پرگار

فروپاشی و گذار نظام‌های سیاسی، یک مقایسه Nov 16, 2024

نظام‌های سیاسی یا باثبات و مقتدرند یا رو به فروپاشی. در میانه این دو قطب، این نظام‌ها یا می‌توانند گذاری مسالمت‌آمیز از سر بگذرانند یا ناتوان از امکان گذار به سرعت مسیر سراشیب طی می‌کنند. مختصات هر یک از این دو روند چیست؟

میهمان‌ها: تورج اتابکی، پژوهشگر تاریخ اجتماعی حبیب حسینی‌فرد، روزنامه‌نگار

انقلاب فرانسه Nov 09, 2024

انقلاب فرانسه چگونه انقلابی بود که با گذشت نزدیک به دو و نیم قرن همچنان محل مناقشه کسانیست که آن را آغاز فصلی نو در تاریخ بشر می‌دانند و آنها که میراثش را مخرب و آیده‌ال‌هایش را گمراه‌کننده می‌شمارند؟

میهمان‌ها: بهروز فراهانی، تحلیلگر سیاسی حجت کلاشی، دانش‌آموخته علوم سیاسی

فلسفه موسیقی Nov 02, 2024

فلسفه در مورد موسیقی چه می‌گوید؟ زبان موسیقی زبانی مفهومی نیست با این حال موسیقی درونی‌ترین حالات بشر را بیان یا خلق می‌کند. چطور؟ میهمان‌ها: حسین حدیثی، آهنگساز و مدرس نظریه موسیقی سجاد سپهری، آهنگساز و پژوهشگر آموزشی

شاملو، میراث شعری Oct 26, 2024

میهمان‌‌ها: سایه اقتصادی‌نیا، منتقد ادبی محمود فلکی، منتقد ادبی

نیهیلیسم یعنی چه؟ Oct 19, 2024

نیهیلیسم یعنی چه؟ خاستگاه سیاسی و اجتماعی آن چه بود و از کجا به مشغله فیلسوف‌ها تبدیل شد؟ رد پای نیهیلیسم در اندیشه ایرانی را در چه چهره‌هایی می‌توان دید؟ میهمان‌ها: سپید بیرشک، پژوهشگر فلسفه آلمانی سروش دباغ، پژوهشگر فلسفه و روانشناسی

زنان رهبران بهتری هستند؟ چرا؟ Oct 12, 2024

آیا زنان رهبران بهتری هستند؟ می‌توان گفت قابلیت‌های زنان آنها را برای هدایت نهادها، شرکت‌ها و کشورها مستعدتر می‌کند و این چیزی است که جوامع معاصر باید با آن کنار بیایند؟ میهمان‌ها: زینب پیغمبرزاده، پژوهشگر مطالعات جنسیت ابراهیم مهاجر، پژوهشگر اجتماعی

دولت اسرائیل و اپوزیسیون ایران Oct 05, 2024

جنگ در غزه شکاف در صفوف اپوزیسیون ایرانی را آشکارتر کرده. چرا آنچه در غزه می‌گذرد دفاع از اسرائیل یا محکومیت آن را به بحثی جاری و داغ بین ایرانی‌ها تبدیل کرده؟ میهمان‌ها: رامین پرهام، تحلیلگر سیاسی ایرج مصداقی، تحلیلگر سیاسی

محافظه‌کاری یعنی چه؟ Sep 28, 2024

محافظه‌کاری چیست؟ یک فلسفه سیاسی است یا یک منش و روش که می‌تواند با فلسفه‌های گوناگون در آمیزد؟ چرا مفهوم محافظه‌کاری و مصداق‌های آن اغلب مورد بی‌مهری قرار می‌گیرند؟

رفتار با حیوانات Sep 21, 2024

حیوان آزاری رایج در ایران ناشی از چیست؟ می توان حیوان را واجد حقوق اولیه ای چون حق حیات دانست و می توان حیوان دوستی را معیاری برای سلامت جوامع بشری نامید؟ مهمان‌ها: حسن یوسفی اشکوری؛ پژوهشگر مطالعات اسلامی، جلال ایجادی؛ زیست بوم شناس و عضو حزب سبزهای فرانسه و پژمان اکبرزاده؛ فعال مدنی و مدافع حقوق حیوانات.

ایران، اسرائیل، کارت هسته‌ای Sep 14, 2024

ترور فخری‌زاده و هنیه و ضربه‌های امنیتی دیگر به جمهوری اسلامی نه فقط به تاسیسات و عوامل و متحدان بلکه به غرور آن هم آسیب جدی رسانده. چنین وضعیتی به چه پاسخی علیه اسراییل خواهد انجامید؟ مهمان‌های برنامه: رزا پرتو؛ تحلیل‌گر مسائل سیاسی و حمیدرضا عزیزی؛ پژوهشگر روابط بین‌الملل.

هنر و ادبیات در عصر هوش مصنوعی Sep 07, 2024

عاقبت هنر و ادبیات در دنیایی که بازیگر همه‌فن حریف در آن هوش مصنوعی باشد چه خواهد بود؟ آیا حیطه خلاقیت هنری انسان می‌تواند از هجوم سیل‌آسای هوش مصنوعی جان به در برد؟ میهمان‌ها: علیرضا آبیز، شاعر وحید وحدت، استاد دانشگاه

سیاست‌گذاری نفت و گاز، شرق یا غرب؟ Aug 31, 2024

آیا نفت و گاز در آینده اهمیت خود را حفظ خواهد کرد و کشورهای صادرکننده‌ی آن خواهند توانست جایگاه ژئوپولیتیک خود را نگه دارند؟ مهمان‌های برنامه: جواد کی‌پور؛ کارشناس انرژی و علم صالح؛ استاد دانشگاه.

مشروعیت یعنی چه؟ Aug 24, 2024

مشروعیت مفهومی‌ست که در ادوار انتخاباتی در ایران مرتب به آن ارجاع داده می‌شود. ولی آیا فهم واضحی از مشروعیت و حداقلی از توافق بر سر آن وجود دارد تا این حد از ارجاع به آن را موجه سازد؟ مهمان‌های برنامه: جمشید فاروقی؛ پژوهشگر فلسفه سیاسی و امیریحیی آیت اللهی؛ پژوهشگر فلسفه سیاسی.

روانشناسی، در بحران دائمی؟ Aug 17, 2024

روانشناسی تا قرن نوزده یک حیطه‌ی دانش مستقل نبود و اغلب فیلسوف‌ها بودند که حرف‌های روانشناسانه می‌زدند. از آن زمان نظریه‌‌پردازان روانشناس با پی‌ریزی مرزهای روانشناسی با دانش‌های، دیگر همواره در پی دفاع از رشته و حرفه‌ی خود بوده‌اند. چرا؟ مهمان‌های برنامه: رضا کاظم‌زاده؛ روانشناس و امانوئل شکریان؛ منتقد فرهنگی.

سایه‌ی جنگ، تاثیر آن بر اصلاحات Aug 10, 2024

بالا گرفتن تنش با اسراییل چه تاثیری بر سمت و سوی سیاست در ایران خواهد داشت؟ فضای داخل امنیتی‌تر و سیاست خارجی شرق‌گراتر می‌شود یا مسیر متفاوتی در پیش گرفته می‌شود؟ میهمان‌ها: بابک دربیکی؛ تحلیل‌گر سیاسی و امیرمصدق کاتوزیان؛ تحلیل‌گر سیاسی.

عمربن خطاب، قسمت دوم Aug 03, 2024

آیا عمر‌بن خطاب مبدع نهی از منکر به شکلی خشک و بنیادگرایانه بود؟ از سوی دیگر، آیا او نبود که دیوان‌سالاری و نظم ونسق امپراتوری اسلامی را بنیاد گذاشت؟ میهمان‌ها: مجیب الرحمان رحیمی؛ پژوهشگر تاریخ اسلام، حسن یوسفی اشکوری؛ پژوهشگر تاریخ اسلام و داریوش محمدپور؛ استاد دانشگاه.

عمربن خطاب، قسمت اول Jul 27, 2024

ساده‌زیست بود و پسرانش را وادار کرد در معیشت به او‌ که خلیفه‌ی یک امپراتوری ثروتمند شده بود اتکا نکنند. عمر‌بن‌خطاب چگونه خلیفه‌ای بود؟ میهمان‌ها: مجیب الرحمان رحیمی؛ پژوهشگر تاریخ اسلام، حسن یوسفی اشکوری؛ پژوهشگر تاریخ اسلام و داریوش محمدپور؛ استاد دانشگاه.

جان لاک، از پدران لیبرالیسم Jul 20, 2024

لیبرالیسم را اگر بخواهیم بفهمیم باید به آرای جان لاک فیلسوف سده‌ی هفده انگلیس رجوع کنیم. جان لاک چه گفت و اهمیت او در چیست؟ مهمان‌های برنامه: ایقان شهیدی، پژوهشگر اندیشه سیاسی و عباس ولی، استاد علوم سیاسی.

ایران به آرمان فلسطین کمک کرده؟ Jul 13, 2024

جمهوری اسلامی ایران آرمان فلسطین را آرمان خود می‌داند و می‌گوید تالش برای تحقق آن از اهداف بنیادی‌اش است. ولی جمهوری اسلامی به آرمان فلسطین کمک کرده یا به آن ضربه زده؟ مهمان‌های برنامه: کاملیا انتخابی‌فرد؛ سردبیر ایندیپندنت فارسی و تحلیل‌گر مسائل خاورمیانه و قیس قریشی؛ تحلیل‌گر جهان عرب.

آنارشیسم Jul 06, 2024

آنارشیسم چیست؟ حرکت آنارشیستی چه مختصاتی دارد؟ چرا در تاریخ سیاسی ایران به رغم شناخت کم از آنارشیسم، از آن به عنوان ناسزای سیاسی استفاده شده است؟

رادیکالیسم، بی‌تفاوتی، مشارکت؟ Jun 22, 2024

در فاصله‌ای کوتاه از اعتراضات زن، زندگی، آزادی که به سرکوب شدید معترضان انجامید، اصلاح‌طلب‌ها در تلاشند تا مردم را به پای صندوق‌های رای بکشانند. آیا موفق می‌شوند؟

میهمان‌ها: شیوا محبوبی، فعال سیاسی فرهاد گوهردانی، پژوهشگر مطالعات توسعه

اخلاق انتخاباتی در انتخابات غیر اخلاقی Jun 15, 2024

اخلاق انتخاباتی چیست و چه تفاوتی با اخلاق فردی دارد؟ عقل و احساس چه نقشی دارند؟ میهمان‌ها: حسین دباغ، مدرس فلسفه اخلاق پیمان عارف، تحلیلگر سیاسی

دهه‌ی چهل در ایران Jun 08, 2024

دهه‌ی چهل خورشیدی در ایران سال‌های صنعتی شدن و تغییرات بنیادی در بافت اجتماعی و دهه‌ی شکوفایی هنر و ادبیات ایران بود. ولی آیا روندهای این دهه نبود که به انقلاب سال پنجاه و هفت انجامید؟

اگزیستانسیالیسم، قسمت دوم Jun 01, 2024

اگزیستانسیالیسم صاحب یک دستگاه اخلاقی منسجم هست؟ مرام اگزیستانسیالیستی مرامی نخبه‌گرایانه نیست؟ اگزیستانسیالیسم چگونه وارد ایران شد و چه جاذبه‌ای برای روشنفکران ایرانی داشت؟ مهمان‌ها منوچهر حقیقی‌راد و فرهاد سلمانیان.

اگزیستانسیالیسم، قسمت اول May 25, 2024

چه عواملی منجر به شکل‌گیری مضامین اگزیستانسیالیستی در اوایل قرن بیستم شدند؟ آیا می‌توان از آرای متفکرانی چون کی‌یر کگور، هایدگر و سارتر برداشت واحدی در خصوص اگزیستانسیالیسم داشت؟

میهمان‌ها: منوچهر حقیقی‌راد، پژوهشگر فلسفه فرهاد سلمانیان، پژوهشگر فلسفه

نقد باورهای دینی، چگونه؟ May 18, 2024

آیا موقعیت دین در ایران امروز، برای دینداران نگران‌کننده است؟ مناسبت دین و دینداری با سبک زندگی امروزی در ایران چیست و آیا ایران وارد دوران پسا دینی شده است؟ چه تفاوتی میان «دین مدنی» و دینی که از آن به عنوان «دینِ توده‌ای» یاد می‌شود وجود دارد؟

آیا افراطی‌ها بر جریان پادشاهی غالب شده‌اند؟ May 11, 2024

آیا جریان پادشاهی‌خواه توانسته مخالفان جمهوری اسلامی را با خود همسو کند؟

ترکیب فارسی و انگلیسی، نگران کننده؟ May 04, 2024

نگرانی‌ها از نفوذ کلمات و عبارات انگلیسی در زبان فارسی تا چه حد بجاست؟

رستگاری Apr 27, 2024

چه کسی رستگار می‌شود؟ گوش سپردن به یک پیامبر است که مایه‌ی رستگاری می‌شود یا نیک بودن؟

کشتار ارامنه Apr 20, 2024

صد سال پیش فاجعه‌ای در امپراتوری عثمانی رخ داد که ارمنی‌ها آن را نسل‌کشی می‌خوانند.

تصوف و سیاست Apr 13, 2024

تصوف چه نقشی در سیاست ایرانی بازی کرده است؟

رفتار اسرائیل و حماس با غیرنظامیان Apr 06, 2024

آیا اسرائیل و حماس چیزی به اسم غیرنظامی را به رسمیت می‌شناسند.

سهم زکریای رازی در فلسفه و علم Mar 30, 2024

آثار به جا مانده از رازی عمدتا در حوزه پزشکی است. پس چگونه می‌توان او را فیلسوف نامید؟

سینما و فلسفه چه مناسبتی دارند؟ Mar 23, 2024

چه عواملی باعث می‌شوند یک فیلم را «فلسفی» بنامیم؟ آیا اصلا سینمای فلسفی در تعریف می‌گنجد؟

غزه، فلسفه و سیاست در آلمان Mar 16, 2024

چرا جنگ غزه برای فضای فرهنگی و سیاسی آلمان چالش‌برانگیز شده است؟

مبانی فلسفی دعا Mar 09, 2024

آیا مبانی دعا ما را به این نتیجه می‌رساند که خدا تغییر‌پذیر و تاثیرپذیر است؟

گذار به دموکراسی، عوامل مهم Mar 02, 2024

چه مشابهت‌ها و چه تفاوت‌هایی در گذار کشورهای مختلف به دموکراسی می‌توان یافت؟

مالزی، دلایل ثبات دموکراسی آن Feb 24, 2024

عوامل اصلی ثبات دموکراسی در مالزی و خطراتی که آن را تهدید می‌کند چیست؟

ترکیه، دموکراسی لرزان یا باثبات؟ Feb 17, 2024

از نیمه دوم قرن بیستم بر ترکیه چه گذشت؟ دموکراسی در ترکیه چگونه پا گرفت؟

کره جنوبی، گذار پر پیچ و خم به دموکراسی Feb 10, 2024

عوامل موثر در گذار به دموکراسی و استحکام آن در کره جنوبی چه بودند؟

شیلی در گذار به دموکراسی Feb 03, 2024

سلسله بحث‌های پرگار در مورد گذار به دموکراسی: شیلی میهمان‌ها: حبیب حسینی‌فرد و حسن منصور

گذشته جداشدگان از حكومت Jan 27, 2024

گذشته جداشدگان از انقلاب به ما چه می‌گوید؟ چرا آنها اغلب بر اساس گذشته خود قضاوت می‌شوند؟

ایران و اسرائیل، برد و باخت‌ها Jan 20, 2024

ایران و اسرائیل، برد و باخت‌ها پس از حمله اکتبر حماس به اسرائیل

ابن خلدون و فلسفه تاریخ Jan 13, 2024

فلسفه تاریخ و مفاهیمی که ابن خلدون در نوشته‌هایش طرح کرد تا چه حد به کار امروز ما می‌آید؟

تاریخ‌نگاری ایرانی ناسیونالیستی است؟ Jan 06, 2024

آیا تاریخ‌نگاری ایرانی توانسته از بند ناسیونالیسم چند صده‌ اخیر رهایی یابد؟

ریشه‌های افغانستان در تاریخ Dec 30, 2023

افغانستان چگونه و از چه زمانی شکل گرفت؟

ساواک، قسمت دوم Dec 23, 2023

از ساواک چه می‌دانیم؟ از ساواک در ماه‌ها و سال‌های اول بعد از انقلاب چه باقی ماند؟

ساواک، بخش اول Dec 16, 2023

ساواک، سازمان اطلاعات و امنیت کشور در ایران پیش از انقلاب، چگونه دستگاهی بود؟

هوش مصنوعی و آینده ما Dec 09, 2023

وقتی از هوش مصنوعی می‌ترسیم از چه می‌ترسیم؟ از خودمان یا از چیزی ناشناخته ورای خود ما؟

زمان چیست؟ Dec 02, 2023

آیا زمان را ما می‌آفرینیم یا اینکه زمان هست و ما در آن در گذریم؟

هنرمند و زندگی شخصی‌اش Nov 25, 2023

آیا می‌شود هنرمند و هنرش را مستقل از هم قضاوت کرد؟

ایران در نگاه طالبان Nov 18, 2023

طالبان چگونه ایران را می‌بینند؟ مملکت شیعیان خارج از دین یا متحدی که باید از آن کمک گرفت؟

از تاریخ می‌توان آموخت؟ Nov 11, 2023

آیا گذشته چراغ راه آینده است؟ تا چه اندازه از تاریخ می‌توان آموخت؟

نظام سلطانی Nov 04, 2023

آیا تصمیم‌های آیت‌الله خامنه‌ای در تمامی ساروکار نظام، آن را به نظام سلطانی تبدیل کرده؟

دوگانگی دکارتی جسم و روح Oct 28, 2023

آیا شما به آنچه دوگانگی جسم و روح نامیده می‌شود اعتقاد دارید؟

معماری امروز ایران Oct 21, 2023

معماری ایرانی دچار سرگشتگی نشده؟ در معماری امروزی ایران چیست که حرف اول را می زند؟

دوتابعیتی‌ها در جدال ایران و غرب Oct 14, 2023

دوتابعیتی‌ها در جدال ایران و غرب مهمان‌ها: ایرج مصداقی و علم صالح

پیشمرگه‌ها، پایان مبارزه مسلحانه؟ Oct 07, 2023

وقت آن نرسیده که پیشمرگه‌ها با سلاح وداع کنند؟

منشا هستی چیست؟ آیا باید در جستجوی آفریننده ای برای هستی بود؟ Sep 30, 2023

منشا هستی چیست؟ آیا باید در جستجوی آفریننده ای برای هستی بود؟

مردان افغانستان، احساس گناه؟ Sep 23, 2023

آیا اینکه زنان در صف اول قربانیان طالب هستند احساس گناه در مردان افغانستان ایجاد می‌کند؟

نظام اسلامی از جنبش مهسا چه آموخته؟ Sep 16, 2023

جمهوری اسلامی از جنبش زن زندگی آزادی چه آموخته؟

گرانی و حال و روزی که ایجاد می‌کند Sep 09, 2023

گرانی چه بر سر آدم‌ها می‌آورد و چه حس و حالی ایجاد می‌کند؟

وسط‌‌‌بازی چیست و وسط‌باز کیست؟ Sep 02, 2023

وسط‌بازی یعنی چه؟ وسط‌باز نامیدن دیگران چطور در جریان جنبش زن، زندگی، آزادی باب شد؟

با سازمان مجاهدین چه باید کرد؟ Aug 26, 2023

با مجاهدین خلق چه رفتاری باید پیشه کرد؟ مهمان‌ها: مریم سطوت و داوود باقروند

آئین بهایی، موانع گسترش Aug 19, 2023

آیین بهایی می‌تواند بیش از این گسترش یابد؟

سربازی اجباری یا وطیفه عمومی؟ Aug 12, 2023

سربازی اجباری یا وظیفه عمومی؛ اثرات آن و ثمرات و مضراتش. سمانه سوادی و پیمان عارف

چرچیل Aug 05, 2023

چرچیل چطور به یک سیاستمدار کارکشته و یک رهبر ثابت‌قدم جنگی تبدیل شد؟

در مذاکرات دوحه چه گذشت؟ Jul 29, 2023

آیا آمریکا با این نقشه وارد مذاکرات دوحه شد که افغانستان را به هر قیمتی رها کند؟

مشروطه یعنی چه؟ مشروطه‌خواه کیست؟ Jul 22, 2023

مشروطه به عنوان یک سازوکار در حکمرانی یعنی چه؟ یک مشروطه‌خواه چه نوع نظم سیاسی می‌خواهد؟

عیسی مسیح، قسمت دوم Jul 15, 2023

عیسی مسیح کی بود و چرا نزد پیروانش چنان جایگاهی یافت که او را پسر خدا نامیده‌اند؟

عیسی مسیح، قسمت اول Jul 08, 2023

عیسی مسیح کی بود؟ از شخصیت تاریخی او چه می‌دانیم؟

کارل یونگ چه می‌گفت؟ Jul 01, 2023

در تاریخ روانشناسی بعد از زیگموند فروید بیش از هر کس از کارل یونگ نام برده می‌شود. یونگ چه می‌گفت و اختلاف او با فروید برای فهم مقولات روانشناسی چقدر مهم است؟ مهمان های برنامه: ارس نسرین؛ روانشناس و مشاور درمانی و امانوئل شکریان؛ پژوهشگر روانشناسی انتقادی‌.

تأثیر بودائیسم بر ایران Jun 17, 2023

اسلام در شرایطی وارد ایران شد که با چندین آیین متقدم باید می‌جنگید. زرتشتی، مانوی، بودایی و مسیحیت که در دوره ی ساسانی پیروانی یافته بود. از میان این‌ها، بودائیسم با نسخه ای از اسلام سازگار بود. آیا بودائیسم در آیین‌ها و مناسک اسلام ایرانی به حیات خود ادامه داد؟ مهمان‌های برنامه: مصطفی وزیری؛ مردم‌شناس و رضا حسینی؛ تاریخ‌دان.

تمامیت ارضی یا یکپارچگی سرزمینی؟ Jun 10, 2023

در بحث‌های میان مخالفان جمهوری اسلامی تمامیت ارضی به محل مناقشه تبدیل شده. شاید به همین دلیل به تازگی صحبت از یکپارچگی سرزمینی به میان می‌آید. چرا تمامیت ارضی مسئله‌ساز شده و آیا یکپارچکی سرزمینی می‌تواند مسئله را حل کند؟ مهمان‌های برنامه: عبدالله مهتدی؛ رهبر حزب کومله‌ی کردستان ایران و عباس جوادی ؛ پژوهشگر تاریخ ایران.

شهروندخبرنگار Jun 03, 2023

قدرت و میزان تاثیرگذاری آنچه که شهروندخبرنگار نامیده می‌شود در جریان جنبش زن زندگی آزادی بود که به نمایش گذاشته شد. شهروندخبرنگار چه فرصت‌هایی ایجاد می‌کند و چه خطراتی می‌آفریند؟ مهمانان این برنامه: رضا دقتی؛ عکاس‌خبرنگار و فرزاد صیفی‌کاران؛ روزنامه‌نگار.

ایرانی‌ها با سویه‌ی تراژیک دمخورترند؟ May 27, 2023

مردم دل و دماغ ندارند. این را حتما در ایران یا در مورد ایرانی‌ها کم نشنیده‌اید. آیا جانب تراژیک زندگی برای ایرانی‌ها جذابیت بیشتری دارد و منظر کمیک زیست انسانی غالبا فراموش می‌شود؟ مهمان‌های برنامه: محمود فرجامی؛ طنزپرداز و پویا قدوسی؛ استاد دانشگاه هستند

از جنبش اعتراضی ایران مراقبت شده؟ May 20, 2023

آیا از جنبش زن زندگی آزادی مراقبت شده؟ آنچه در آن امیدبخش بود حفظ شده؟ جوان‌هایی که در کف خیابان این جنبش را آغاز کردند از تحرکاتی که برای شکل‌دهی به آلترناتیو جمهوری اسلامی به ویژه در خارج صورت گرفته دلگرمی می‌گیرند؟ مهمان‌های برنامه: شهریار آهی و نازیلا گلستان هر دو فعال سیاسی.

چرخش در سیاست منطقه‌ای ایران؟ May 13, 2023

آیا ایران در منطقه سیاست جدیدی پیشه کرده؟ آنچه که بازوی بلند ایران از لبنان و سوریه تا افغانستان و آسیای میانه نامیده می‌شد‌ حال چگونه به کار گرفته می‌شود؟ مهمان‌های برنامه: حمیدرضا عزیزی؛ پژوهشگر روابط بین‌الملل و نجاح محمدعلی؛ تحلیل‌گر مسائل خاورمیانه.

علی‌ابن ابی‌طالب، بخش دوم May 06, 2023

آیین‌های ایرانی در دوران ساسانی چقدر موثر بود در شکل دادن به جایگاه علی‌ابن‌ابی‌طالب به عنوان امام اول شیعیان و سپس به مثابه‌ی کالبدی که نور خدایی در آن تجلی یافته و در فرزندانش تداوم یافته؟ آیا شیعه‌ای که امام علی و فرزندانش در کانون قرار دارند را نمی‌توان اسلام ایرانی نامید؟ مهمان‌های این برنامه: حسن یوسفی اشکوری؛ پژوهشگر تاریخ اسلام، محمدالله صخره؛ محقق اصول فقه حنفی و محسن بنایی؛ پژوهشگر عصر آغازین اسلام.

علی‌ابن ابی‌طالب که بود؟ بخش اول Apr 22, 2023

علی‌ابن ابی‌طالب که بود؟ حکمرانی او برای مسلمین که دچار چند دستگی شده بودند چه در پی داشت؟ چرا در تشیع جایگاهی والا یافت و در بعضی از آیین‌های ایرانی خصایص فوق انسانی به او نسبت داده شد؟ مهمان‌های این برنامه: حسن یوسفی اشکوری؛ پژوهشگر تاریخ اسلام، محمدالله صخره؛ محقق اصول فقه حنفی و محسن بنایی؛ پژوهشگر عصر آغازین اسلام.

ابن سینا چرا اهمیت دارد؟ Apr 15, 2023

ابن سینا دانشمندی بود که در پیوند دادن تفکر علمی و فلسفی در جهان اسلام با روشمندی فلاسفه‌ی یونانی نقش مهمی بازی کرد. چرا ابوعلی سینا را باید بهتر بشناسیم؟ مهمان‌های برنامه: داریوش محمدپور؛ پژوهشگر مطالعات اسلامی و کیارش آرامش؛ پژوهشگر اخلاق.

اسکندر مقدونی Apr 08, 2023

اسکندر مقدونی ویرانگر تخت جمشید و برانداز آخرین شاه هخامنشی بود. با این حال چندین اسکندرنامه در مدح او نوشته شده است. چرا؟ اسکندر کبیر کیست و برای دوگانگی چهره ی او در فرهنگ و ادب فارسی چه توضیحی می توان یافت؟ این برنامه پیش از این یک بار پخش شده است.

سرمایه‌داری مستقل از حکومت در ایران داریم؟ Apr 01, 2023

در جریان جنبش زن زندگی آزادی شماری از کسب و کارها و صنایع در ایران توسط بخشی از اپوزیسیون متهم به همدستی با نظام اسلامی شدند، اتهامی که تعدادی از این کسب و کارها را دچار تلاطم کرد. با اینکه تلاطم از سر آن‌ها گذشت این سوال برجا ماند که کسب و کارهایی که بزرگ می‌شوند چه ارتباطی با نهادهای حکومتی دارند. در مورد ماهیت اقتصاد ایران و اینکه سرمایه‌داری ست یا نه نظرات متفاوت است اما در این مورد که تصمیم‌ها و مناسبات سیاسی تعیین‌کننده‌ی سمت و سوی اقتصاد ایران است کم‌تر اختلاف نظر وجود دارد.

ادبیات افغانستان از شوک درمی‌آید؟ Mar 25, 2023

شاید در حال حاضر صحبت از ادبیات افغانستان برای بسیاری از دوستداران آن در داخل و خارج کشور لوکس و حتی بیجا به نظر برسد. وقتی نه حق تحصیل برای زنان هست و نه نیازهای اولیه‌ی مردم فراهم است، وقتی میلیون‌ها نفر در سرما و گرسنگی به سر می‌برند غم ادبیات را خوردن مضمون خوبی برای یک داستان کافکایی است. اما مگر حسرت‌ها فراوان نیستند؟ حسرت ادبیات هم یکی از آن‌ها. این موضوع بحث این هفته‌ی پرگار است. از مهمان‌های این هفته می‌پرسیم آیا ادبیات افغانستان جان به در خواهد برد در شرایطی که بخش عمده‌ی آفرینندگان ادبی از کشور فرار کردند و آنانی که ماندند غم ادبیات احتمالا غم آخرشان است؟ آیا نسلی که در دو دهه‌ی اخیر شعر گفت و داستان نوشت می‌تواند به آفرینش ادبی ادامه دهد یا آن را کناری خواهد نهاد و با خاطره‌ی آن خواهد زیست؟

ساواک؛ بخش دوم Mar 18, 2023

از ساواک چه می دانیم؟ ساواک تا چه در حد در ماموریت خود موفق بود؟ از ساواک در ماه ها و سالهای اول بعد از انقلاب چه باقی ماند؟ مهمان‌های برنامه: احمد فراستی از رهبران عملیاتی اداره ی سوم ساواک، عرفان قانعی فرد تاریخ نگار، سعید شاهسوندی و مصطفی مدنی هر دو زندانی سیاسی در پیش و پس از انقلاب. این برنامه پیش از این یک بار پخش شده است.

ساواک، بخش اول Mar 11, 2023

ساواک، سازمان اطلاعات و امنیت کشور در ایران پیش از انقلاب، چگونه دستگاهی بود؟ در برخورد با مخالفان چه رفتاری داشت و تا چه حد در انجام وظیفه‌ای که به آن محول شده بود، کارآمد بود؟

در اپوزیسیون پادشاهی‌خواه چه می‌گذرد؟ Mar 04, 2023

جریان پادشاهی، بخشی از اپوزیسیون خارج از ایران از دیگر فعالان اپوزیسیون می‌خواهد بگویند جاوید شاه حال آنکه چهره‌ی مرکزی پادشاهی‌خواهان، شاهزاده رضا پهلوی، می‌گوید جمهوری‌خواهی را ترجیح می‌دهد. در اپوزیسیون خارج چه می‌گذرد؟ مهمان‌های برنامه: کاملیا انتخابی‌فرد؛ سردبیر ایندیپندنت فارسی و امیر ممبینی؛ فعال سیاسی.

روسیه، اوکراین و دمکراسی‌های اروپا Feb 25, 2023

یک سال جنگ برای پوتین فقط جنگ روسیه با اوکراین نبوده بلکه جنگ با جبهه‌ای بوده که غرب می‌نامیم. چرا غرب نتوانسته پوتین را در اوکراین به عقب‌نشینی وادارد و چرا امید پوتین به اشغال اوکراین و سست کردن دمکراسی‌های غربی نتیجه نداده؟ مهمان‌های برنامه: عرفان نوربخش؛ دانش آموخته‌ی مطالعات روسیه و قیس قریشی؛ تحلیل‌گر روابط بین‌الملل

دین هدف جنبش اعتراضی یا نه؟ Feb 18, 2023

چه رابطه‌ای با دین و دینداری در جنبش زن زندگی آزادی دیده‌ایم؟ شعارها، رفتارها و آثار فرهنگی جوانان معترض در این مورد چه به ما می‌گوید؟ مهمان‌های برنامه: مریم فومنی؛ روزنامه‌نگار، کاوه عباسیان؛ پژوهشگر فیلم و رسانه و یاسر میردامادی؛ پژوهشگر فلسفه و دین.

برهان شر؛ بخش دوم Feb 11, 2023

بخش دوم بحث برهان شر به موضوع جبر و اختیار اختصاص دارد. مهمانان برنامه: ابراهیم سلطانی و آرش نراقی. این برنامه پیش از این یک بار پخش شده است.

برهان شر؛ بخش اول Feb 04, 2023

آیا دنیایی که در آن زندگی می کنیم شباهتی به دنیایی دارد که یک موجود قادر، عالم، و مهربان آفریده باشد؟ برهان شر در مورد خداوند به ما چه می گوید؟ مهمانان برنامه: ابراهیم سلطانی استاد علوم و فلسفه سياسي و آرش نراقی استاد فلسفه و دین‎. این برنامه پیش از این یک بار پخش شده است.

مسئله‌‌ی زنان و سرنوشت طالبان Jan 28, 2023

آیا مسئله‌ی زنان است که سرنوشت طالبان را رقم خواهد زد، مسئله‌ای که طالب خود با منع تحصیل زنان و محدودیت کار برای آنان ایجاد کرده؟ مهمان‌های برنامه: فرشته عباسی؛ پژوهشگر حقوق بشر و علی حسینی؛ گزارشگر بی‌بی‌سی.

کارکرد ترس در سیاست Jan 21, 2023

اعدام، بدن‌های خونین در خیابان و چشمانی که ساچمه ناکارشان کرده. کارکرد ترس در سیاست جاری ایران چیست؟ مهمان‌های برنامه: علیرضا بهتویی؛ جامعه‌شناس و سعید جعفری؛ روزنامه‌نگار.

پس از خامنه‌ای ولایت‌ فقیه رفتنی‌ست؟ Jan 14, 2023

مسئله‌ی اصلی پیشاروی نظام جمهوری اسلامی چیست؟ آیا پس از خامنه‌ای نظام اسلامی ناچار است از ولایت فقیه گذر کند؟ مهمان‌های برنامه: فرخ نگهدار؛ تحلیل‌گر سیاسی و ایرج مصداقی؛ فعال و تحلیل‌گر سیاسی.

دو فهم فلسفی از جامعه‌ی دوقطبی Jan 07, 2023

فلسفه می‌تواند به سیاست‌ورزی مفید مدد برساند؟ نگاه فلسفی چطور می‌تواند تصویر شفاف‌تری به صحنه‌ی سیاسی به ویژه در اوضاع بحرانی بدهد؟ مهمان‌های برنامه: حسین دباغ؛ مدرس فلسفه و سپید بیرشک؛ پژوهشگر فلسفه.

پشتون‌ها و اسلامگرايى Dec 31, 2022

چرا اسلامگرايى خشن و افراطى در مناطق پشتون‌نشین رواج یافت؟ آیا فقط باید عوامل خارجی را موثر دانست؟ تاریخ مردم پشتون در این مورد به ما چه می‌گوید؟

عرفان حلقه، پاسخ به نقدها توسط محمدعلی طاهری Dec 24, 2022

عرفان حلقه مکتبی ست که در ایران طرفداران بسیار پیدا کرد و محمدعلی طاهری خالق آن را در جمهوری اسلامی تا پای اعدام هم برد. اما آقای طاهری منتقدان بسیاری دارد که ربطی هم به نظام اسلامی ندارند. جواب او به این منتقدان چیست؟

جنبش اعتراضی و انتظار از رسانه Dec 17, 2022

در شرایط پرالتهاب سیاسی رسانه‌های حرفه‌ای در مرکز توجه حکومت‌ها و مخالفان حکومت‌ها قرار می‌گیرند. چرا؟ آیا رسالت رسانه در ادوار پرالتهاب اعتراضی متفاوت است از شرایط عادی؟ مهمان‌های پرگار: امیرمصدق کاتوزیان؛ تحلیل‌گر سیاسی و شیوا محبوبی؛ فعال حقوق زنان.

کردستان و بلوچستان در جنبش اعتراضی Dec 10, 2022

سیستان‌بلوچستان و کردستان در جنبش اعتراضی ایران وضعیت متفاوتی داشتند. میزان خشونت حکومتی و گستردگی اعتراض‌ها در آن‌ها بیش از دیگر استان‌های ایران بوده اما این دو استان تفاوت‌هایی نیز با هم داشته‌اند. از مطالعه‌ی سیستان‌بلوچستان و کردستان در جنبش زن زندگی آزادی چه می‌فهمیم؟

چرا گورباچف موفق نشد؟ Dec 03, 2022

سالی که رو به پایان است سال درگذشت کسی‌ست که اصلاحات بنیادی در اتحاد شوروی را به عهده گرفت اما به اذعان خودش در این کار شکست خورد. دلایل شکست گورباچف چه بود؟ مهمان‌های برنامه: عرفان نوربخش؛ دانش‌آموخته‌ی مطالعات روسیه و پیمان عارف؛ دانش‌آموخته‌ی علوم‌سیاسی

نافرمانی مدنی یا مقاومت مسلحانه در افغانستان؟ Nov 26, 2022

زنان در دانشگاه بدخشان افغانستان در اعتراض به طالبان شعار زن زندگی آزادی سردادند. آیا می‌توان گفت در افغانستان صحبت از مبارزه‌ی سیاسی و نافرمانی مدنی دیگر خیالبافی نیست؟

آینده‌ی جنبش اعتراضی ایران Nov 25, 2022

در مورد آینده‌ی محتمل جنبش زن زندگی آزادی چه می‌توان گفت؟ رفتار حکومت و شیوه‌های معترضان چه احتمالاتی را در مقابل جنبشی می‌گذارد که تمنای استمرار دارد ولی با سرکوب مواجه است؟ هر مسیر یا احتمالی در پیش گرفته شود، تا اینجا از جنبش اعتراضی در ایران چه می‌توان آموخت؟

اعتراض‌های ایران، چه نوع حمایتی از غرب؟ Nov 12, 2022

با اوج‌گیری اعتراض‌ها در ایران دولت‌های غربی لحن متفاوتی در ارتباط با وضعیت داخل ایران در پیش گرفتند. آیا اولویت‌های دولت‌های غربی در مورد ایران عوض شده است؟

ترس و امید در جنبش اعتراضی ایران Nov 04, 2022

دو ماه پس از شروع اعتراض‌ها در سراسر ایران آیا شاهد زایل شدن ترسی هستیم که دستگاه امنیتی جمهوری اسلامی طی سال‌ها در جامعه تزریق کرده است؟ با غلبه‌ی امید بر ترس چه افقی برای معترضان گشوده می‌شود؟ مهمان‌های برنامه: تورج اتابکی؛ پژوهشگر تاریخ اجتماعی و حسین قاضیان؛ جامعه‌شناس.

کانت، روشنگری، نژادپرستی و زن‌ستیزی؟ Oct 29, 2022

نهضت فکریی که روشنگری نام گرفت و در سده‌های هفده و هیجده موتور فکری جهش جهان غرب شد بر نگاه نژادپرستانه و زن‌ستیزانه استوار نبود؟ آرای امانوئل کانت، فیلسوفی که نامش بیش از هر کس با روشنگری تداعی می‌شود، در این زمینه به ما چه می‌گوید؟ مهمان‌های برنامه: رسول نژادمهر و سپید بیرشک هر دو پژوهشگر فلسفه.

سلطنت برای بریتانیا چه دارد؟ Oct 22, 2022

نهاد سلطنت در بریتانیا پس از هفتاد سال شاهد جابجایی از ملکه‌ای پرطرفدار بود به شاهی که تلاش می‌کند برای خود حدی از آن محبوبیت را احیا کند. سلطنت چه برای بریتانیا دارد و آینده‌ی آن تا چه حد مطمئن است؟

موسیقی اعتراضی در ایران امروز Oct 15, 2022

موسیقی اعتراضی در جنبش زن زندگی آزادی به خوبی توانست حس و حال مردم را بیان کند، چه مردمی که در خیابان بودند و چه آن‌ها که در داخل و خارج ایران با همدلی نظاره‌گر جوانان معترض بودند. این دور از موسیقی اعتراضی ایران چه مختصاتی دارد؟ مهمان‌های برنامه: بهراد توکلی؛ موسیقیدان و سهراب لبیب؛ مدرس موسیقی.

بن سلمان، اصلاح‌گری با دست آهنین Oct 08, 2022

محمدبن‌سلمان می‌خواهد جامعه‌ی عربستان را به گفته‌ی خودش برای چالش‌های قرن بیست و یکم مجهز و ورزیده کند. آرمان‌های او بی‌شباهت به آنچه شاه ایران در سر داشت نیست. آیا بن‌سلمان موفق خواهد شد؟

بن سلمان، اصلاح‌گری با دست آهنین Oct 08, 2022

محمدبن‌سلمان می‌خواهد جامعه‌ی عربستان را به گفته‌ی خودش برای چالش‌های قرن بیست و یکم مجهز و ورزیده کند. آرمان‌های او بی‌شباهت به آنچه شاه ایران در سر داشت نیست. آیا بن‌سلمان موفق خواهد شد؟ مهمان‌های برنامه: کاملیا انتخابی‌فرد؛ سردبیر ایندیپندنت فارسی و علی صدرزاده؛ تحلیل‌گر مسائل خاورمیانه.

از شعارهای سراسری تا برنامه و رهبری Oct 02, 2022

جنبش زن زندگی آزادی در ایران با توش و توان ادامه دارد و سرکوب خیابانی و گرفت و گیرهای گسترده‌ی فعالان سیاسی و رسانه‌ای نتوانسته آن را متوقف کند. امیدی که این جنبش برای معترضان آفریده، می‌تواند از شعارهای انگیزه‌بخش فراتر برود و به یک برنامه‌ی سیاسی منسجم و هدایت شده بینجامد؟

زن، زندگی، آزادی Sep 24, 2022

زن زندگی آزادی چه جور شعاری‌ست و چرا به سیاست در صحنه‌ی خیابان انگیزه داده؟ چگونه است که فضای یاس و درماندگی جای خود را به خشم و امید می‌دهد؟ این حس امید به تغییر اوضاع تحت چه شرایطی می‌تواند سیاست در صحنه ی خیابان را ماندگار و موثر کند؟

هوش مصنوعی و کوانتوم، رقابت چین با غرب Sep 17, 2022

مسابقه‌ی فضایی آمریکا و شوروی در قرن بیست حالا در هیات مسابقه‌ی چین و آمریکا در تکنولوژی‌ها و علوم جدید از جمله هوش مصنوعی و کوانتوم ظاهر شده. چین در این حوزه چکار می‌کند؟

خدای انسانوار و خدای نخبگان؟ Sep 10, 2022

تصورات مختلف از خدا در ادیان ابراهیمی چگونه است؟ اوصاف او چیست و چه تصوری از او با نیازهای انسان امروزی سازگارتر است؟

طالبان و مجاهدین خلق، رهبران مخفی Sep 03, 2022

چرا در کشورهایی چون افغانستان و ایران شماری از جریان‌های سیاسی رهبر خود را مخفی نگه می‌دارند؟ آیا دلیل صرفا امنیتی‌ست یا عوامل دیگری درکارند؟

پیشرفت، ایده‌ای بی‌اعتبار؟ Aug 28, 2022

ایده‌ی پیشرفت بشر و اطمینان نسبت به توانایی او در فائق آمدن بر موانع رشد و تعالی‌اش چندین سده ایده‌ی راهنمای فیلسوفان روشنگری، مصلحان اجتماعی و سیاسی و مخترعین و دانشمندان بود. آیا این ایده اعتبار خود را از دست نداده؟

بریتانیا در تلاطم سیاسی و تورم Aug 20, 2022

در بریتانیا همزمان با تغییر دولت شاهد تلاطم های ناشی از جنگ در اروپا، برگزیت و تورم کم‌سابقه هستیم. آیا انگلیسی‌ها که در ایران معروفند به کنترل دنیا این‌بار کنترل اوضاع خود را هم از دست داده‌اند؟

چرخش زبانی در فلسفه، قسمت دوم Aug 13, 2022

در هفته‌ی گذشته به چرخش زبانی در فلسفه در قرن بیستم٬ اهمیت آن و پیامدهای آن در کنکاش فلسفی و کنش سیاسی اجتماعی پرداختیم. این بحث را با توجه بیشتر به وضعیت خود ما در جهان فارسی زبان ادامه می‌دهیم.

چرخش زبانی در فلسفه، قسمت اول Aug 06, 2022

در قرن بیستم فلسفه بر زبان متمرکز می‌شود و رابطه‌ی جهان و زبان در کانون پرسش‌های فلسفی قرار می‌گیرد. این تحول چرخش زبانی نامیده می‌شود. چرخش زبانی چه اهمیتی دارد و حاصل آن برای ما چیست؟

اسلام‌هراسی یعنی چه؟ Jul 30, 2022

اسلام‌هراسی عبارتی ست که در اروپا و آمریکا جنجال زیاد آفریده. عده‌ای می‌گویند منشا اسلام‌هراسی را باید در تعصب علیه مسلمانان جست ولی عده‌ای دیگر اسلام‌هراسی را چماقی می‌دانند که برای سرکوب هر نوع انتقاد از آموزه‌های اسلامی به کار می‌رود. اسلامی هراسی چیست؟

کرامت انسان Jul 23, 2022

آیا انسان اشرف مخلوقات است؟ آیا آنچه که کرامت ذاتی انسان خوانده می شود ناشی از اشرف بودن انسان بر مخلوقات دیگر است؟ نسبت کرامت انسانی با حقوق بشر چیست؟ ایده‌ی اشرفیت بر مخلوقات دیگر جایی برای فروتنی انسان نسبت به زیست بوم خود و نسبت به دیگر موجودات می‌گذارد؟

منشور کورش چیست؟ Jul 16, 2022

منشور و یا استوانه کورش چیست؟ می‌توان آن را اولین اعلامیه‌ی جهانی حقوق بشر نامید؟

رضا پهلوی، نیروهای جمهوری‌خواه، بدبینی Jul 12, 2022

رضا پهلوی شاهزاده‌یست که نیروهای مخالف جمهوری اسلامی را به اتحاد فرا می‌خواند. با این حال شماری از جمهوری‌خواهان به این فراخوان او بدبینند. چرا؟

آزار بهائیان در ایران Jul 02, 2022

آزار بهائیان در ایران سابقه‌ای طولانی و دامنه‌ای وسیع دارد چرا که هم دولت‌ها و هم ملت در آن دخیل بوده اند. آیا زمان آن نرسیده که این کارنامه وجدان عمومی را بیدار کند؟ .

احزاب چپ و کمونیست، شکاف شرقی غربی؟ Jun 25, 2022

شکاف در احزاب چپ و کمونیست در سراسر جهان یکی از نتایج آشکار حمله‌ی روسیه به اوکراین بوده است. آیا چپ جهانی به چپ شرقی و چپ غربی تجزیه شده؟

نظریه و تئوری به چه کار می‌آید؟ Jun 18, 2022

نظریه‌های فراگیر در حوزه‌ی علوم انسانی به ما نگاهی نافذ می‌دهند یا گمراهمان می‌کنند؟ تئوری‌ و مقولاتی که در تئوری‌ پرداخته می‌شود سوال را می‌کشد یا سوال را پاسخ می‌دهد؟

سرنوشت فتوای هسته‌ای Jun 18, 2022

توای هسته‌ای چه سرنوشتی پیدا می‌کند و چه خوانش‌هایی از آن بارز می‌شود؟ افزایش تنش بین ایران و آمریکا را در مصادره‌ی نفت ایران توسط آمریکا و اقدامات تلافی‌جویانه‌ی ایران می‌توان دید. روند افزایش تنش و کم‌رنگ شدن امکان احیای برجام باعث تفوق چه درکی از فتوای هسته‌ای می‌شود و ایران را به کدام سو می‌راند؟

مرگ براهنی و نفرین روشنفکران Jun 04, 2022

مرگ رضا براهنی آشکار کرد که روشنفکران و چهره‌های ادبی که زمانی مرجع فکری بودند حالا از جانب شماری از جوانان سیاسی به ویژه درخارج کشور در شبکه‌های اینترنتی لعن و نفرین می‌شوند.چرا؟

جنگ اوکراین و انتخابات فرانسه، نشانه‌های پایان جهانی سازی؟ May 28, 2022

تا چند سال پیش لفظ جهانی سازی یا جهانی شدن چنان رایج بود که هر رویدادی با رجوع به آن تفسیر می‌شد. اما انتخابات فرانسه و تجاوز روسیه به اوکراین تازه‌ترین مثال‌های روندی نیستند که نه جهانی سازی بلکه جهانی زدایی نامیده می‌شود؟

پرگار در مورد پرگار May 21, 2022

دوازده سال از عمر پرگار می‌گذره. دوازده سال از عمر ما در پرگار سپری شده! در مورد این برنامه چی می‌شه گفت که نقص‌هاش را نشون بده و به بهترشدنش کمک کنه؟

حکومت چپ‌ها در افغانستان May 14, 2022

چپ مارکسیستی چهل و اندی سال پیش در افغانستانی به قدرت رسید که در آن کارگر به آن معنی که مارکس می‌پنداشت وجود نداشت و مردم دربند فهم سنتی از دین بودند. وضعیت موجود در افغانستان تا حدی ناشی از تحولاتی نیست که از کودتای ثور آغاز شد؟

حسن خمینی، رضا پهلوی، نقد میراث پدری May 07, 2022

چرا سیاستمداران ایران نمی‌توانند علیه میراث پدری بشورند؟ می‌توان ادعای آزادیخواهی کرد بدون نقد پدر و پدربزرگ و بیرون زدن از حریمی که هویت سیاسی شخص به آن وابسته است؟

زن در اسلام و یهودیت Apr 30, 2022

از مقایسه‌ی جایگاه زن در دین یهود و اسلام چه می‌فهمیم؟ شباهت‌های این دو دین آنجا که در مورد زن حرف می‌زنند ناشی از چیست؟ این برنامه پیش از این یک بار پخش شده است.

داستان مزدک Apr 23, 2022

مزدک یکی از چهره‌های اسرارآمیز تاریخ ایران پیش از اسلام است. از او چه می‌دانیم؟ مزدک شخصیتی واقعی بود یا محصول تخیلات ایرانی‌ها در مورد دوره‌ی ساسانی؟

شرق یا غرب،‌هم‌پیمانی با کدام یک؟ Apr 16, 2022

حمله‌ی روسیه به اوکراین بحث شرقی غربی را دوباره داغ کرده. آن‌ها که می‌گویند این جنگ نشان داد روسیه توسعه‌طلب است در مقابل کسانی قرار گرفته‌اند که می‌گویند ترامپ نشان داد غرب قابل اعتماد نیست. پس چه باید کرد؟

اپوزیسیون موثر علیه طالبان شکل می‌گیرد؟ Apr 09, 2022

یک اپوزیسیون قوی و موثر در مقابل طالبان در خارج از کشور شکل خواهد گرفت؟ تا چه حد نیروهای مخالف طالبان در خارج خواهند توانست در فعالیت سیاسی و مدنی و در لابی‌گری و رایزنی با کشورهای پرنفوذ موفق شوند؟ مهمان‌های برنامه: عادله محسنی؛ فعال سیاسی و کریم پاکزاد؛ تحلیل‌گر سیاسی.

جنس زندگی در آمریکا و اروپا Apr 02, 2022

آمریکا و اروپا را از نظر جنس زندگی می‌توان با هم مقایسه کرد؟ سنجه‌های اصلی از جمله میزان درآمد و شاخص‌های ذهنی از جمله حس مردم به زندگی خود در مقایسه‌ی آمریکا و اروپا به ما چه می‌گوید؟

آرامش دوستدار چه گفت؟ Mar 26, 2022

نظریه‌ی آرامش دوستدار تحت عنوان دین‌خویی ایرانیان، کندوکاوی‌ست در ریشه‌های نظری وضعیت ایران معاصر. آرامش دوستدار چه گفت و از او چه میراثی بجا می‌ماند؟ مهمانان این هفته: آرش جودکی، پژوهشگر فلسفه و سالور ملایری، پژوهشگر مطالعات فرهنگی

غرب می تواند روسیه را به سرنوشت شوروی دچار کند؟ Mar 19, 2022

حمله به اوکراین جای تردید نگذاشت که امپراتوری روسیه‌ بیدار شده، آمریکا و متحدانش می‌دانند در مواجهه با آن چه کنند؟ سیاستی که در مصاف با اتحاد شوروی در پیش گرفتند در مقابل روسیه‌ی پوتین نتیجه خواهد داد؟ مهمانان این هفته: فرهاد گوهردانی، پژوهشگر اقتصاد توسعه و علی سعاد‌ت‌ملی، پژوهشگر اقتصاد انرژی

ابتذال چیست؟ Mar 12, 2022

ابتذال یعنی چه؟ می توان به فهمی قابل اطمینان رسید در این مورد که به چه چیز می گوییم مبتذل؟ اثر فرهنگی و رفتار فرهنگی مبتذل تمایزی ثابت و قابل تشخیص با غبرمبتذل دارد؟

شایسته سالاری به نخبه سالاری نمی‌انجامد؟ Mar 05, 2022

شایسته سالاری یعنی چه؟ چگونه یک فرد شایسته می‌شود؟ آیا در کشورهای توسعه یافته شایسته سالاری به نخبه سالاری تبدیل نشده است؟

طالبان تا چه حد محکم است؟ Feb 26, 2022

طالبان در افغانستان چقدر در جای خود محکم است؟ چالش‌هایش چیست؟ آیا از پس این چالش‌ها برخواهد آمد یا اولین لرزه‌ها در حاکمیت طالبان به زودی آشکار خواهد شد؟ فوزیه کوفی، عضو پیشین مجلس افغانستان و سعید سرور، تحلیل‌گر سیاسی

می‌توان نسل انقلاب را سرزنش کرد؟ Feb 19, 2022

می‌توان نسلی را سرزنش کرد که دست به کار خطیری زد اما عاقبتش گریبان نسل‌های بعدی را گرفته؟ نسل انقلاب ایران مثال این گفته‌ی کارل مارکس نیست که مردم خود سرنوشت خود را می‌سازند ولی حاصل کار آنان با آنچه در سر داشتند متفاوت می‌شود؟

خوانش یک عکس از لحظه‌های قبل از اعدام Feb 12, 2022

در این عکس چه می بینید؟ کارآمدی مجازات مرگ؟ کراهت مجازات مرگ؟ در این عکس مهابت مرگ را می بینید که پیش پای آن تفاوت های زمینی ناچیز به نظرمی آیند؟

عقب‌گرد دمکراسی در خاورمیانه، چرا؟ Feb 05, 2022

عقب‌نشینی دمکراسی در سراسر جهان مشهود است اما به ویژه در خاورمیانه و نواحی اطراف آن است که خیزش‌های آزادی‌خواهانه فروکش کرده‌اند و نیروهای اقتدارگرا غالب شده‌اند. چرا؟

خشونت‌های پس از انقلاب Jan 29, 2022

خشونت‌های پس از انقلاب ایران از کی و چطور شروع شد؟ چه عواملی را می‌توان در این خشونت‌ها موثر شناخت و چه جریاناتی را مسئول؟ مهمانان برنامه: همن سیدی، عطاالله مهاجرانی و محمدرضا شالگونی. این برنامه پیش از این یک‌ بار پخش شده‌است

طالبان را باید به رسمیت شناخت یا نه؟ Jan 22, 2022

آیا جامعه جهانی و همسایگان افغانستان به سمت رسمیت شناختن طالبان حرکت می‌کنند؟ اگر چنین است، پیامد های آن برای زنانی که اجازه کار ندارند و دخترانی که از تحصیل محروم شده‌اند چه خواهد بود؟ ولی می‌توان میلیون‌ها نفر را از گرسنگی نجات داد بدون رسمیت دادن به طالبان؟

احمد کسروی Jan 15, 2022

تاثیراحمد کسروی در نقد دین و در تاریخ‌نگاری حدود هفتاد سال پس از قتل او همچنان مشهود است. اما کم‌تر کسی به وامداری خود از او اعتراف می‌کند. چرا؟

تقیه Jan 08, 2022

گفته می‌شود تقیه از عوامل ماندگاری تشیع در طول تاریخ است. ولی این اصل مایه‌ی ترویج چه نوع اخلاقی در جامعه‌ی شیعی ست؟ مهمانان برنامه: مهدی خلجی ،عرفان ثابتی و بهروز قاسمی. تقیه در برنامه بعدی پرگار. این برنامه پیش از این یک بار پخش شده است.

دین باید به حوزه خصوصی برود یا نه؟ Jan 01, 2022

«دین باید به حوزه خصوصی برود» به چه معناست و بر چه استدلال‌هایی استوار است؟ ولی راندن دین به حوزه خصوصی چه پیامدهایی دارد؟

شاه امان الله خان Dec 25, 2021

کم نیستند امیران و شاهانی در تاریخ افغانستان که در پی اصلاح امور بوده اند اما تنها یکی از آنان را می توان بانی مدرنیته در کشور دانست، امان الله خان. اما چرا او ناکام ماند؟ امان الله خان چه میراثی بجا گذاشت؟

انقلاب فرزندان خود را می‌خورد؟ Dec 18, 2021

انقلاب‌ها فرزندان خود را می‌خورند؟ اگر چنین باشد، انقلاب ایران یکی از مثال‌های واضح چنین حکمی نیست؟

شاه و خامنه‌ای، مقایسه دو سیاست خارجی Dec 11, 2021

در مقایسه‌ی سیاست خارجی محمدرضا شاه پهلوی و جمهوری اسلامی به چه نتایجی می‌رسیم؟ انقلاب ایران یک گسست در سیاست خارجی ایران ایجاد کرد یا سیاست خارجی پیش و پس از انقلاب کمابیش در یک راستاست؟

علم ما را نجات می‌دهد؟ Dec 04, 2021

کارزاری که در چند سال اخیر شکل گرفت، کارزار بین کرونا و گونه‌هایش از یک سو و واکسن و گونه‌هایش از سوی دیگر، به ما خاطرنشان نکرد که در نهایت علم است که ما را نجات می‌دهد؟ ولی علم و تکنولوژی راه‌حل است یا خود بخشی از مسئله‌ست؟

آینده کره زمین، امیدوار باشیم؟ Nov 27, 2021

«شاید بهتر باشد ما را بمباران کنید چرا که هیچ عزت و احترامی در مرگ تدریجی حال حاضر نمی‌بینم.» چرا رهبر یکی از جزایر اقیانوس آرام چنین می‌گوید؟ اراده بشر برای حل بحران محیط زیستی کفایت می‌کند؟

فیلم و سریال تبلیغاتی و حکومتی، موثر؟ Nov 20, 2021

فیلم و سریال تبلیغاتی جمهوری اسلامی تا چه حد توانسته ایدئولوژی آن را به مردم بقبولاند؟ چرا مقاماتی در حد وزیر اطلاعات و امنیت از بودجه نهادهای امنیتی در ساخت فیلم و سریال حرف می‌زنند؟

جامعه جهانی یا آنارشی جهانی؟ Nov 13, 2021

جامعه جهانی یعنی چه؟ مواجهه جامعه جهانی با ظهور دوباره طالبان و تحریم‌ها علیه ایران به ما چه می‌گوید؟ آنچه وجود عینی دارد جامعه جهانی‌ست یا آنارشی جهانی؟

ماکیاولی Nov 06, 2021

کمتر کسی توانسته با نام خود صفتی رایج کند که در سراسر دنیا در سیاست و حتی مکالمات روزمره مرتب به کار می رود. ماکیاولی چه می گفت؟ بین آنچه که ماکیاولیستی خواند می شود و نیکولو ماکیاولی چه مناسبتی وجود دارد؟ این برنامه پیش از این یک بار پخش شده است.

اتوپیا و سود‌ و زیان اندیشه اتوپیایی Oct 30, 2021

تصادفی نیست که تامس مور، نویسنده مشهورترین متن در مورد اتوپیا، در قلعه لندن توسط عوامل شاه معاصرش گردن زده می‌شود. اتوپیا یعنی چه و فکر اوتوپیایی چه نقشی در سیاست ایفا می‌کند؟

اسلام دیوبندی در افغانستان و ایران Oct 23, 2021

دیوبندی چیست؟ نفوذ اسلام دیوبندی در افغانستان و ایران چقدر است؟ تا چه حد عملکرد طالبان در عرصه سیاست را می‌توان ناشی از برداشت دیوبندی آن از فقه حنفی دانست؟

پایان جنگ‌های آمریکا؟ Oct 16, 2021

آیا ما شاهد پایان جنگ‌های آمریکا هستیم و این درسی‌ست که سیاستمداران آمریکا از جنگ در عراق و افغانستان گرفتند؟ در این صورت آمریکا برای حفظ نفوذ و اعتبار خود در سطح جهانی به چه رویه‌ها و سیاست‌هایی توسل خواهد جست؟

ایران، طالبان و پنجشیری‌ها Oct 09, 2021

به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان با مخالفت حکومت در ایران مواجه نشد و در شرایطی که در جامعه ایران قدرت‌یابی طالبان نگرانی ایجاد کرد مجموعه حاکمیت از حمایت از جریان پنجشیر سرباز زد. چرا؟

عکس دو سفیر و یک صندلی خالی! Oct 02, 2021

روسیه و انگلیس بازیگران مهم صحنه سیاست در ایران قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم بودند ولی با ظهور آمریکا از نفوذشان در ایران کاسته شد. با این حال عکس سفرای این دو کشور در ایران اخیرا جنجال به پا کرد. چرا؟

دو افغانستان رو در روی هم Sep 25, 2021

در هفته‌های اخیر دو افغانستان متفاوت به هم خیره شدند‌. افغانستان تظاهرکنندگان برابری خواه با افغانستان طالبان صاحب قدرت. مواجهه طالب مصمم به حفظ قدرت و فعال مدنی برابری‌خواه چه آینده‌ای دارد؟

عشق دیگر کمیاب نیست! Sep 18, 2021

عشق برای نسل‌ جوان ایرانی دیگر نه یک کالای کمیاب بلکه بستر ضروری ازدواج است. اما به رغم وجود زمینه های عشق و عاشقی، مناسبات حاکم بر روابط انسانی کماکان سنتی‌ست. زنان جوان و تحصیل کرده شهری در این وضعیت چه رفتاری پیشه می‌کنند؟

خودکشی مردان، فاجعه پنهان Sep 11, 2021

خودکشی مردان فاجعه پنهان نامیده شده‌است. آمار افسردگی و قصد خودکشی در میان زنان در سراسر جهان بیش از مردان است ولی مرگ ناشی از خودکشی در مردان زیر چهل و پنج سال بیش از زنان است. چرا؟ مهمانان این هفته برنامه: اطلس تربتی، استاد دانشگاه و سیروس عباسیان، روانپزشک

ناسیونالیسم قومی در حوادث نقده Sep 04, 2021

حوادث اخیر نقده در آذربایجان غربی نشان داد خطر تنش قومی در ایران را نمی شود دست کم گرفت. همزیستی شهروندان از قومیت های متفاوت در شهرهایی چون نقده تحت چه شرایطی ممکن مختل شود؟ راه حل چیست؟

افکار عمومی در آینه انتخابات Aug 28, 2021

افکار عمومی در ایران را می‌توان خواند؟ می‌شود فهمید چه بخشی از جمعیت ایران مدافع جمهوری اسلامی‌ست و مخالفت با آن تا چه حد وسعت گرفته؟ می‌شود از نتایج انتخابات اخیر به فهمی در این زمینه رسید؟

شکست آمریکا یا ناکامی افغان‌ها؟ Aug 21, 2021

تصویری که از روزهای اخیر افغانستان برای نسل‌های بعدی باقی خواهد ماند سقوط چند جوان افغان از هواپیمای آمریکایی بر فراز فرودگاه کابل است. این نوع پایان دخالت نظامی آمریکا درافغانستان ممکن است در کتاب‌های تاریخ به عنوان شکست یک دوره از تلاش‌های چندین دهه آمریکا برای ملت‌سازی در نقاط مختلف به یاد بیاید. چه شد که این دخالت به اینجا انجامید؟

فرهادی، چه نوع اعتراض سیاسی؟ Aug 07, 2021

اعتراض به اوضاع جاری ایران با صدای بلند، آیا انتظار انجام این کار از هنرمندان آنگاه که تریبون‌ها و مجامع جهانی در اختیارشان است انتظاری بجاست یا بیجا؟

اختلاف شیعه و سنی تا چه حد بنیادی ست؟ Jul 31, 2021

مناقشات و تبعیض هایی که می‌بینید یا از آن‌ها باخبر می‌شوید تا چه حد ریشه در اختلاف شیعه و سنی دارد؟ تبدیل شدن نزاع شیعی و سنی به چیزی فراتر از یک اختلاف دینی ناشی از چیست؟ این برنامه پیش از این یک بار پخش شده است.

نقش ترس و امید در سیاست ایران Jul 24, 2021

ادوار انتخاباتی در هر کشوری ایام آمیختگی ترس و امید است. گاه ترس وزن می‌گیرد و به عمل سیاسی وامی‌دارد و گاه امید. حال با عبور از انتخابات و در شروع فصل دیگری از حیات جمهوری اسلامی مناسبت ترس و امید چگونه است؟

خشونت علیه هزاره ها نسل کشی نیست؟ Jul 17, 2021

حملات ماه‌های اخیر علیه جمعیت هزاره‌ در افغانستان بار دیگر نشان داد که هزاره‌ها قربانی خشونت مداوم و سازمان یافته‌ هستند. آیا وقت آن نرسیده این خشونت‌ها نسل‌کشی خوانده شود؟

خداباور و خداناباور از هم چه می‌آموزند؟ بخش دوم Jul 10, 2021

در بخش اول گفتگو در مورد امکان آموختن خداباور، خداناباور و ندانم انگار از یکدیگر، در این مورد صحبت کردیم که ضرورت گفتگوی بین آن‌ها در چیست و چه چیز زمینه این گفتگو را فراهم می‌کند، تلاش برای زیست سازگارانه یا تلاش برای فهم بهتر و بیشتر. این بحث ما را به حیطه‌هایی کشاند که ناتمام ماند.

خداباور و خداناباور از هم چه می‌آموزند؟ بخش اول Jul 03, 2021

خداباوران و خداناباوران، مومنان و غیرمومنان، چه از هم می‌توانند بیاموزند؟ آیا ارزش‌هایی در هر یک از دو گروه حاضر در این کارزار عقیدتی هست که برای گروه دیگر مفید و آموزنده باشد؟

ایران، جامعه‌ای دو قطبی Jun 26, 2021

ایران تنها جامعه‌ شدیداً دو قطبی و دچار شکاف عمیق نیست. ولی از معدود کشورهایی ست که سازوکار عبور از این وضعیت در آن دیده نمی‌شود. خطرات این شرایط چیست؟

انتخابات و گام دوم انقلاب Jun 19, 2021

آیا آنچه که در انتخابات هزار و چهارصد در جریان است گام دوم انقلاب است، چیزی که رهبر جمهوری اسلامی در چهل سالگی نظام از آن نام برد؟ گام دوم انقلاب یعنی چه و تا چه حد شدنی است؟ مهمانان این هفته برنامه: امیر سلطان‌زاده، روزنامه‌نگار و تحلیل‌گر مسائل ایران و پوریا ماهرویان، تحلیل‌گر مسائل ایران در بی‌بی‌سی

فلسفه و انتخابات در شرایط ناخواسته Jun 12, 2021

فلسفه سیاسی در مورد انتخاب آنگاه که انتخاب کننده در شرایط ناخواسته قرار گرفته چه می‌گوید؟ انتخاب‌ ناخواسته ما را در چه معضل اخلاقی قرار می‌دهد؟ مهمانان این هفته برنامه: حسین دباغ، پژوهشگر فلسفه و فرهاد گوهردانی، پژوهشگر مطالعات توسعه

عرفان باعث تلطیف اسلام نشده؟ Jun 05, 2021

آیا عرفان موجب تلطیف اسلام شده و آن را از خشونت دور کرده است؟ در بزرگان عارف از بایزید بسطامی تا ابن عربی و مولانا چه نوع اسلامی می‌بینیم؟ مهمانان این هفته برنامه: علی طهماسبی پژوهشگر عرفان و عمادالدین باقی پژوهشگر دینی

کار مدنی و جامعه مدنی یعنی چه؟ May 29, 2021

انرژی و خلاقیت فعالین سیاسی خواهان تحول در ایران در سال‌های اخیر به سمت فعالیت مدنی رفته‌‌ است. کار مدنی یعنی چه و چه نتایجی می‌توان از آن انتظار داشت؟ مهمانان این هفته پرگار: مهدیه گلرو، فعال مدنی، سعید شریعتی عضو شورای مرکزی حزب اتحاد ملت و مسعود باستانی روزنامه‌نگار

سرمایه‌داری، عامل کرونا یا عامل عبور از آن؟ May 22, 2021

کرونا عارضه‌ای طبیعی‌ست یا زاییده ساختارهای سیاسی و اقتصادی جهانی‌ست؟ اقتصاد سرمایه‌داری جهانی عامل بحران‌هایی چون کروناست یا عاملی ست در تخفیف پیامدهای آن؟ مهمانان این هفته برنامه: پرویز صداقت تحلیل‌گر اقتصاد سیاسی و موسی غنی‌نژاد اقتصاددان

نمایش زندگی ایرانی در اینترنت، سیاه‌نمایی؟ May 15, 2021

زندگی عادی مردم در ایران در شبکه‌های اجتماعی اینترنتی سیاه‌نمایی نمی‌شود؟ آنچه در توییتر و تلگرام و دیگر شبکه‌های اجتماعی می‌بینیم بازتاب صحیحی از زیست روزمره ایرانی هست یا نه؟ مهمانان این هفته برنامه: علی ورامینی پژوهش‌گر ارتباطات و فرانک چالاک تحلیل‌گر سیاسی.

حکمرانی وراثتی، جایگاه رضا پهلوی و مجتبی خامنه‌ای May 08, 2021

وراثت در حکمرانی، چه در میان طرفداران پادشاهی و چه در میان حامیان جمهوری اسلامی، نظمی و نسقی‌ست برافتاده و احیا نشدنی یا سنتی است که می‌توان زنده‌اش کرد؟ مهمانان برنامه این هفته پرگار: حمید آصفی روزنامه‌نگار و تحلیل‌گر سیاسی و حجت کلاشی، تحلیل‌گر سیاسی

امید و ناامیدی در ایران کنونی May 01, 2021

آنچه در شرایط کنونی در ایران می‌تواند امید ببخشد چیست؟ این امید یک الزام صرفا عملی‌ست که بدون آن نمی‌توان تاب آورد یا یک مبنای قابل دفاع فلسفی هم دارد؟ مهمانان برنامه: مرضیه آذرافزا فعال سیاسی و اجتماعی و ناصر زرافشان حقوق‌دان و فعال مدنی

پیامبر اسلام، قدرت سیاسی و خشونت Apr 24, 2021

محمد بن عبدالله قدرت یافت. این قدرت به توسل به خشونت انجامید. قدرت و خشونت چه سایه‌ای بر رسالت پیامبر اسلام انداخت؟

دولت پادگانی، کابوس یا رویا؟ Apr 17, 2021

دولت پادگانی یعنی چه؟ تا چه حد احتمال شکل‌گیری آن جدی‌ست؟ صد سال پس از وقوع یک کودتا در ایران، آیا قوه مجریه بار دیگر در اختیار نظامیان قرار می‌گیرد؟ مهمانان این هفته برنامه: عبدالرضا داوری، تحلیل‌گر سیاسی و حسن اسدی زید آبادی، تحلیل‌گر سیاسی

چالش اصلی در ایران، دو نگاه دیگر در پرگار Apr 10, 2021

مانع یا چالش اصلی ایران در سده جدید موضوع بحثی‌ست که در برنامه این هفته با دو مهمان دیگر پی می‌گیریم. چیست که مانع تحقق آرمان‌هایی‌ست که به حرکت‌های بزرگ سده پیش انگیزه دادند؟

فشار حداکثری یعنی چه؟ Apr 03, 2021

تا پارسال پیرارسال لفظ تحریم برای توصیف فشار خارجی بر جمهوری اسلامی به کار می‌رفت. حالا که جمع بیشتری از ایرانی‌های معترض در داخل و خارج کشور به این نتیجه رسیده‌اند که سمبه‌ای پرزورتر از آنچه که تصورش را می‌کردند برای برانداختن حکومت ایران لازم است عبارت فشار حداکثری رایج شده‌است. اخیرا هم تحرک جدیدی که تحت نام نه به جمهوری اسلامی راه افتاده تلاش کرده صدای واحد طرفداران فشار حداکثری بر جمهوری اسلامی باشد تا قدرت‌های غربی را قانع کند که به این صدا گوش بسپارند. فشار حداکثری یعنی چه و اگر به تحریم حداکثری منحصر نیست، تحریم است به علاوه چه؟ شانس این سیاست چقدر است و پیامدهای آن چیست؟

خیام، شعر و فلسفه‌اش Mar 27, 2021

عمر خیام کی بود؟ آنکه در رباعیات خیام می بینیم چگونه بشری ست؟ خیام از چه عاصی است؟

مشکل اصلی ایران در آستانه‌ی قرن نو Mar 13, 2021

ابر مسئله یا اصلی‌ترین مشکل در ایران کنونی چیست؟ در پرگار این هفته از دو مهمان داخل ایران سوال می‌کنیم تا ببینیم جواب آنان به چه توصیفی از اوضاع ایران می‌انجامد.

اعدام، دلایل مخالفت و دفاع از آن Mar 06, 2021

لغو حکم اعدام به مرور در جوامع مختلف طرفداران بیشتری می‌یابد. با این حال مجازات مرگ در شماری از کشورها از جمله ایران کماکان برقرار است. موافقان و مخالفان لغو مجازات اعدام چه می‌گویند؟

تحولات نهاد خانواده در ایران Feb 27, 2021

چه نوع خانواده‌هایی در ایران در حال شکل‌گیری ست؟ خانواده در ایران مامن است یا محل اضطراب؟ آیا مردم ایران شاهد رشد خانواده‌های فرزند سالارند؟

ایران و روسیه احساسات همجواری Feb 20, 2021

بیش از دویست سال پس از عهدنامه‌ی گلستان که بر اساس آن بخش‌هایی از ایران به روسیه واگذار شد در مورد همجواری ایران و روسیه چه می‌توان گفت؟ ایرانی‌ها با احساس حسرت ناشی از واگذاری بخشی از ایران به روسیه چطور باید کنار بیایند؟ نقش بریتانیا در قرارداد گلستان چه بود؟

انقلاب و ظهور روحانیون Feb 09, 2021

آیا تفوق روحانیت در انقلاب ایران ناگزیر بود؟ نیروهای سیاسی دیگر می توانستند مانع روندی شوند که روحانیت سیاسی را در راس انقلاب قرار داد؟ مهمان های برنامه: شهریار آهی، مهدی فتاپور، کیانوش بوستانی و احمد زرین آباد. این برنامه پیش از این یک بار پخش شده است

جنبش فداییان بعد از پنجاه سال Feb 06, 2021

جنبش فداییان بعد از پنجاه سال

سینمای پیش از انقلاب ایران Jan 30, 2021

می‌شد در سینمای ایران صدای پای انقلاب را شنید؟ می‌توان گفت سینمای ایران در سمت و سوی آنچه که انقلاب اسلامی خوانده شد موثر بود؟ . مهمان‌های برنامه: حمید نفیسی، علی امینی نجفی، گلکو پرهیزکار و تارا آغداشلو

سیاست خارجی اردوغان، ترک‌گرا، عثمانی‌گرا، اسلام‌گرا؟ Jan 23, 2021

در این چند دهه اسلام از آموزه‌های اخلاقی تهی شده، یک نفر در آن بالا در مورد همه چیز تصمیم می‌گیرد و سیاست خارجی تهاجمی، ما را از اهدافمان دور کرده‌ست. گمان می‌کنید این نقد در مورد کی و در توصیف چه کشوری‌ بیان شده؟

توییتر، سیاست و تصور قدرت Jan 16, 2021

توییتر در سیاست چه نقشی ایفا می‌کند؟ توفان توییتری، توهم قدرت است، توفان در فنجان چای است یا چیزی بیش از آن است؟ توییتر فضایی اینترنتی مملو از صداهای گوشخراش است یا محلی برای بیان نظرات متفاوت؟

آینده‌ی ترامپ در سیاست آمریکا Jan 09, 2021

دونالد ترامپ می‌گوید نتیجه‌ی انتخابات را از او دزدیدند. آیا این ادعا توشه‌ای برای آینده‌ی سیاسی نیست؟ ترامپ و موجی که او را به قدرت رساند چه آینده‌ای دارند؟

هویت چیست؟ آیا هویت زوال می‌یابد؟ Jan 02, 2021

برای آدمیانی که در جهان پرسرعت کنونی مرتب این سو و آن سو می‌شوند هویت لفظی دهن پرکن و نافهمیدنی‌ ست. هویت چیست؟ زیست بدون آن ممکن است؟

ترور فخری‌زاده، تضعیف یا تقویت جمهوری اسلامی؟ Dec 26, 2020

ترور فخری‌زاده و اقدامات نظامی امنیتی مشابه علیه جمهوری اسلامی، به این نظام ضربه می‌زند یا آن را تقویت می‌کند؟ چرا ماکیاولی که نظریه‌پرداز رعب در ادبیات سیاسی ست در این باره حرف زیاد دارد؟

سنت یعنی امتناع از تغییر؟ Dec 19, 2020

سنت چیست؟ سنت به معنی امتناع از نوشدن است؟ ولی این درک از سنت گمراه نمی کند؟

"تغییر را از خودت شروع کن" یعنی چه؟ Dec 12, 2020

اگر کسی به شما بگوید «تغییر را از خودت شروع کن» اولین واکنش شما چیست؟ آیا این ایده‌ ناقص و حتی گمراه‌کننده ست؟ تغییر خود و تلاش برای تغییرات کلان چه مناسبتی با هم دارند؟

مناقشه‌ی آذربایجان و ارمنستان Dec 05, 2020

آخرین دور مناقشه‌ ارمنستان و آذربایجان بر اثر چه عواملی به سود آذربایجان رقم خورد؟

قدرت‌نرم یعنی چه؟ Nov 28, 2020

منابع قدرت نرم چیست و چرا ممالکی که قدرت سخت نیز دارند می توانند با قدرت نرم اذهان دیگر ملت ها و ممالک را جذب کنند؟

تغییر در آمریکا، انتخابات در ایران Nov 21, 2020

کلید گشایش وضعیت سیاسی ایران کجاست؟ آیا نتیجه‌ی انتخابات آمریکا ممکن است تاثیر مهمی بر انتخابات ریاست‌جمهوری ایران بگذارد؟ مهمان های برنامه: فرخ نگهدار تحلیل‌گر سیاسی و علیرضا نوری‌زاده مدیر مرکز پژوهش ایران و عرب.

بایدن یعنی زنگ تنفس جمهوری اسلامی؟ Nov 14, 2020

انتخابات آمریکا به صف آرایی در میان ایرانی‌ها هم انجامید. بخشی از مردم بهبود معیشت‌شان را در گرو پیروزی بایدن می‌دیدند و بخشی به امید فشار بیشتر بر حکومت خواهان پیروزی ترامپ بودند. از این صف آرایی در افکار عمومی چه می‌فهمیم؟

طالبان تغییر کرده یا نه؟ Nov 07, 2020

دو دهه پس از سقوط امارتشان در افغانستان طالبان بار دیگر به عنوان مدعی بر سر آینده‌ی افغانستان ظاهر شده اند. این طالب با طالب دو دهه پیش چه تفاوتی دارد؟ آیا نشانه‌های تغییر طالبان دیده می‌شود؟

رسانه‌های بزرگ و ترامپ در دو آمریکا Oct 31, 2020

در انتخابات کنونی دو آمریکای متفاوت رو در روی هم ایستاده‌اند. رسانه های بزرگ به گفته ی دونالد ترامپ در این کارزار مقابل او صف کشیده اند. رابطه ی ترامپ با این رسانه ها چیست و این رابطه در مورد سیاست آمریکا و رسانه به ما چه می گوید؟

حقیقت و مصلحت چه رابطه‌ای دارند؟ Oct 23, 2020

رابطه‌ی مصلحت و حقیقت چیست؟ آیا در دنیایی که مثال های فدا کردن حقیقت به نفع مصلحت را روز به روز پیش چشممان می گذارد می توان از رابطه ای سالم بین مصلحت و حقیقت سخن گفت؟

کرونا، درس‌هایی هست که بیاموزیم؟ Oct 17, 2020

ویروس کرونا توانایی های بشر را به گونه ای جدی محک می زند. از این تجربه ی نادر چه می آموزیم؟

ترجمه Oct 10, 2020

ترجمه چه تاثیری بر حیات فرهنگی در ایران گذاشته است؟ آیا موج سهمگین ترجمه که بیش از یک سده‌ی پیش آغاز شد از عوامل تهیدستی ما در حوزه‌ی تولید و تالیف فرهنگی نیست؟

چرا زبان‌های مادری نادیده گرفته می‌شوند؟ Oct 03, 2020

چرا در ایران زبان‌های مادری غیر فارسی قرب چندانی ندارند؟ چرا از کودک خواسته می‌شود زبان مادری خود را اگر فارسی نیست در مدرسه فراموش کند؟

سرکوب غرایز جنسی Sep 26, 2020

آیا می‌توان غرایز جنسی را سرکوب کرد؟ می‌توان قانونی برای منع «سکس» گذاشت و بر اجرای آن اطمینان داشت؟ جسم و روان انسان می‌تواند با سرکوب غرایز جنسی کنار بیاید؟

مرگ‌اندیشی، بخش دوم Sep 19, 2020

آیا می توان در عین ناباوری به خدا مرگ را آرام بخش پنداشت؟ رابطه مرگ اندیشی و معنویت چیست؟

مرگ‌اندیشی، بخش اول Sep 12, 2020

آیا انسان باید مرگ‌اندیش باشد؟ مرگ‌اندیشی دینی که حیات پس از مرگ را وعده می‌دهد مرگ را از جدیت آن تهی نمی‌کند؟ ولی بی اعتقادی به خدا باعث نمی‌شود مرگ به یک پوزخند هراسناک تبدیل شود؟

فلسفه‌ی مارتین هایدگر Sep 05, 2020

مارتین هایدگر را بزرگ ترین فیلسوف سده‌ی بیستم نامیده اند. چرا؟ راز جاذبه ی هایدگر برای قطب‌های فکری متضاد درچیست؟

تحلیل طبقاتی Aug 29, 2020

آیا تحلیل طبقاتی جوامع باعث می‌شود واقعیات بنیادین را ورای ظواهر فریبنده بهتر ببنیم؟ یا نه، تحلیل طبقاتی مایه ساده انگاری و گمراهی می‌شود؟

نسل سوخته Aug 22, 2020

منظورازنسل سوخته چیست؟ آنچه که بسیاری از ایرانی ها نسل سوخته می نامند یک حقیقت ملموس است یا توهمی ناشی از ناکامی های مردم درگیردرحوادث عظیم اجتماعی؟

کودتای ۲۸مرداد Aug 15, 2020

۲۸مرداد تا چه حد حاصل طراحی و سازماندهی دستگاه‌های جاسوسی آمریکا و انگلیس بود و تا چه حد نتیجه‌ی عوامل داخلی؟ آیا خارجی‌ها را عامل اصلی کودتا می‌دانیم تا نقش عوامل داخلی را نادیده بگیریم؟

نگاهی تاریخی به جنبش بابی Aug 08, 2020

جنبش بابی برای ایرانی‌هایی که به منابع تاریخی دسترسی ندارند در هاله‌ای از ابهام پوشیده است. این جنبش چه ریشه‌هایی داشت؟ تا چه حد گسترده بود و چه پیامدهایی به دنبال داشت؟

حقوق بشر و منافع ملی Aug 01, 2020

باید از دولت‌ها انتظار داشت حقوق بشر را مبنای سیاست قرار دهند یا منافع ملی خود را؟ دولت‌های غربی را به این دلیل که مسئله‌ی اتمی را کارپایه‌ی مناسبات خود با دولت ایران قرار داده اند سرزنش می‌کنید؟ حتی در حوزه‌ی سیاست داخلی نیز از این سوال گریزی نیست. مثلا اگر اکثریت شهروندان یک کشور خواهان توقف پذیرش مهاجران باشند و اقتصاد آن کشور نیز چنین چیزی را اقتضا کند، دولت چه چیزی را باید اولویت قرار دهد، منافع ملی را یا حقوق اولیه‌ی مهاجران و پناهندگان؟

حزب توده ایران Jul 25, 2020

نام حزب توده ایران با تحولات سیاسی کشور به خصوص از صنعت ملی شدن نفت تا انقلاب پنجاه و هفت و سال های پس از آن گره خورده است. این نام، اکنون چه چیز را تداعی می‌کند؟ تاریخ این حزب را چطور می‌توان ارزیابی کرد؟

اخلاق و سیر تحول آن در جوامع انسانی Jul 18, 2020

اخلاق چیست و بر چه ستون‌هایی استوار است؟ اخلاق مجموعه‌ای از آموزه‌های ناب جاودانی ست یا مفاهیم ساخته شده‌ی اجتماعی که از سر نیاز شکل می‌گیرند؟ چه چیز باعث می‌شود جوامع انسانی به آنچه که بحران اخلاقی نامیده می‌شود دچار شوند و چگونه است که گاه جوامع به "ضد جامعه" تبدیل می‌شوند؟

زندگی در اسرائیل Jul 11, 2020

مردم اسرائیل زیستن به عنوان اسرائیلی را چطور تجربه می کنند؟ چه صفاتی می توان به زندگی در اسرائیل داد؟ آیا می توان به عنوان یک اسرائیلی روز از پی روز سپری کرد بدون فکر کردن به مناقشه ای که یک طرف آن فلسطینی ها هستند؟

کارنامه‌ی داوود خان Jun 16, 2020

شاید کسی را نتوان یافت که به اندازه‌ی محمد داوود خان بر سرنوشت و وضعیت کنونی افغانستان تاثیر گذار بوده باشد. داوود خان که بود و حاصلش برای افغانستان چه بود؟

فراماسونری چیست و فراماسون‌های ایرانی کی بودند؟ Jun 16, 2020

فراماسونری چیست؟ فراماسون های ایرانی چه اهدافی دنبال می کردند ونفوذ آن ها در سیاست چقدر بود؟

عرب ستیزی و تاثیر آن بر عرب‌های ایران Jun 16, 2020

آیا عرب های ایران قربانی عرب ستیزی در میان عامه و نخبگان ایرانی نیستند؟ در آنچه که هویت ایرانی خوانده می شود عرب های ایرانی چه جایی و چه مرتبه ای دارند؟

هنر و دین Jun 13, 2020

اسلام و مسیحیت با آفرینش هنری عجین شده اند و درتراژیک ترین لحظات خود، یعنی عاشورا و مصلوب شدن عیسی مسیح، به خلق آثار بزرگی انجامیده اند. از مقایسه ی داد و ستد اسلام و مسیحیت با هنر چه می فهمیم؟

موانع گذار به دموکراسی Jun 06, 2020

سختی گذار به دموکراسی در کشورهایی چون ایران از چیست؟ آیا در ایران دموکراسی نیست به این دلیل که سنت‌ها و ذهنیات و فرهنگ دموکراتیک نیست یا به این دلیل که نهادهای دموکراتیک امکان ظهور ندارند؟

وطن پرستی چیست و چه رابطه‌ای با ناسیونالیسم دارد؟ May 31, 2020

آیا وطن پرستی یا میهن پرستی همان ناسیونالیسم است یا در ناسیونالیسم چیزی هست که فراتر از حب وطن می رود و آن را زمینه ساز تنش های سیاسی و اجتماعی می کند؟ در این برنامه محمد امینی پژوهشگر تاریخ ایران و کامران متین استاد روابط بین الملل به سوال های سپیده حدادی و احمد زرین آباد جواب می دهند. این بحث پیش از این یک بار پخش شده است.

اتانازی چیست؟ May 23, 2020

اگرنزدیکترین فرد به شما بخواهد در خودکشی اش به او کمک کنید تا از درد و رنج و بیماری منتهی به مرگ خلاص شود، به این خواست جواب مثبت می دهید؟

زن در سینما و تئاتر ایران May 16, 2020

زنان بازیگر ایرانی در مورد تصویر زن در سینما و تئاتر ایران چه می‌گویند؟

مهدی بازرگان May 09, 2020

مهدی بازرگان مهندس بود. نخست وزیر بود. رهبر نهضت آزادی بود و نویسنده بود. در این نقش‌های متفاوت از او چه می‌بینیم؟ حاصل کار بازرگان چه بود؟

سمت و سوی موسیقی سنتی ایران May 02, 2020

آزادی هنرمند در حوزه موسیقی سنتی ایران تا کجاست؟ آیا محدود شدن آهنگسازان و نوازندگان ایرانی به قواعد موسیقی سنتی مانع نوآوری نیست؟

کارنامه محمدعلی فروغی و همفکرانش Apr 25, 2020

زندگی سیاسی محمد علی فروغی، نخست وزیر رضا شاه پهلوی، مثالی ست پرمعنا از روشنفکرانی که می دانستند حکومت استبدادی است اما به قصد بهبود اوضاع مملکت درآن شریک شدند. زندگی سیاسی فروغی چه به ما می آموزد؟

مرجعیت و آینده‌اش در ایران Apr 18, 2020

نهاد مرجعیت عالی ترین نهاد اسلام شیعی در ایران است. آینده‌ی این نهاد چیست؟ آیا اسلام شیعی بدون مرجعیت قابل تصور است؟

چرا زنان را در رهبری سازمان‌های سیاسی نمی بینیم؟ Apr 11, 2020

آیا سازمان‌ها و احزاب سیاسی که برای دمکراسی می‌جنگند مانع مشارکت زنان در سطح سیاست گذاری و رهبری نمی‌شوند؟ در عرصه‌ی مجال دادن به زنان، تفاوت بین مردان دمکرات و غیردمکرات چقدر است؟

میراث احمد شاه مسعود Apr 04, 2020

احمدشاه مسعود فقط اسمی از دوران جهادی نیست بلکه چهره ایست کانونی در دعوا بر سر آینده ی افغانستان. احمدشاه مسعود کی بود و از خود چه برجای گذاشت؟

سلیمانی کی بود؟ می توان جای او را پر کرد؟ Mar 28, 2020

پس از ترور قاسم سلیمانی به دستور دونالد ترامپ دولت آمریکا او را یک ژنرال بی رحم و تهدیدی جدی نه تنها برای آمریکا بلکه برای منطقه معرفی کرد. این در تضاد کامل بود با آنچه جمهوری اسلامی مایل بود در اذهان جا بیندازد، سربازی ایثارگر که از یک خانواده فقیر روستایی شروع کرده بود و به اوج اقتدار و محبوبیت رسیده بود ولی در حالات و در سبک زندگی خود نشان می داد از این آغاز فروتنانه فاصله نگرفته است. اما به نظر می رسید هیچ یک از این دو تصویر تمامی حقیقت را بیان نمی کند. شاید به همین دلیل بود که کارزار تبلیغاتی جمهوری اسلامی و آمریکا برای بهره برداری از ترور او یا در توجیه ترور او تا این حد شدت گرفت، در یک سو تشییع جنازه های زنجیره ای بود و در سوی دیگر پیام های زنجیره ای ترامپ در توییتر. قاسم سلیمانی کی بود و تا چه حد نبود او به سیاست های منطقه ای ایران ضربه می زند؟ آیا جای او را پر کردن دشوار است یا این تصور نتیجه ی تمایل رسانه هاست برای یافتن چهره های هیجان انگیز، تمایلی که خود سلیمانی در شبکه های اجتماعی چندان بی رغبت به تقویت آن نبود؟ مهمان های برنامه: آرش آرامش و علم صالح

آیا ایران به سمت تبدیل شدن به کره شمالی می رود؟ Mar 21, 2020

می توان در میان بخشی از مردم و شماری از تحلیل گران سیاسی در ایران یک تغییر مهم دید. در این تغییر آنچه که امید گذار به دمکراسی بود جایش را به نگرانی از تبدیل شدن به مدلی شبیه به کره شمالی داده است. از نظر آن‌ها که این نگرانی را دارند انتخابات مجلس در پی رد صلاحیت های گسترده و نتیجه ی آن انتخابات که به مجلسی همراه با جریان تندرو و غالب جمهوری اسلامی می انجامد به اضافه ی تحولات دیگر از جمله اظهارات و فرمان‌های اخیر آیت الله خامنه ای این دورنما را محتمل می کند. آیا ایران ممکن است بدان سو حرکت کند؟ آیا جمهوری اسلامی می تواند جامعه ی ایران را به آنچه که آیت الله خامنه ای گام دوم انقلاب نامیده وادار کند؟ ولی آیا این کار شروع نشده و آیا این روند در چیزی که بخشی از مردم می گویند نمود نیافته، اینکه بگذاریم تندروان حاکم ببرند و بدوزند تا نتیجه اش هویدا شود؟ در برنامه ی این هفته مهدی مهدوی آزاد تحلیل گر سیاسی می گوید جمهوری اسلامی دارد نظم جدیدی بپا می کند که بی شباهت به کره شمالی نیست و مجلس کنونی حلقه‌ای از این پروژه یا نظم جدید است. اما ملیحه محمدی او هم تحلیل گر سیاسی می‌گوید این کشتی نفس گیر در صحنه ی سیاسی ایران چنین ادوار ناامیدکننده‌ای کم نداشته و دورنمایی که می بیند شباهتی به کره شمالی نخواهد داشت

آیا نباید "شهر نو" را زنده کرد؟ Mar 14, 2020

شاید شنیده باشید که اجاره ی ساعتی آپارتمان در تهران اعتراض شماری از مقامات و مسئولان، از پلیس تا اتحادیه ی بنگاه های معاملات ملکی، را برانگیخته. یکی از آنان گفت وقتی سایتی عکس خانمی را گذاشته که به خیابان نگاه می‌کند و زیر آن نوشته خانه ی ساعتی، معلوم است چه قصدی از اجاره ی این نوع خانه‌ها دارد. همزمان، جنجالی بر سر گفته های یکی از جامعه شناسان مدافع حکومت درگرفت که گفته بود در مقدس ترین شهرهایمان شهرنو را زنده کرده ایم. آنچه این دعواها را ایجاد کرده تفاوت وضعیت کنونی است با آنچه که شهرنو نامیده می شد و پیش از انقلاب ایران محله ای بود برای خرید و فروش سکس. تفاوت در این است که حالا این کسب و کار دیگر محدود به یک محله نیست بلکه پراکنده ست در شهرها، از جمله شهرهای مذهبی. آیا خرید و فروش سکس که در حال حاضر با یا بدون کلاه شرعی، فراوان، پراکنده، و غالبا در خفا انجام می شود نباید قانونی شود و تحت نظارت درآید تا از خطرات مخفی بودن و پراکنده بودن آن کاسته شود؟ آیا نباید برای خرید و فروش سکس شرایطی فراهم کرد که کم ترین خطرات ممکن را در بر داشته باشد و پیامدهای اجتماعی آن را هم در حد ممکن کاهش دهد؟ مهمان های برنامه آرش علایی و نسرین اسفندیاری

خبرهای بد، این جریان مداوم با ما چه می‌کند؟ Mar 07, 2020

خبرهای بد با ما چه می‌کنند؟ جریان مداوم خبرهای ناگوار که به دلیل عمومی بودن در مقیاس میلیونی تکثیر می‌شوند چه تاثیری برجا می‌گذارد؟

نئولیبرالیسم یعنی چه؟ Feb 29, 2020

در سال های اخیر لفظ نئولیبرالیسم چنان رایج شده که گاه الفاظ هم خانواده اش چون سرمایه داری، کاپیتالیسم و لیبرالیسم را در سایه قرار داده است. نئولبرالیسم چیست و چرا چنین کاربرد وسیعی پیدا کرده است؟

اندیشه‌ی خلافت، هنوز الهام‌بخش؟ Feb 22, 2020

ایده‌ی خلافت یا امارت اسلامی در دو دهه‌ی اول سده‌ی جاری پیروان زیادی پیدا کرد. آیا فروکش حرکت‌های سنی جهادی چون داعش این آرمان را برانداخته یا اعتقاد به آن چون آتش زیر خاکستر زنده است؟

رفتار ترامپ و خامنه‌ای در آستانه‌ی انتخابات آمریکا Feb 15, 2020

در سالی که در پیش است مشغله ی اصلی پرزیدنت ترامپ انتخاب مجدد است و واکنش ایران به ترور قاسم سلیمانی هم نشان داد مشغله ی اصلی آیت الله خامنه ای بقای نظام ست. حاصل جمع این دو گزاره به چه ممکن است بینجامد؟

مدرسه‌ی خصوصی، بله یا نه، یک انتخاب سیاسی Feb 08, 2020

تحصیل در مدارس خصوصی از نظر والدینی که توان استفاده از آن را دارند حقی ست که برای فرزندانشان از آن چشم پوشی نمی کنند. پس چرا این موضوع در سالهای اخیر محل بحث های جدی سیاسی شده است؟ مهمان‌های برنامه: سعید پیوندی ؛ جامعه‌شناس ، بردیا گرشاسبی؛ پژوهشگر اقتصاد و حلیمه شریفات کارشناس آموزشی.

مدرسه‌ی خصوصی، بله یا نه، یک انتخاب سیاسی Feb 08, 2020

تحصیل در مدارس خصوصی از نظر والدینی که توان استفاده از آن را دارند حقی ست که برای فرزندانشان از آن چشم پوشی نمی کنند. پس چرا این موضوع در سالهای اخیر محل بحث های جدی سیاسی شده است؟

تحریم، این بار داخلی Feb 01, 2020

هم برای شرکت کنندگان در جشنواره فجر و هم برای تحریم کنندگان آن مسئله چیزی بیش از یک جشنواره ست. آیا جامعه هنری و فرهنگی در ایران احساس می کند در یک بزنگاه تاریخی قرار دارد؟ اغلب اوقات می توان فراموش کرد که پشت رویدادها و مناسبت های فرهنگی و تمدنی چیزی نهفته ست که یک نظریه پرداز آلمانی قرن بیستم توحش نامید. منظور او این بود که خشت خشت هنر و فرهنگ و تمدن با حذف و رنج و استثمار و دروغ و فریب بر هم گذاشته می شود. اغلب اوقات این را می توان فراموش کرد. اگر غیر از این بود شاید آفرینش هنری و زایش فرهنگی ممکن نمی شد. ولی در پی سقوط هواپیمایی با موشک سپاه و تلاش برای انکار آن، بسیاری از هنرمندان ایرانی این فراموشی را فراتر از توان خود یافتند. آن ها جشنواره ی فجر را تحریم کردند. برای شماری از آن ها این تحریم از سر سوگواری و همدردی بود و برای شماری به نشانه ی اعتراض. آیا این یک واکنش طبیعی نبود؟ اگر بود، چرا بخش دیگری از هنرمندان به آن نیپوستند؟ آیا آن ها داغدار نبودند؟ آیا معترض نبودند؟ چه چیز بود در پس آن چند روز تکان دهنده که جامعه ی هنری در ایران را دو دسته کرد؟ مجید آدین انیماتور می گوید در شرایط کنونی تصمیم یک هنرمند چیزی جز تحریم جشنواره نمی تواند باشد و محمود فرجامی نویسنده ظنز و کمدین امکان شرکت در آن را نداشت اما تحریم آن را خطا می داند.

جابجایی طبقاتی در ایران چهل سال پس از انقلاب Jan 25, 2020

جابجایی طبقاتی ناشی از انقلاب ایران چگونه بود و چهار دهه بعد از این جابجایی صاحبان قدرت سیاسی در جمهوری اسلامی به چه قشر یا طبقه‌ی اقتصادی تبدیل شده اند؟ رویه‌ی تبدیل امتیاز سیاسی به امتیاز اقتصادی پدیده ایست که نه فقط اقتصاددان‌ها و عالمان سیاسی را به خود مشغول کرده بلکه مایه‌ی داستان‌ های جذابی هم شده است. مخاطبان این برنامه احتمالا با داستان قلعه‌ی حیوانات آشنا هستند. دست به دست شدن قدرت سیاسی و سپس اقتصادی در انقلاب ها گاه جابجایی طبقاتی خوانده می‌شود و گاه برآمدن مستضعفان و سرنگونی مستکبران. جدای از نامی که بر آن گذاشته می‌شود آنچه کنه این روند را تشکیل می‌دهد ترجمه ی امتیاز در یک صحنه ی اجتماع از جمله سیاست و امنیت به امتیاز در صحنه‌ی دیگر از جمله اقتصاد است. شاید بی دلیل نیست که در جمهوری اسلامی لفظ رانت تا این حد رایج شده است. آیا رانت مکانیسم غالب در تسهیل جابجایی طبقاتی ناشی از انقلاب نبوده و آنچه در این چند دهه می‌بینیم تثبیت اقتصادی قشر یا طبقه ی حاکمی نیست که از روحانیون و نظامیان تا بانکداران و تاجران و سرمایه داران وابسته به نهادهای قدرتمند سیاسی را در برمی‌گیرد؟ ولی آیا روند تبدیل امتیاز سیاسی به اقتصادی در جمهوری اسلامی ناگزیر بوده و بدون ترمز یا عواملی در کار بوده اند که این روند را کند یا گاه متوقف کنند؟ تصویر دقیق از جابجایی قدرت و ثروت در طول حیات جمهوری اسلامی چیست؟

از تشییع جنازه تا سقوط هواپیما، مردم یعنی چه؟ Jan 18, 2020

مفهومی که با الفاظی چون خلق، توده و مردم بیان می شود در ادبیات سیاسی ایران پس از انقلاب دستخوش تغییر جدی شده است. چرا با آنچه که قبلا مورد تجلیل واقع می شد حالا با احتیاط برخورد می شود؟

جنگ تمدن‌ها، توضیحی قانع‌ کننده؟ Jan 11, 2020

گاه از جنگ تمدن ها صحبت می شود گاه از گفتگوی تمدن ها. اما تمدن چیست؟ آیا این مفهوم می تواند به فهم دنیای امروزکمک کند؟ این برنامه قبلا یک بار پخش شده است.

آیا زن، زن به دنیا می‌آید؟ Jan 04, 2020

و زن زاده نمی‌شوی. تو پس از زاده شدن تبدیل به زن می‌شوی. این پیام سیمون دوبووار برای زنان است. در این پیام یک گمراهی آشکار دیده می‌شود یا یک حقیقت غالبا فراموش شده؟ این برنامه پیشتر یک بار پخش شده است..

پس از اعتراض‌های آبان، امیدواری بیشتر یا ترس بیشتر؟ Dec 28, 2019

از اعتراض‌های آبان ماه در ایران چه می‌آموزیم؟ این اعتراض‌ها امیدواری به دگرگونی کیفی اوضاع را بیشتر کرد یا نه؟

ایدئولوژی چیست و چگونه عمل می کند؟ Dec 21, 2019

ایدئولوژی چیست؟ آیا ایدئولوژی آنگونه که کارل مارکس گفت واقعیت را وارونه جلوه می دهد یا چیزی بیش از آن است؟ فرق ایدئولوژی با جهان بینی و مفاهیم همجوار آن چیست؟

هنر تجسمی ایران Dec 14, 2019

در هنر تجسمی معاصر ایرانی چه می‌بینیم؟ این هنر برای کیست؟ آیا حراج های سال های اخیر با مبالغ هنگفت برای آثار ایرانی نشانه‌ی جهانی شدن این هنرست؟

ناسیونالیسم و ایرانیت، ابزار مبارزه؟ Dec 07, 2019

آیا رهبرانی چون ترامپ و پوتین و مودی و اردوغان می توانند فصل جدیدی در مناسبات جهانی رقم بزنند؟ ناسیونالیسم در شکل کنونی چه پیامدهایی دارد؟

تنها دین من بر حق است" به چه می‌انجامد؟ پرگار" Nov 30, 2019

این موضع که تنها دین من دین راستین است تا چه حد قابل دفاع است؟ آیا منحصر دانستن دین خود، زمینه‌ی متهم کردن دیگران به ارتداد و الحاد نمی شود؟

پرگار: آمریکا، دخالت‌گرایی بهتر است یا انزواگرایی؟ Nov 23, 2019

آمریکا توسط استعمارگران گشوده شد اما مردمی که آن را ساختند از آنجا که از آزار عقیدتی در اروپا فرار کرده بودند رسالت خود را دفاع از آزادی و عدالت قرار دادند، رسالتی که در طول حیات ایالات متحده‌ی آمریکا مانع از آن شده که ایده‌ی انزواطلبی به کلی بر سیاست خارجی آن چیره شود. ایده‌ی رسالت آمریکا در دفاع از حق اما از نظر بسیاری از مردم آن کشور، آمریکا را به ژاندارم دنیا تبدیل کرده است. بارزترین رای مردم آمریکا به پرهیز از ژاندارمی دنیا در انتخابات ریاست جمهوری پس از جنگ اول جهانی بود. اما طولی نکشید که خطر فاشیسم در جنگ جهانی دوم دولت و مردم آمریکا را به نتیجه‌ی دیگری رساند. از آن زمان روسای جمهور آمریکا به این یا آن سوی این طیف متمایل بوده‌اند. جوزف کندی در دهه‌ی شصت میلادی در این سخنرانی از آمریکایی صحبت می‌کند که نقض حقوق بشر را تحمل نمی‌کند، حقوقی که ملت آمریکا همیشه محترم می‌شمارد، هم در داخل کشور و هم فراتر از مرزهای آمریکا. به گفته‌ی او این سنتی ست که آمریکا به آن افتخار می‌کند. اما آنچه کندی گفت در سال‌های اخیر بیشتر به چالش کشیده شده است. دونالد ترامپ می‌گوید به آمریکاست که اعتقاد دارد و به عنوان رییس جمهور آمریکا، منافع آمریکا را در صدر قرار می‌دهد همانطور که رهبران کشورهای دیگر منافع کشور خودشان را باید مقدم بشمارند. سخنان دونالد ترامپ به نظر بسیاری از تحلیل گران سیاسی نشانه‌ی دور جدیدی از انزواطلبی در آمریکاست. اما برای مردم دیگر نقاط جهان، برای مردمی که آمریکا را در کشور خود یا در اطراف خود می‌بینند یا حضور آن را به اشکال مختلف تجربه می‌کنند انزواطلبی آمریکا مفید است یا رسالت‌گرایی آن؟ کدام یک در جهان موجود به ثبات و پیشبرد آرمان‌های بشری می‌انجامد؟ این سوال را با مهمان‌های برنامه در میان می‌گذاریم. رضا تقی‌زاده، تحلیل‌گر سیاسی می‌گوید نظام جهانی باید هرم‌گونه باشد و چه بهتر که آمریکا در راس این هرم باشد. شهران طبری، او هم تحلیل‌گر سیاسی میگوید منافع خود آمریکا اقتضا می‌کند که انزوا پیشه نکند و بهمن نیرومند، فعال سیاسی می‌گوید آنچه رسالت‌گرایی آمریکا نامیده می‌شود نفعی به دیگران نرسانده است

نظریه‌ گذار و شرایط ایران- پرگار Nov 16, 2019

در نظریه ی گذار که در نیمه سده ی بیستم شکل گرفت و در پایان آن سده با فروپاشی اتحاد شوروری دوباره باب شد عموما لفظ گذار در جوار لفظ دمکراسی به روندی اطلاق می شود که طی آن نظام استبدادی جای خود را به نظامی می دهد که در آن حداقلی از مبانی دمکراسی رعایت می شود. گذار در چنین نظریه ای در تمایز با انقلاب مطرح می شود. روند گذار عموما حاصل مجموعه ای از عوامل داخلی و خارجی توصیف می شود که طی آن در نهایت از یک نظام سیاسی مانع دمکراسی به نظامی عبور می شود که شاید همه ی شاخص های دمکراسی را نداشته باشد اما در آن مسیر حرکت می کند. حالا که فشار خارجی بر ایران شدت گرفته و مشکلات داخلی جمهوری اسلامی افزایش یافته بخشی از اپوزیسیون ایرانی به این اعتقاد رسیده گه زمینه های گذار به دمکراسی در حال شکل گرفتن است. آیا چنین است؟ یکی از نشانه های آغاز دوران گذار وضوح یافتن روند فروپاشی نظام سیاسی است. آیا چنین چیزی در ایران مشاهد می شود؟ یکی از نشانه های دیگر آغاز دوران گذار وجود یک جریان اعتراضی و حدی از شکل گیری رهبری این جریان اعتراضی است. آیا چنین چیزی در ایران و در اپوزیسیون ایران می توان دید؟ این موضوع را با مهمان های این هفته در میان می گذاریم. مهران براتی معاون دبیرکل شورای مدیریت گذار از جمهوری اسلامی، تشکلی که به تازگی شکل گرفته، نسبت به شروع این روندها در ایران خوشبین است و می گوید زمان آن رسیده که نیروهای سیاسی از تلاقی عوامل داخلی و خارجی برای تسهیل روند گذار در ایران استفاده کنند.. سعید برزین تحلیل گر سیاسی می گوید گفتمان و نظریه ی گذار آن گونه که در علوم سیاسی شکل گرفته و تدوین یافته نمی تواند در بیان وضعیت حال حاضر ایران راهشگا باشد اقای برزین بگید نظریه ی گذار چی می گه و چرا ایران امروز در این نظریه از نظر تحلیلی وضوح چندان پیدا نمی کنه؟

پرگار: زندگی ارزشمند، جواب رواقیون Nov 09, 2019

فلسفه‌ی رواقی، فلسفه‌ای که در رواق‌های یونان باستان گسترش یافت و به همین دلیل به این نام خوانده می‌شود چندین سده به رغم رقابت با آرای فلسفی هم‌عصر، با آنان در یک چیز شریک بود. پرسش اصلی فیلسوفان رواقی در حوزه‌ی فلسفه‌ی زندگی و فلسفه‌ی اخلاق مثل دیگر فیلسوفان زمانه‌ی خود این بود که زندگی ارزشمند چیست و چه چیز انسان را سعادتمند می‌کند. بی‌دلیل نیست که این سوال برای مخاطبان این برنامه آشناست. ادب فارسی چه در شعر و چه در نثر مرتب با پرسش‌های مشابه درآویخته است. تو درمان غمها ز بیرون مجو، که پازهر و درمان غمها تویی. در فلسفه‌ی عامیانه‌ی مردم این سرزمین هم مفاهیم مشابه با آنچه رواقیون می‌گفتند غریب به نظر نمی‌رسد. اگر مومنی امروزی به یکی از رواقیون بگوید تو به خدا توکل می‌کنی جواب او آری خواهد بود، منتها با درک خاص خودش از خدا. مایه‌ی شگفتی نیست که آرای رواقیون با بسیاری از فلسفه‌های شرقی درآمیخته و سبک‌های زندگی و مکتب‌های فکریی آفریده که هم در غرب و هم در شرق محبوبیت روزافزون می‌یابند، ذهن‌آگاهی یکی از این مکتب‌هاست در برنامه‌ی این هفته سروش دباغ، پژوهشگر فلسفه و نواندیش دینی می‌گوید پاسخ‌های رواقیون به سوالات امروزی چنان نغز است که در حوزه‌های مختلف از جمله روانشناسی به کار می‌آید. منوچهر حقیقی‌راد، دانش آموخته‌ی فلسفه و مترجم آثار فلسفی در مورد اینکه این آرای اصیل رواقیون است که گسترش می‌یابد و مکتب‌های امروزی بیان دقیقی از آن آراست تردید دارد.

پرگار: قوم و هویت قومی چیست؟ Nov 02, 2019

ماکس وبر یکی از پدران جامعه شناسی می‌گوید قوم و احساس تعلق به گروه قومی یک تصور است و برای آن ساخته می‌شود که جماعت‌های انسانی در رقابت بر سر منابع و سرمایه‌های مادی و اجتماعی موقعیت بهتری به دست بیاورند. ناگفته پیداست که این نگاه خوشایند کسانی نیست که در هویت قومی چیزی فراتر از این می‌بینند. آنان در نقد این نگاه می‌گویند اگر چنین است همین استدلال را در مورد مفهوم ملت نیز می‌توان به کار گرفت کمااینکه توصیف ملت به عنوان اجتماعی خیالی یا تصوری، اکنون در علوم اجتماعی جا افتاده است. شاید در ادامه‌ی همین ادله است که کلیفورد گیرتز انسان‌شناس آمریکایی می‌گوید: "این تجارب و زیست روزمره است که باعث می‌شود تمایز از دیگران بر مبنای قومیت تمایزی دیرین و ذاتی پنداشته شود." آنان که در کشورهایی چون ایران و افغانستان تحت عنوان اقلیت قومی زندگی می‌کنند این تجارب روزمره را تحت عنوان ستم قومی بیان می‌کنند، تبعیض‌های ریز و درشتی که از فرهنگ و زبان تا اقتصاد را در برمی‌گیرد. قوم چیست و هویت قومی چگونه هویتی‌ست و ربط آن با ملت و هویت ملی چیست؟ چه چیزهایی هویت قومی را شکل می‌دهد: زبان؟ تاریخ؟ فرهنگ و رسوم؟ بن مایه‌ی ژنتیک؟ این موضوع را با مهمان‌های این هفته در میان می‌گذاریم.علم صالح استاد مطالعات خاورمیانه می‌گوید نوع شکل‌گیری بسیاری از ملتها در دوران استعمار باعث شد هویت قومی نیرویی خفته و قدرتمند باقی بماند.شاهد علوی تحلیل‌گر سیاسی می‌گوید هویت گرایی ملی در ایران بر یک بنیاد پرتناقض استوار است. از او خواهیم پرسید منظورش چست؟

پرگار: اعترافات اجباری Oct 26, 2019

در تاریخ اعتراف‌‌‌گیری گسترده‌ی سیاسی از طریق شکنجه در دولت‌های مدرن، سه نام آشنا وجود دارد. اتحاد شوروی دهه‌ی سی و چهل سده‌ی گذشته، کامبوج تحت سلطه‌ی خمرها، و جمهوری اسلامی از آغاز تاکنون. آخرین دور اعترافاتی که در اذهان ایرانی‌ها مانده با چهره‌های پژمرده‌ی بعضی از متهمان شاخص در دادگاه تداعی می‌شود. اینکه چه چیز باعث می‌شود یک نظام سیاسی اعتراف‌گیری پیشه کند پرسشی کم و بیش فرسوده است اما اینکه چرا یک نظام در طول حیات خود به این اعتراف‌گیری ها ادامه می‌دهد قابل درنگ است. در اتحاد شوروری این رسم با تصفیه‌ی حزب حاکم توسط استالین برافتاد و در بخش اعظم حیات شوروی دیگر خبری از اعتراف اجباری نبود. خمرهای سرخ در کامبوج هم عمر چندانی نکردند که نشان دهند از اعتراف‌گیری دست می‌کشند یا نه. تنها جمهوری اسلامی ایران است که بر ادامه‌ی این رسم پافشاری می‌کند. چرا؟ آیا همین پافشاری است که باعث شده در آنسوی این کشمکش، بخشی از مخالفان جمهوری اسلامی اعتراف‌دهی را جدی نگیرند و آن را نمایشی بی‌رمق بپندارند؟ و آیا همین باعث شده قبح اعتراف‌گیری از بین برود؟ این سوال‌ها را با مهمان‌های این هفته در میان می‌گذاریم.

در پنل اول مازیار بهاری، روزنامه‌نگار و مستند ساز. آقای بهاری خود قربانی این اعتراف‌گیری‌ها بوده است.

و ایرج مصداقی. فعال حقوق بشری. آقای مصداقی خاطرات خود از زندان و دستگاه اعتراف‌گیری جمهوری اسلامی را در کتابش به تفصیل توصیف کرده.

مخاطبان آن‌ها در پنل دوم تارا آغداشلو دانشجو و بهمن مرادیان‌پی روزنامه‌نگار

پرگار: ‌اخلاق زیست محیطی چه می‌گوید؟ Oct 19, 2019

اخلاق زیست محیطی چگونه اخلاقی‌ست، چه پرسش‌های فلسفی در پی دارد و چه تغییراتی در نحوه‌ی زندگی ایجاد می‌کند؟

در سال 1972 میلادی یک گروه زیست محیطی به نام سییرا کلاب شرکت غول پیکر والت‌دیسنی را به دادگاه کشاند. شکایت آنان بر این اساس بود که منطقه‌ای که والت‌‎دیسنی می‌خواست به پیست اسکی تبدیل کند فارغ از انسان و نیازهایش یک ارزش ذاتی داشت و باید حفاظت می‌شد. در آن زمان دادگاه این شکایت را رد کرد ولی نیم سده‌ای که از آن شکایت گذشته دوران آگاهی بیشتر بشر بر خطرهای زیست محیطی بوده است. بعید نیست شکایت مشابهی در زمان حاضر به نتیجه‌ای متفاوت بینجامد. افزون بر سوال‌های نظری در مورد ارزش محیط زیست و ربط آن به جایگاه انسان در طبیعت، در این نیم سده شاهد رشد انفجاری اخلاق عملی زیست‌محیطی هم بوده‌ایم، عملی به این معنا که شمار بیشتری از مردم آن پرسش‌های نظری را به الزاماتی ترجمه می‌کنند که سبک زندگی خود و اطرافیان‌شان را به کلی دگرگون می‌کند. در برنامه‌ی این هفته می‌پرسیم این الزامات عملی چیست و پرسش‌های نظری مربوط به محیط زیست چه پیامدهایی در حوزه‌ی سیاست‌گذاری اقتصادی و اجتماعی دارد.

سوده راد فعال و پژوهشگر هم در حوزهی برابری جنسیتی و هم در حوزه‌ی محیط زیست می‌گوید اخلاق زیست محیطی زندگی‌اش را به کلی دگرگون کرده است.

حسن منصور اقتصاددانی که مبحث اقتصاد و محیط زیست را هم تدریس کرده می‌گوید رشد جوامع اولویتی‌ست که باید با نیازهای زیست‌محیطی جمع شود اما نباید قربانی آن شود.

دانش مرادی استاد زیست‌شناسی تکاملی در بیرمنگام می‌گوید فعالان زیست محیطی ابتدا باید مشخص کنند که نوع بشر را در کجای صحنه‌ی زیست‌محیطی قرار می‌دهند.

پرگار: سایه سنگین انقلاب ایران Oct 12, 2019

در دوران پهلوی وقتی از تاریخ ایران صحبت می‌شد تقسیم آن به پیش و پس از اسلام رایج‌ترین امر بود. حالا، چهل سال پس از انقلاب آنچه در نظر اول به چشم می‌آید شکاف ناشی از وقوع آن در روایت‌های مربوط به سیاست و اجتماع ایران است، روایت‌هایی که دیر یا زود به انقلاب و گسست بنیادین ناشی از آن ارجاع می‌دهند. این وضعیت نتیجه‌ی حضور سنگین انقلاب پنجاه و هفت در ذهن ایرانی‌هاست. شبحی که از بیزاری تا دلبستگی تا شیفتگی نوستالژیک می‌انگیزد و باعث می‌شود هر تحلیل و حتی هر روایت به ظاهر خنثی و بی‌طرفانه مملو از احساسات فروخورده باشد. آیا در چنین شرایطی می‌توان انقلاب ایران را تحلیل کرد؟ آیا نسل‌هایی که در انقلاب شرکت کردند و نسل‌های بعدی که خاطره و اثرات انقلاب به اشکال مختلف به آن‌ها منتقل شد می‌توانند از آن فاصله بگیرند و به نحوی از آن حرف بزنند که آموزنده باشد و راهگشا برای مواجهه با معضلات فکری و عملی امروزی؟ احمد سلامتیان که خود در کانون انقلاب به عنوان فعال سیاسی و بلافاصه پس از آن به عنوان سیاستمدار فعالیت می‌کرد می‌گوید امکان "بحث سالم و بافاصله برای آموختن از انقلاب نمی‌بیند." آزاده کیان هم جامعه‌شناسی که در انقلاب مشارکت کرده. او می‌گوید ابزارهایی هست که بتواند به ما در تحلیل منصفانه‌ی انقلاب کمک کند و اگر تحلیل منصفانه اندک است دلیل آن را باید در جای دیگری جستجو کرد.

پرگار: قاعده سه و نیم درصد معترض فعال و اهمیت آن Oct 05, 2019

اگر به کسانی که جنبش‌های مدنی را مطالعه می‌کنند بگویید قاعده‌ی سه و نیم درصد چیست فارغ از اینکه با آن موافق باشند یا مخالف، بلافاصله در مورد اریکا چنووت صحبت خواهند کرد. این پژوهشگر علوم سیاسی به همراه همکارش داده‌های مربوط به 323 مبارزه‌ی خشونت‌آمیز و خشونت‌پرهیز در یک دوره‌ی شانزده ساله را جمع‌آوری کرد و به این نتیجه رسید که برای ایجاد تغییر سیاسیِ جدی کافی است که سه و نیم صد از جمعیت به طور فعال در اعتراض‌ها شرکت کنند. او که استاد علوم سیاسی در دانشگاه هاروارد است می‌گوید بزرگی جمعیت معترض واقعا در ایجاد قدرت و ایجاد حس قدرت نقش دارد و در آن واحد نیروهای سرکوبگر و نظام حاکم را هم دچار حس ناتوانی می‌کند. اما گفتن اینکه جمعیت بزرگ قدرت‌آفرین است یک چیز است و یافتن قاعده‌ای برای زمانی که نظام‌های حاکم در اثر اعتراض‌های خشونت‌پرهیز مردمی فرو می‌ریزند چیزی دیگر است. آیا واقعا می‌توان گفت شرکت فعال سه و نیم درصد از مردم می‌تواند تغییر سیاسی جدی ایجاد کند؟ این پرسش به ویژه برای کشوری چون ایران اهمیت دارد، کشوری که نارضایتی عمومی در آن قابل انکار نیست اما این نارضایتی به جنبشی که چالشی جدی برای نظام حاکم ایحاد کند تبدیل نشده است. در بحث این هفته عمار ملکی استاد علوم سیاسی در هلند می‌گوید با نتایج چنووث موافق است و اگر جمعیت معترض فعال در ایران به نصاب سه و نیم درصد برسد نظام حاکم در ایران رفتنی خواهد بود. اما علی حاجی قاسمی استاد جامعه شناسی در سوئد می‌گوید پیچیدگی‌های جامعه و اقتصاد ایران در چنین مطالعاتی دیده نمی‌شود، پیچیدگی‌هایی که هرگونه حکم صریح در حوزه مناسبات حکومت و مردم در ایران را با دشواری روبرو می‌کند.

اسلام و ذات آن Sep 28, 2019

در شهری که اوین و کهریزک دارد، می‌توان نماز خواند؟ حتما می‌پرسید منظور از این سوال چیست؟ آیا می‌توان اوین و کهریزک را با بنیان و ذات اسلام مربوط دانست؟ ذات اسلام چیست؟ چه صفتی برازنده‌ی اسلام و بیان ذات آن است؟ رحمانی؟ انقلابی؟ ناب محمدی؟ انکار اینکه بین اوین و اسلام رابطه‌ای هست، بر این نظراستوار است که ذات اسلام رحمانی‌ست. در این نگاه، ذات اسلام ثابت است و نامتغیر و بخش اعظم آنچه که در طول تاریخ به نام اسلام نوشته شده، فرعی‌ست و رفتنی. اگر چنین است راه فهم ذات دین چیست؟ اگر تاریخ دین نمی‌تواند ما را به ذات آن راه ببرد چه چیز می‌تواند؟ چرا باید تاریخ اسلام را فقط در اوین و کهریزک جستجو کرد؟ مگر اسلام مادران ما بخشی از تاریخ این دین نیست؟ مگر اسلام میلیاردها نفر که از آن‌ها چیزی نمی‌دانیم به این دلیل که آزارشان به ما و به اطرافیانشان نرسیده، بخشی از تاریخ اسلام یا ذات اسلام نیست؟ در یک کلام، آیا ادیان، از جمله اسلام، ذاتی دارند و اگر دارند ذات اسلام را در کجا باید جستجو کرد؟ این سوال‌ها را با مهمان‌های این هفته‌ی پرگار در میان می‌گذاریم.

مهمان‌های برنامه: محمود صدری جامعه شناس محمد رضا نیکفر پژوهشگر فلسفه

این برنامه پیش از این نیز پخش شده است.

ایرانی‌های خارج، خواهان فشار بیشتر بر ایران یا نه؟ Sep 21, 2019

محافل قدرتمندی در دستگاه‌های امنیتی جمهوری اسلامی فشار بر ایرانی‌های خارج کشور را افزایش داده‌اند. در ماه‌های اخیر شماری از کسانی که مرتب به ایران سفر می‌کردند و در کارهای آکادمیک و تحقیقی‌شان خطری متوجه نظام حاکم نمی‌شد هم، مورد آزار و اذیت قرار گرفته‌اند. گفته می‌شود چنین آزار و اذیتی یک پیام روشن برای جمعیت بزرگ‌تر ایرانی‌های خارج است. در سوی دیگر، دولت آمریکا محدودیت بر سفر ایرانی‌ها و ایرانی‌تبارها را در سال‌های اخیر افزایش داده است. این وضعیت به اضافه‌ی تشدید نگرانی‌ها در مورد امکان تقابل نظامی ایران و آمریکا، جامعه‌ی ایرانی مهاجر را دچار شکافی جدی کرده است. بخشی خواهان عادی‌سازی روابط ایران و آمریکا هستند و بخشی ادامه‌ی فشار بر دولت ایران را به صلاح می‌دانند. آیا می‌شود فهمید در این کارزار، ذهنیت غالب در میان ایرانی‌های خارج کشور چیست و کدام یک برای عموم آنان اهمیت بیشتری دارد؟ جامعه‌ی مهاجر ایرانی از ثروتمندترین و باسوادترین جوامع مهاجر در کشورهای غربی است. آیا در میان ایرانی‌های خارج کشور امکان شکل‌گیری یک سیاست واحد و پیگیری آن به عنوان اهرم فشار بر دولت ایران و دولت‌های غربی هست؟ اگر نه، چرا؟

نازیلا گلستان فعال سیاسی معتقد است تلاش جمهوری اسلامی در خارج از کشور یکی از عوامل دودستگی بین ایرانی‌های خارج کشور است.

احسان زاهدانی از نایاک، نهادی که برای عادی‌سازی روابط ایران و آمریکا فعالیت می‌کند، می‌گوید ایرانی‌های خارج می‌دانند که تغییر در داخل ایران از طریق تعامل دولت ایران با جهان خارج ممکن است.

آینده از آن کدام است، چین یا آمریکا؟ Sep 14, 2019

در پی دریافت نامه‌ای از جیمی کارتر رئیس جمهورسابق آمریکا، پزریدنت ترامپ به او زنگ می‌زند. هر دو موافقند که چین "دارد از آمریکا سبقت می‌گیرد." بر اساس آنچه از این مکالمه می‌دانیم کارتر در ادامه می‌گوید از چهل سال پیش که بین چین و آمریکا روابط عادی برقرار شده چین حتی یک سنت خرج جنگ نکرده ولی آمریکا به طور مداوم در جایی از جهان در حال جنگ بوده و سه تریلیون دلار خرج این جنگ‌ها کرده است. آنها که آینده را از آن چین می‌دانند وقتی چند ماه پیش، این ماجرا را از زبان جیمی کارتر شنیدند خوشحال شدند. اما آیا این داستان چیزهایی را ناگفته نمی‌گذارد؟ شتاب رشد اقتصادی چین رو به کاهش است. جمعیت آن به دلیل احساس ناامنی اقتصادی ترجیح می‌دهد پس انداز کند تا خرج، و این اقتصاد کشور را کم بنیه می‌کند. رهبران چین میلیون‌ها نفر را که امید به توسعه سیاسی داشتند ناامید کرده‌اند و میلیون‌ها مسلمان را یا در اردوگاه‌های بازپروری یا در شهرهای‌شان در معرض محدودیت‌های عقیدتی گذاشته‌اند. اینها کافی است تا پیچیدگی‌های این سوال که آینده از آن چین است یا آمریکا را دریابیم. در برنامه‌ی این هفته یونس جلالی کارشناس انرژی که هم در چین و آسیای شرق و هم با شرکت‌های غربی کار کرده می‌گوید جمعیت کثیر، ثبات و دولت مقتدر مرکزی، چین را از بسیاری از عارضه‌هایی که در غرب می‌بینیم در امان نگه می‌دارد. سارا بازوبندی اقتصاددانی که تحولات چین را دنبال کرده اعتقاد دارد این عوامل اتفاقا ممکن است به پاشنه‌ی آشیل چین تبدیل شود حال آنکه ساز و کار دمکراتیک در آمریکا به آن امکان تکاپو برای تصحیح خطاها را می‌بخشد.

جنگ‌های ایران و روسیه Sep 07, 2019

جنگ های ایران و روسیه دویست سال پیش در جریان بود اما مهر شکست در آن ها بر ذهنیت ایرانی چنان زنده است که از عهدنامه های پایان جنگ ها هنوز در مجادلات سیاسی روز استفاده می‌شود. ولی این جنگ ها ممکن بود تحت شرایطی به نتیجه ی دیگری بینجامند؟

سکس و میزان اهمیت آن Aug 31, 2019

اهمیت سکس در زندگی چقدر است؟ با چه سنجه هایی می شود جواب این سوال را یافت؟ چه بخش از سکس طبیعی ست و چه سهمی از آن مربوط است به اجتماع و ساخت اجتماعی؟ بین سکس و عشق می توان رابطه ی قابل تعریفی یافت؟

مهاجرت، تاثیر آن بر زناشویی Aug 24, 2019

تاثیر مهاجرت بر زندگی زناشویی چیست؟ آیا مهاجرت انگیزه‌ی جدایی در یکی از طرفین ازدواج را افزایش می‌دهد؟ زندگی در کشور جدید در رفتار زن و مرد چه تفاوتی ایجاد می کند؟

صد سال استقلال افغانستان چه ثمراتی داشته؟ Aug 17, 2019

صد سال است که افغانستان مستقل شده. این استقلال صد ساله برای مردم کشور چه ثمراتی داشته است؟ در افغانستان به طور سنتی روز استقلال با جشن‌های مردمی همراه بوده و صحنه‌هایی آفریده که در کشورهای دیگر کم‌تر می‌بینیم. شاید به نحوی متناقض زیستن در جنگ و نابسامانی ست که مردم را به شادمانی در سالگرد استقلال در سال‌های پیش واداشته. آیا در خاطره‌ی جمعی این مردم جنگ‌های پیاپی با تلاش برای حاکم شدن بر سرنوشت خود و حفظ استقلال گره خورده است؟ جواب این سوال و سوال‌های مشابه را اگر نمی دانیم حالا در صد سالگی استقلال افغانستان زمانی مناسبی ست برای پرسیدن آن‌ها. استقلال افغانستان در واکنش به چه چیز بود و این استقلال از آن زمان برای این سرزمین و مردمش چه به بار آورده است؟ اگر صد سال پس از استقلال افغانستان، دولت متمرکز ملی که نماد استقلال هر مملکتی ست بر بخش مهمی از خاک کشور حاکم نیست و اگر این دولت در مذاکرات بر سر آینده کشور حضور ندارد آیا می توان با خوشبینی از ثمرات استقلال صد ساله نام برد؟

امید اجتماعی در ایران Aug 10, 2019

گفته می شود ناامیدی اجتماعی و ندیدن روزنه و مفری برای برون رفت از وضعیت موجود بیان حال و روز کنونی بیشتر مردم در ایران است. امید اجتماعی چیست و در شرایط ایران امروز به چه چیزهایی می توان امید بست؟

آیا از خود بیزاریم؟ Aug 03, 2019

تا حال شده هنرمندی حرف دل شما را بزند آن هم در بدترین شرایط روحی تان؟ شده عصیان و درماندگی، انسداد فکری و سیاسی، گذشته گرایی سترون و فقدان امید، همه ی این ها به زبانی که زبان شماست بیان شود؟ چنین شود ولی ساعتی بعد از خود پرسیده باشید که این اما چه دردی از من دوا کرد؟

مقایسه‌ی نظریه‌ی سیاسی سنی و شیعه Jul 27, 2019

آیا تسنن و تشیع را از منظر نظریه‌ی سیاسی مستتر در آن‌ها می‌توان مقایسه کرد؟ اگر می‌توان، نتایج چیست؟ اصل امامت در شیعه و نوع رابطه‌ی دیانت و سیاست در تسنن هر یک از این دو مذهب را به کدام سو برده است؟

خداناباوری و زمینه‌ی گسترش آن Jun 29, 2019

آتئیسم یا خداناباوری چیست و چرا گفته می شود در کشورهایی چون ایران و افغانستان در حال گسترش است؟

جنگ روانی ایران و آمریکا Jun 22, 2019

جنگ روانی احساسات را هدف قرار می دهد تا از طریق آن افکار را عوض کند. دولت های آمریکا و ایران که درگیر یک جنگ روانی تمام عیار شده اند این را می دانند. این جنگ روانی چه برد و باخت هایی و چه عاقبتی ممکن است داشته باشد؟

جمهوری اسلامی و نسل دوم روحانیت حاکم Jun 15, 2019

از روحانیون شاخصی که در انقلاب ایران در کنار آیت الله خمینی بودند تعداد کمی در صحنه‌اند. بیشتر آنان را یا مرگ ربوده یا دچار پیری و فترت شده اند. آیا جمهوری اسلامی توانسته نسل جدیدی از روحانیون جایگزین را تربیت کند؟

سهم خمینی و خامنه‌ای در ساختمان جمهوری اسلامی Jun 13, 2019

سی سال از مرگ آیت الله خمینی می گذرد و سی سال از شروع رهبری آیت الله خامنه ای. بنایی که جمهوری اسلامی نام دارد بیشتر محصول دست کدام یک از این دوست و کدام یک از دو بیت خمینی و خامنه ای شانس بیشتری دارد تا در ادامه متولی این بنا شود؟

رهبری خمینی در انقلاب ناگریز بود؟ Jun 01, 2019

بسیاری از کسانی که از رهبر شدن آیت الله خمینی در انقلاب ایران تاسف می‌خورند می‌گویند خمینی انقلاب را دزدید. آیا چنین است؟ ممکن بود تحت شرایطی انقلاب ایران با رهبری غیر از آیت الله خمینی به سرانجام برسد؟

فیزیک کوانتوم، تناقض‌های علمی و پیامدهای فلسفی May 25, 2019

فیزیک کوانتوم چه می گوید؟ ناسازگاری فیزیک کوانتوم با فیزیک کلاسیک به چه مسائلی در علم فیزیک دامن زده و چه پیامدهای فلسفی به دنبال داشته است؟

سوگواری در مرگ نزدیکان چه کارکردی دارد؟ May 18, 2019

سوگواری در فرهنگ های مختلف چه کارکردی دارد؟ در غم از دست دادن نزدیکان چه مراحل روحی طی می کنیم و عزاداری برای آنان تا چه حد از سختی این مراحل می کاهد؟

آیا حکومت شاه ایران قابل اصلاح بود؟ May 11, 2019

آیا حکومت محمدرضا شاه پهلوی قابل اصلاح بود؟ چهار دهه فاصله از نظام پادشاهی این امکان را به ما می دهد که بپرسیم آن نظام قابلیت اصلاحی داشت یا نه. اگر نداشت چرا و اگر داشت چرا مخالفانش نتوانستند آن را دریابند؟

آمریکا در ونزوئلا در پی تغییر رژیم؟ May 04, 2019

بسیاری از مخالفان دولت آمریکا آنچه در ونزوئلا در جریان است را تلاش برای تغییر رژیم می‌نامند. این همان سیاستی ست که از نظر آنان دولت ترامپ در مورد ایران هم در پیش گرفته. آمریکا در ونزوئلا در پی چیست و چقدر در رسیدن به هدفش موفق بوده؟

ایران مستعد ظهور رهبر سیاسی معترض هست؟ Apr 27, 2019

چهل سال پس از انقلاب، آیا زمینه ی ظهور یک رهبر سیاسی در جامعه ی ایران وجود دارد یا تجربه ی انقلاب و سرکوب، مانع از شکل گیری رهبری سیاسی اعتراض های مردمی می شود؟

چه کیفیاتی رهبر سیاسی را می سازد؟ Apr 20, 2019

رهبرسیاسی چه شرایط و چه کیفیاتی دارد که او را یک سر و گردن بالاتر از دیگر بازیگران زبده‌ی سیاسی قرار می دهد؟ کدام رهبران سیاسی در یک صد سال اخیر بیشترین کیفیات رهبری را از خود نشان داده اند؟

چپ‌ها، آمریکا و اسلام‌گرایی، معادله‌ی پیچیده Apr 13, 2019

آیا بخشی از جریان چپ در سطح جهانی بر اثر ستیزه جویی با آمریکا جانب جمهوری اسلامی را نگرفته است؟ مبارزه با آمریکا به هر بهایی، به چه نتایجی می انجامد؟

فرزندآوری به زن قدرت بیشتری می‌بخشد یا نه؟ Mar 16, 2019

بچه دار شدن و نگهداری از بچه مایه ی قدرت گیری زن در خانواده می شود یا اقتدار او در خانواده ار کاهش می دهد؟ ولی آیا در اجتماعات امروزی زن فرزند دار اعتبار و سرمایه نمادین بیشتری ندارد؟

مناظره‌های انقلاب، دو مهمان، چهل سال بعد، بخش دوم Mar 09, 2019

مناظره های پس از انقلاب در تلویزیون سراسری ایران را به یاد دارید یا در باره ی آن ها شنیده اید؟ دو تن از مهمان های آن مناظره ها را دعوت کرده ایم تا بپرسیم از آن زمان چه سفر فکریی طی کرده اند؟

مناظره‌های انقلاب، دو مهمان، چهل سال بعد Mar 02, 2019

مناظره‌های پس از انقلاب در تلویزیون سراسری ایران را به یاد دارید یا درباره‌ی آن‌ها شنیده اید؟ دو تن از مهمان‌های آن مناظره‌ها را دعوت کرده ایم تا بپرسیم از آن زمان چه سفر فکریی طی کرده اند؟

اختلاف ایران و افغانستان بر سر آب Feb 23, 2019

اختلاف ایران و افغانستان بر سر آب رود هیرمند یا هلمند ناشی از چیست؟ آب این رودخانه در افغانستان چگونه کنترل و مدیریت می شود و این مدیریت چه تاثیری بر وضعیت دریاچه‌ی هامون در ایران دارد؟

ریشه‌های افغانستان در تاریخ Feb 16, 2019

افغانستان را از کی در تاریخ می توان دید؟ تمایز یافتن این سرزمین از نواحی مجاور از کجای تاریخ شروع شد و ریشه های آن چگونه و از چه زمانی شروع به رشد کردند؟

انقلاب ایران ناگزیر بود؟ Feb 09, 2019

آیا انقلاب ایران ناگزیر بود؟ ممکن بود دستگاه حاکم و در راس آن، محمد رضاشاه پهلوی، بتواند مانع انقلاب شود؟ کی و تحت چه شرایطی؟

اندیشه‌هایی در مورد انقلاب Feb 02, 2019

در مورد انسداد سیاسی در ایران زیاد گفته می‌شود اما در مورد انسداد فکر سیاسی کم تر می‌شنویم. یکی از مهمان های پرگار می‌گوید در چهل سالگی انقلاب ایران حال باید بپذیریم که فکر سیاسی نیاز به ترمیم دارد. منظور چیست؟

آیا انقلاب به زن ایرانی توانمندی بیشتری داد؟ Jan 26, 2019

انقلاب ایران به زنان عاملیت و توانمندی بیشتری داد یا آن ها را در قید و بندهایی گذاشت که پس از چهل سال از آن رهایی نیافته اند؟ انقلاب نیروی زنان برای ورود به عرصه های سیاسی و اجتماعی را آزاد کرد یا آنان را اسیر فقه اسلامی کرد؟

فوتبال، صرفاً یک لذت ناب؟ Jan 19, 2019

فوتبال چیست؟ یک ورزش جذاب؟ یک ماشین عظیم اقتصادی؟ یک دم و دستگاه هویت ساز؟ چه چیز باعث شده فوتبال مرزهای ملی طبقاتی سنی و جنسیتی را بشکند؟

یک جنبش کارگری مؤثر در ایران ظهور کرده است؟ Jan 12, 2019

اعتراض های صنفی و کارگری در ایران رو به افزایش است. آیا این اعتراض‌ها منسجم اند و با هم پیوند خورده اند؟ آیا یک جنبش کارگری بالقوه خطرناک برای جمهوری اسلامی در حال شکل گیری ست؟

سلبریتی و کنشگری مدنی اش Jan 05, 2019

زلزله‌ی سرپل ذهاب نشان داد که سلبریتی یا آنکه پیشتر ستاره خوانده می‌شد در ایران امروز به یک مرجع مدنی تبدیل شده است. اهمیت یافتن سلبریتی ها و رواج فرهنگ سلبریتی ناشی از چیست و پیامدهای آن چیست؟

سپاه، چهل سال بعد از انقلاب Dec 29, 2018

چهل سال پس از انقلاب ایران که به ایجاد یک نهاد مسلح انقلابی به نام سپاه پاسداران انجامید، می توان گفت سپاه پاسداران از یک نهاد انقلابی به نهادی پساانقلابی تبدیل شده است؟ فرماندهان سپاه در ایران چه آینده ای برای خود تصور می کنند؟

اصلاحات ارضی محمدرضا شاه چه پیامدهایی داشت؟ Dec 22, 2018

نیم سده‌ی پیش ایران در گیرودار اصلاحاتی بود که توسط شاه ایران، محمدرضا پهلوی، هدایت شد. آنچه که اصلاحات ارضی نام داشت نه تنها روستاهای ایران بلکه شهرها را هم دگرگون کرد. پیامدهای اصلاحات ارضی چه بود و تا چه حد به اهداف خود رسید؟

هند،‌ کماکان مدل توسعه؟ Dec 15, 2018

هند را می توان الگویی مناسب از توسعه معرفی کرد؟ اگر هند مثالی از توسعه ی فراگیر است چرا این همه اخبار ناخوشایند از آن می شنویم؟

فلسفه‌ی امانوئل کانت Dec 08, 2018

امانوئل کانت، فیلسوف بارز نهضت روشنگری اروپا، حدود دویست سال پس از مرگش در ایران به نحوی روزازفزون کشف می شود. چرا؟ کانت چه می گوید؟

تروریسم چیست؟ عناصر آن کدامند؟ Dec 01, 2018

تروریسم چیست؟ آیا می توان فهمی از تروریسم ارائه داد که در دنیای مملو از منافع متضاد مورد پذیرش جهانی قرار بگیرد؟ عناصری اصلی که در تعریف تروریسم وارد می شوند چه هستند؟ اگر می توان عناصر اصلی و اولیه در تعریف تروریسم را شناسایی کرد چرا نمی توان از این مخرج مشترک برای پی ریزی تعریف پذیرفته شده و جهانی از تروریسم استفاده کرد؟

اینترنت و انسان معاصر Nov 24, 2018

اینترنت دیگر تنها یک تکنولوژی نیست. اینترنت زیست انسانی را متحول کرده است. مایه‌ی شگفتی نخواهد بود اگر تاریخ نگاران و انسان شناسان بعدها در دسته بندی اعصار تاریخی از انسان اینترنتی سخن بگویند. همانگونه که با آغاز کشاورزی، بشر متفاوتی پدید آمد با آغاز اینترنت هم تفاوتی بنیادی در زیست انسانی پدید آمده ست. فرصت ها و چالش های اینترنت چیست؟

میزان اهمیت هخامنشیان در تاریخ ایران Nov 17, 2018

آیا هخامنشیان آنقدر که تصور می شود در تاریخ ایران اهمیت دارند؟ کورش و داریوش مبدا ایران باستان هستند یا تلاش های صد ساله‌ی اخیر آن ها را به این صفت زنده کرده است؟

نژاد آریایی یعنی چه؟ Nov 10, 2018

آریایی یعنی چه؟ می توان رد پای نژادی به نام آریایی را/ در تاریخ ایران زمین گرفت و به امروز رسید؟ ایرانی ها تا چه حد می توانند خود را آریایی بنامند؟ این برنامه یک بار دیگر پیش از این پخش شده است

دلایل ناکامی جوامع اسلامی، داخلی یا خارجی؟ Nov 03, 2018

این پرسش که علل ناکامی جوامع اسلامی چیست قدمت چند صد ساله دارد. جواب کجاست؟ این ناکامی درونی ست و برای توضیح آن باید عوامل بومی را جستجو کرد یا منشا خارجی دارد و ناشی از مناسبات استعماری ست؟

ترامپ می تواند با تشدید تحریم ها اقتصاد ایران را مضمحل کند؟ Oct 27, 2018

آیا اقتصاد ایران از پس تحریم های آمریکا برمی آید؟ از مقایسه ی تحریم های کنونی با دور پیشین تحریم ها در زمان اوباما به چه نتایجی می رسیم؟

امیرکبیر کی بود و چه کرد؟ Oct 20, 2018

در تاریخ ایران کم تر دولتمردی می توان یافت که در خوشنامی به پای امیرکبیر برسد. میرزا محمد تقی فراهانی کی بود و از او چه برجای ماند؟

آیا فلسفه پیشرفت می کند؟ Oct 13, 2018

آیا فلسفه پیشرفت می کند؟ اگر در فلسفه پیشرفت می بینیم چرا پرسش های بنیادی فلسفی همان است که از ابتدا بوده و اگر فلسفه پیشرفت نمی کند فیلسوفان امروزی چکار می کنند؟

پیامبر اسلام، آیا منابع ما برای شناخت او قابل اتکا هستند؟ Oct 06, 2018

در مورد شخصیت تاریخی پیامبر اسلام چه می دانیم؟ آنچه می دانیم تا چه حد با افسانه آمیخته است؟ منابع اصلی ما برای شناخت محمد بن عبدالله چه هستند و تا چه حد سندیت تاریخی دارند؟

آیا نسبی‌گرایی اخلاقی قابل دفاع فلسفی‌ست؟ Oct 05, 2018

جهان کنونی به صحنه ی نظام های اخلاقی متنوع و گاه کاملا متضاد تبدیل شده و این تنوع در نتیجه ارتباط مداوم فرهنگ ها و جوامع بیشتر به چشم می آید. آیا چنین وضعیتی ما را به نسبی گرایی اخلاقی نمی رساند؟ نسبی گرایی اخلاقی چیست؟

آیا تاثیر سیاست‌های ترامپ ماندگار خواهد بود؟ Sep 22, 2018

آیا دونالد ترامپ ماندنی‌‌ست و دور دوم ریاست جمهوری او را خواهیم دید؟ در این مورد زود است بحث کنیم. اما در جواب یک سوال دیگر شاید بتوان نظرات متفاوت را سنجید، آیا ترامپ، آنگونه که تابحال بوده، تاثیرات ماندگاری بجا می گذارد؟

مجاهدین خلق ایران چه وزنی دارند؟ Sep 15, 2018

سازمان مجاهدین خلق متشکل ترین گروه مخالف جمهوری اسلامی ست. این گروه تلاش می کند خود را آلترناتیو جدی نظام اسلامی ایران معرفی کند. آیا چنین توانی در این سازمان دیده می شود ومی توان چنین دورنمایی برای آن تصور کرد؟

نوستالژی چیست و چه نقشی در سیاست دارد؟ Sep 08, 2018

قیصر کجایی، مردمو کشتن! این شعار یک بیان خلاق نوستالژی در سیاست ایران است. نوستالژی چیست و چه نقشی در سیاست امروز ایران بازی می کند؟

قول وفاداری دائمی در ازدواج، نشدنی و غیراخلاقی؟ Sep 01, 2018

در داستان رایج از رشد شخصیت، داستانی که از کودکی با آن بزرگ می شویم، ازدواج یک فصل مهم است. انتظار می رود در زمان مناسب به این فصل جامه‌ی عمل بپوشانیم. ولی آیا ازدواج به معنی رایج در حال منسوخ شدن نیست؟

بومی‌گرایی چیست؟ Aug 25, 2018

با مرگ داریوش شایگان، بومی گرایی ایرانی یکی از شناخته شده ترین چهره های خود را از دست داد. قافله ای که از بعد از انقلاب مشروطه با کسانی چون احمد کسروی و فخرالدین شادمان شروع شده بود در پیش از انقلاب ایران بسیار تاثیرگذار شد. با کتاب مشهور جلال آل احمد بومی گرایی و نقد غربزدگی دو روی یک سکه شدند. اما انقلاب ایران مهر خود را مثل هر چیز دیگر بر بومی گرایی هم زد. روشنفکران عرفی چون شایگان کم کم از بومی گرایی دور شدند و حتی شماری از روشنفکران دینی گفتند در بومی گرایی سنت و دین تبدیل به ایدئولوژی می شود. بومی گرایی چیست؟ آیا بومی گرایی با مرگ شایگان به تاریخ پیوسته یا در کسوتی دیگر در حوزه ی اندیشه و عمل سیاسی خود را نشان می دهد؟ به این معنا نمی توان سید علی خامنه ای را بومی گرا نامید؟ مهمان ها، مهرزاد بروجردی و حسین کمالی.

آیا دوران روشنفکری بلندپرواز بسر آمده است؟ Aug 18, 2018

پنجاه سال از تاسیس کانون نویسندگان ایران می گذرد. این کانون از هسته‌های اصلی روشنفکرانی بود که مرجع خوانده می شدند. اما یکی از مهمان های پرگار می گوید زمانه‌ی روشنفکران مرجع به سر آمده. آیا چنین است؟

دلایل زوال و سقوط سلسه‌ی صفویه چه بود؟ Aug 11, 2018

ایران صفوی بیش از دویست سال توانست با بزرگ ترین قدرت جهانی آن روزگار، امپراتوری عثمانی، رقابت کند و بر دیگر قدرت جهانی، امپراتوری گورکانی در هند، تاثیر فراوان بگذارد. اما چرا این قدرت برتر جهانی به سرعت توسط امیری از قندهار برچیده شد؟

ایران صفوی و قدرت‌گیری علمای شیعه Aug 04, 2018

غالب ایرانی‌ها به سلسله‌ی صفویه می بالند چرا که ایران بار دیگر در عهد صفوی بود که سربلند کرد. ولی صفویه شروع رسمیت یافتن تشیع و قدرت گیری علمای شیعه نیز هست. دوران صفویه را چطور باید ارزیابی کرد؟

چرا جریان براندازی جمهوری اسلامی ایجاد امید نکرده؟ Jul 28, 2018

حوادث ایران در دو سال اخیر و انتخاب ترامپ به ریاست جمهوری آمریکا طیف برانداز جمهوری اسلامی ایران را تقویت کرده است. ولی چرا حتی از جانب شماری از مخالفان جمهوری اسلامی در مورد براندازی و طیف برانداز ابراز نگرانی می شود؟

چرا جنگ ایران و عراق تا این حد به درازا کشید؟ Jul 21, 2018

سی سال پیش در چنین روزهایی آیت الله خمینی قطعنامه ی ۵۹۸ سازمان ملل را پذیرفت و کمی پس از آن جنگ ایران و عراق خاتمه یافت. ولی چرا این جنگ خانماسوز تا این حد به درازا کشید؟

تاریخ بیت المقدس چیست؟ Jul 14, 2018

ادیان ابراهیمی نه فقط پدری مشترک بلکه شهری مشترک هم دارند. شهری که در قلب روایت های آن‌ها قرار دارد، بیت المقدس. اما این شهر مایه بیشترین اختلاف در میان پیروان این ادیان بوده است. بیت المقدس چه تاریخی دارد و می توان از متون دینی برای خواندن تاریخ آن استفاده کرد؟

روان‌درمانگری چیست و چقدر موثر است؟ Jul 07, 2018

بعد از افشای آزار جنسی دانش آموزان توسط یک معلم در مدرسه ای در تهران، یکی از نظراتی که کم‌تر دیده شد این بود که در اجتماع سالم، این معلم در اولین مراحل آگاهی خود به چنین تمایلاتی، به یک روان درمانگر مراجعه می کند. روان‌درمانگری چیست و تا چه حد کارآمدست؟

نظریه‌ی داروین با ایده‌ی آفرینش خدایی جمع شدنی‌ست؟ Jun 30, 2018

چارلز داروین بدون آنکه خود بخواهد اعتقاد دینی در مورد آفرینش انسان را از پایه به لرزه درآورد. آیا راهی هست که بتوان ایمان دینی در مورد آفرینش خدایی انسان را با نظریه‌ی تکامل داروین سازگار کرد؟

تعارف چیست و چرا امروزه دست و پاگیر به نظر می رسد؟ Jun 23, 2018

تعارف چیست؟ مخفی نگه داشتن دنیای درون و حفظ ظاهر یا تمهیدی برای سهل و روان کردن مناسبات اجتماعی که سنت در آن نقشی بارز ایفا می کند؟ چرا در جوامعی چون افغانستان و ایران دست و پاگیر بودن تعارف حال بیشتر به چشم می آید؟

طاهره قُرۃ‌العِین که بود و چه تاثیری بر جنبش بابی گذاشت؟ Jun 16, 2018

در عمق دوران قاجاری، در خانواده‌ی یکی از علمای صاحب نام قزوین، در محیطی که جز خواندن قرآن در کسب دانش نمی‌شود پیش‌تر رفت و از سال‌های نوجوانی باید به خانه‌ی شوهر عزیمت کرد، دختر جوانی را تصور کنید که به آیینی جلب می‌شود که خانواده و اطرافیانش مفسده‌انگیز می‌خوانند. اصرار او بر ماندن بر این اعتقاد در سال‌های بعد او را به پشت پا زدن به ازدواج وا می‌دارد آن هم در شرایطی که صاحب سه فرزند شده. برای گریز از قیدهای خانواده راهی عتبات می‌شود. سفری که شهرت او را چه در میان هم کیشانش و چه در میان کسانی که فاسدش می‌خوانند افزون می‌کند و او را در بازگشت به یکی از چهره‌های اصلی جریان بابی تبدیل می‌کند. این زن طاهره قُرۃ‌العِین است. او در مجامع و در تصمیم‌های اصلی جریان بابی شرکت می‌کند و در نهایت سرنوشتی می‌یابد همچون دیگر رهبران بابی. طاهره کیست و تاثیرش بر جریان بابی چیست؟ مهمان‌های این برنامه، مینا یزدانی، استاد تاریخ دانشگاه کنتاکی شرقی، و مجید تفرشی، سندپژوه در بریتانیا، هستند.

جنبش زنان در ایران در چه وضعیتی است؟ Jun 09, 2018

دختران خیابان انقلاب توانستند به مبارزه با حجاب اجباری جانی تازه ببخشند. اما آیا نشانه ای می بینیم که تلاش زنان مخالف حجاب اجباری توانسته باشد حکومت را به یک عقب نشینی آشکار وادارد؟

زبان فارسی چطور در ایران غلبه یافت؟ Jun 02, 2018

در ایران باستان و سده های میانه همزمان چند زبان در ساحت های متفاوت استفاده می شده، اما به فاصله ی کوتاهی این فارسی بود که جای زبان های دیگر را گرفت و غلبه یافت. چرا؟

زرتشت کیست؟ شخصیتی تاریخی یا افسانه‌ای؟ May 26, 2018

در مورد پیامبر زرتشتیان چه می دانیم؟ زرتشت کی و کجا به دنیا آمده؟ آیا آنچه گفته می شود از زرتشت بجا مانده می تواند به پرسش های فراوان در مورد زندگی و پیام او جواب دهد؟

سنت و تجدد در سال‌های منتهی به انقلاب ایران May 19, 2018

در ادامه ی دو بحث پیشین پرگار در مورد میراث رضاشاه پهلوی و وضعیت کنونی جریان منتسب به نظام پادشاهی، در بحث این هفته ی پرگار می پرسیم سیاست های حکومت شاهنشاهی تا چه حد در شکل گیری فضای فرهنگی پیش از انقلاب ایران سهم داشت. رواج غرب ستیزی و ارتقاء بومی گرایی تا چه حد ناشی از سیاست های فرهنگی حکومتی بود که، به نحوی متناقض، خود به دولت های غربی تکیه کرده بود؟

آیا جریان منتسب به نظام پادشاهی توانسته خود را بازسازی کند؟ May 12, 2018

چهل سال پس از شکست سنگین بر اثر انقلاب ایران، آیا جریانی که منتسب به نظام پادشاهی ست توانسته خود را از نظر فکری و سازمانی بازسازی کند؟ چالش های درونی این جریان و موانع پیش روی آن چیست؟

امکان موفقیت اصلاحات در عربستان Apr 28, 2018

عربستان سعودی شاهد موجی از اصلاحات اجتماعی و اقتصادی‌ست که از اراده‌ی محمد بن سلمان سرچشمه می گیرد. یکی از مهمان های برنامه می گوید این بهترین شانس عربستان برای تبدیل شدن به یک جامعه ی مدرن با اقتصادی مستقل از نفت است. آیا چنین است؟

آیا همجنس‌گرایی در اسلام نهی شده است؟ Apr 21, 2018

استدلال رایج اسلامی در نهی همجنس‌گرایی این است که همجنس‌گرایی طبیعی نیست و آنچه که طبیعی نیست اخلاقی نیز نیست. یکی از مهمان های برنامه می گوید از آموزه های اسلامی چنین چیزی استخراج نمی شود. نظر شما چیست؟

روسیه‌ی تحت رهبری پوتین به کدام سو می رود؟ Apr 14, 2018

ولادیمیر پوتین کیست و روسیه‌ی تحت رهبری او به کدام سو می رود، حکومتی اقتدارگرا که شیوه‌ های اتحاد شوروی را در لباسی تازه احیا می کند یا مملکتی مدرن که می تواند مقتدرانه در مقابل آمریکا و متحدانش قد علم کند؟

رسانه‌های خارج کشور، نقدها Apr 07, 2018

کار رسانه چیست؟ انتقال اطلاعات و عقاید؟ در این صورت آیا می توان ایده‌ها، گروه‌ها یا اشخاصی را از رسانه حذف کرد؟

ایران، دولت قوی و جامعه ضعیف یا برعکس؟ Mar 31, 2018

در علوم سیاسی گفته می‌شود ترکیب نظام سیاسی قوی با جامعه‌ی ضعیف زیانبار است اما آنچه به مراتب خطرناکتر است نظام سیاسی ناکارآمدی است که در کاربرد خشونت کارآمدی نشان می‌دهد آن هم در مقابل جامعه‌ای که چندان قوی نیست که تلاطم‌های سیاسی خشن را تاب بیاورد. شاید در پس هشدارهای تحلیل گران سیاسی از جمله شماری از اصلاح‌طلبان در مورد امکان غلتیدن ایران به مدار مخرب خشوت چنین تحلیلی نهفته باشد. در کنار این عوامل البته شرایط جهانی و خطر ناشی از بعضی قدرت‌های منطقه‌ای هم از نظر دور نمی‌ماند. آیا ما با چنین معادله‌ای روبرو هستیم؟ جواب شمار دیگری از تحلیلگران و فعالان سیاسی منفی است. به نظر آنها جنس جامعه‌ی ایران، نوع ناسیونالیسم ایرانی، تجربه‌ای چون انقلاب ایران، که آموزه‌های آن پرهزینه بوده، و عوامل دیگر مقایسه‌ی ایران با سوریه را منتفی می‌کند در برنامه‌ی این هفته مهمان‌هایی داریم که دو سوی این بحث را نمایندگی می‌کنند. مهدی نوربخش، تحلیلگر سیاسی، معتقد است که جامعه‌ی ایران آنقدر ضعیف نیست که از هم بگسلد و هشدار نسبت به امکان سوریه‌ای شدن ایران بی مورد است. اما علی حاجی قاسمی، جامعه‌شناس، اعتقاد دارد که گسل‌های خطرناک در ایران و نحیف بودن نهادهای سیاسی و مدنی چنین هشداری را جدی می‌کند.

وضعیت کنونی بشر امیدوار کننده‌ست یا مایه دلسردی‌ست؟ Mar 24, 2018

آیا بشریت در سراشیب تمدنی‌ست؟ آیا آنچه در سیاست و فرهنگ و اجتماع می‌بینیم از زوال تمدن بشری حکایت می‌کند؟ اگر چنین است، چاره را کجا باید یافت؟

اقتصاد ایران چگونه اقتصادی ست؟ Mar 17, 2018

اقتصاد ایران چگونه اقتصادی ست؟ جنگ بر سر منابع و امکانات و قدرت توسط نهادهای سیاسی و نظامی باعث نشده توصیف اقتصاد ایران با نظریه های کلاسیک ناکافی باشد؟ در این صورت با چه ابزارنظری می توان اقتصاد ایران را توصیف کرد؟

آیا خلیل ملکی یک استثناء است؟ Mar 10, 2018

به اعتقاد یکی از مهمان های این هفته ی پرگار، خلیل ملکی، از پیشگامان چپ در ایران، یک روشنفکران اصیل و یک استثنای بزرگ بود. آیا چنین است؟ خلیل ملکی کیست و آیا درخور چنین تجلیلی هست؟

مناسبات ایران و غرب، گره اصلی کجاست؟ اسرائیل؟ Mar 03, 2018

تا ایران مسئله ی تخاصم با اسراییل را از سر راه برندارد نمی تواند به بهبود روابط با غرب امید داشته باشد. گره اصلی نه رابطه ی ایران و آمریکا بلکه نحوه برخورد ایران با اسرائیل است. آیا با چنین حکمی موافقید؟

آیا ثروت حاصل دزدی ست؟ Feb 24, 2018

رابطه‌ی ثروت با دزدی در نگاه مردم غالبا رابطه ای انکارناشدنی ست. "باید جایی دزدی کرده باشد"، بیان بی تعارف چنین ذهنیتی ست. این ذهنیت از کجا آمده؟ از زیست روزمره‌ی مردم؟ ولی این مشاهده تا چه حد تسری می یابد و نگاه مردم در مورد منشا و راه های ثروت اندوزی را مخدوش می کند؟ این نگاه بیانگر چه تصوری از عدالت است؟

آیا گوشتخواری غیراخلاقی‌‌ست؟ Feb 17, 2018

استدلال های فلسفی در مورد پرهیز از گوشت نسبتا جدید است. از جمله ی این استدلال ها یکی این است که جانوران مثل انسان حق دارند. کم و کیف این حق محل مناقشه است اما مبنای آن این مشاهده ی ابتدایی ست که جانور هم مثل انسان درد و رنج می کشد. آیا این استدلال می تواند شما را به کم مرتبه بودن عمل گوشتخواری ترغیب کند؟

آیا ملت‌های عرب به ایران علاقه دارند؟ Feb 10, 2018

احساس ملت‌های عرب نسبت به ایران چیست؟ آن دسته از دولت‌های عربی که با ایران ناهمساز هستند تلاش می‌کنند بر احساسات ضد ایرانی ملت‌های خود تکیه کنند. ولی آیا اعراب نسبت به ایران احساس خصومت می‌کنند؟ یکی از مهمان‌های بحث این هفته در فصل جدید پرگار معتقد است ملت‌های عرب به ایران علاقه دارند ولی ایرانی‌ها از این علاقه خبر ندارند. مهمان‌ها، کاملیا انتخابی‌فرد، نویسنده و ستون نویس نشریاتی چون الاهرام و لوموند دیپلماتیک، و علم صالح، استاد مطالعات خاورمیانه در دانشگاه لنکستر بریتانیا.

علم ژنتیک ما را به کجا می‌برد؟ Feb 03, 2018

علم ژنیتک ما را به کجا می‌برد؟ توانایی ما را افزایش می‌دهد و انتخاب‌هایمان را بیشتر می‌کند یا به گفته‌ی یک فیلسوف معاصر باعث می‌شود "جایگاه خدایی" برای خود در نظر بگیریم و در اموری دست ببریم که کار خداوند است؟ مازیار اشرفیان بناب، عرفان ثابتی و امین مقدم در این باره گفتگو می‌کنند.

لهجه چیست؟ Jan 27, 2018

لهجه در ایران مایهٔ خنده و شوخی است. فارسی را به لهجهٔ ترکی و کردی و لری حرف زدن ناخوشایند شمرده می‌شود. چرا؟ می‌توان لهجه را از حصار تنگ تعصب‌های رایج آزاد کرد؟ چند در صد از ما و شما بینندگان این برنامه، در ضمیر خود لهجه را مایهٔ سرافکندگی نمی‌دانیم؟ چه سهمی از ما کماکان از لهجه‌ای که با آن بزرگ شده‌ایم حرف می‌زنیم و در آن لهجه راحتیم؟ چه سهمی از ما از سر تلاش یا در روندی ناخودآگاه لهجهٔ خود را فراموش کرده‌ایم؟ بدیهی است که این سوال‌ها دربارهٔ زبان نیست. کمابیش اتفاق نظر هست که این ماییم و محیطی که در ساختن آن سهیم بوده‌ایم که زبانی را و لهجه‌ای را مایهٔ سرافکندگی و خنده و شوخی می‌کند. آنچه که درباره‌اش اتفاق نظر کمتری هست این است که آیا باید نگران حفظ لهجه‌ها بود یا نه؟ می‌توان تمایز و گونه‌گونی لهجه‌ها را از فضحیت تبدیل کرد به فضیلت و می‌توان از این طریق لهجه‌ها را نجات داد؟ این موضوع را با سه کار‌شناس برنامه در میان می‌گذاریم: شروین فرید‌نژاد زبان‌شناس در دانشگاه گوتینگن آلمان، پلت سامولیان جامعه‌شناس زبان در دانشگاه پاریس و خداداد رضاخانی تاریخ‌نگار در دانشگاه لندن

آمریکا و اپوزیسیون ایران، چه مناسباتی؟ Jan 20, 2018

آیا انطباق اهداف آمریکا در مورد حکومت ایران با اهداف بخشی از مخالفان جمهوری اسلامی، نمی‌تواند زمینه‌ی نزدیکی آنان به آمریکا را فراهم کند؟ در شرایطی که از اپوزیسیون یکدست خبری نیست و آمریکا هم بیشتر به اهداف خود علاقمند است تا منافع ایران، چنین همگامی به کجا می‌انجامد؟ این بحث، که پیش‌تر یک بار پخش شده است، در یکی دو سال اخیر با سیاست‌های دولت ترامپ در مورد ایران اهمیت بیشتری یافته است.

سکولاریسم ستیزه‌جو چیست؟ Jan 13, 2018

آیا دین ستیزی و سکولاریسم ستیزه‌جو، فضای فکری در میان روشنفکران ایرانی را مسموم کرده است؟ بی‌دلیل نیست که در چند سال اخیر، سکولاریسم و آینده سکولار برای ایران، به یکی از کانون‌های بحث روشنفکران ایرانی اعم از مذهبی و غیرمذهبی تبدیل شده است. جدایی نهاد دین از حکومت در صدرخواست‌های معترضان به حکومت دینی قرار گرفته است. سی سال حکومت دینی نتیجه‌یی جز این نمی‌توانست داشته باشد. اما طرفه اینکه این خواست مشترک، یعنی نظام سیاسی سکولار، باعث نشده بحث درباره سکولاریسم مخالفان حکومت اسلامی را به یکدیگر نزدیک کند. چرا؟ در پنل اول اسماعیل نوری علا نویسندهٔ دو کتاب درباره سکولاریسم و سردبیر نشریه اینترنتی سکولاریسم نو و مهدی خلجی پژوهشگر مطالعات اسلامی و نویسنده کتاب نظم نوین روحانیت در ایران به سوالات مخاطبان خود در پنل دوم، آنجلا نوبهار و هماد جمشیدی پاسخ می‌دهند. این بحث یک بار دیگر پیش از این پخش شده است.

از اعتراض‌های دی ۹۶ چه می‌آموزیم؟ Jan 06, 2018

هنوز نمی‌توان در مورد آینده‌ی اعتراض‌هایی که از اوایل دی ماه شهرهای ایران را درنوردید اظهار نظر قطعی کرد. از جمله، نمی‌توان گفت این اعتراض‌ها در چه شرایطی ممکن است دوباره حالت انفجاری روزهای اول را به خود بگیرد. اما تحلیل‌گران داخل و خارج کشور در چندین قضاوت سهیم‌اند. اول اینکه دلایل ریشه‌ای این اعتراض‌ها برجاست و به این ترتیب حس سرخوردگی و عصیان جمعیت معترض زیر پوست جامعه باقی‌ست. دوم اینکه بخش عظیمی از ناراضیان که در طبقه‌ی متوسط شهری متمرکزند به این اعتراض‌ها نپیوستند. در برنامه‌ی ویژه پرگار که به طور زنده از استودیوی خبر ما پخش می‌شود خواهیم پرسید آیا این تحلیل که طبقه‌ی متوسط به این اعتراض‌ها ملحق نشد صحیح است و اگر چنین است دلایل آن را در چه باید جستجو کرد. خواهیم پرسید آیا طبقه‌ی کارگر به این اعتراض‌ها پیوست یا نه. و خواهیم پرسید آیا می‌توان شرایطی را و روزی را متصور شد که جریان‌های مختلف اعتراضی به هم بپیوندند؟ ولی آیا جمهوری اسلامی‌ منابع قدرت و امکاناتی ندارد که بتواند با توسل به آنها مانع تحقق چنین اتحادی شود؟

مهدویت Dec 30, 2017

مهدویت از چه زمانی و با چه انگیزه‌هایی به یک نظریه‌ی مدون تبدیل شد؟ مهدویت، شیعه را سیاسی کرد یا نظریه‌ی انتظار که از آن برخاست شیعه‌ی غیرسیاسی را تقویت کرد؟ در نظریه‌ی مهدویت می‌توان رد خشونت سیاسی را دید یا مهدویت با غیرسیاسی کردن اسلام شیعی آن را از خشونت دور کرد؟ بحث این هفته در مورد مهدویت با مهمانان برنامه در میان می‌گذاریم:

در پنل اول: • عبدالعزیز ساشادینا، استاد علوم دینی در دانشگاه تورنتو و نویسنده دو کتاب درباره مهدویت در اسلام شیعی • سعید امیرارجمند استاد دانشگاه استونی بروک در نیویورک در رشته جامعه‌شناسی و نویسنده چند مقاله، و کتابی درباره تطور مهدویت از آغاز تا قرن بیستم در پنل دوم: • شمیم پاکزاد استاد دانشگاه در رشته مهندسی عمران • احسان مقدسی دانشجوی انسان‌شناسی در بوستون آمریکا

حافظه‌ی تاریخی چیست؟ Dec 23, 2017

حافظه‌ی تاریخی از آن الفاظی ست که بدون تامل جدی، فراوان استفاده می‌شود. آیا چیزی به اسم حافظه‌ی تاریخی یا حافظه‌ی جمعی داریم یا این اصطلاحی است که به اشتباه به حوزه‌ی مطالعات تاریخی و اجتماعی وارد شده‌است؟ می‌توان از ضعف یا فقدان حافظه‌ی تاریخی یک ملت سخن گفت به گونه‌ای که گویی یک ملت مثل یک شخص دارای حافظه است؟ اگر چنین است، حافظه‌ی تاریخی از سنخ آگاهی و خودآگاهی است یا مقوله‌ای است ناخودآگاه؟ ربط حافظه‌ی تاریخی با احساسات تاریخی چیست؟

جوانان ایرانی متخصص مقیم خارج از کشور Dec 16, 2017

جوانانی که در خارج از ایران تخصص و سرمایه ی اجتماعی دارند و سخت مایلند به حال ایران مفید باشند چکار می‌توانند بکنند تا این خواسته را عملی کنند؟ می‌توان برای مفید بودن در اوضاع سیاسی کنونی، به طور موقت از سیاست حذر کرد؟ چنین کاری به خودسانسوری نمی‌انجامد؟ ولی آنان که در خارج از ایران سیاست پیشه کردند تا چه حد مفید واقع شدند؟ ساختار سیاسی در ایران تا چه حد به جوانان متخصص خارج از کشور اجازه‌ی تاثیرگذاری می‌دهد؟ مهمان‌های برنامه: هژیر رحمانداد آرش کیا بورقان نظامی

شادی چیست؟ بخش دوم Dec 16, 2017

مناسبت شادی با قناعت چیست؟ مناسبت آن با روابطی که حس امنیت و حمایت اجتماعی می‌دهد چیست؟ مهمان‌های برنامه: ناصر کاخساز، پژوهشگر فلسفه سیاسی مصطفی آزمایش، پژوهشگر عرفان فریبا ناطق، روانشناس بهادر بهرامی، متخصص علوم اعصاب پایه

شادی چیست؟ بخش اول Dec 02, 2017

تعریف آن و بیان آن گریختنی ست. با این حال فیلسوف ها، عارفان، روانشناسان و حتی عصب شناسان در مورد آن نوشته اند و از جستجوی منبع آن خسته نشده اند. شادی چیست؟ منبع شادی را کجا می توان یافت؟

فارسی یا دری؟ Nov 25, 2017

فارسی یا دری؟ این پرسشی ست که هر از گاهی در افغانستان خبرساز می شود، این بحث به ظاهر زبانشناختی ست ولی مثل بسیاری از امور فرهنگی دیگر در افغانستان یک امر سیاسی جدی نیز هست. آیا فارسی و دری دو زبان متفاوتند؟ آیا فارسی و دری دو گویش متفاوت از یک زبانند؟ از کی لفظ دری پیدا شد و از کی لفظ فارسی استفاده شد؟ استفاده از هر یک از این دو لفظ چه فحوای سیاسی می تواند داشته باشد؟ زبانشناسی تاریخی در این مورد به ما چه می گوید و، از آن مهم تر، تاریخ یک سده ی اخیر افغانستان و وضعیت حال حاضر چه نوری به این بحث تابانده است؟

خانواده و مشارکت اجتماعی Nov 18, 2017

نهاد خانواده در ایران جنبش دمکراتیک اجتماعی را تقویت می کند یا تضعیف؟ خانواده سنگر حزم واحتیاط است یا محل رشد اندیشه‌های تازه؟

جایگاه محمد مصدق در تاریخ ایران Nov 11, 2017

محمد مصدق، معمار ملی کردن صنعت نفت ایران، کی بود و حاصلش برای ایران چه بود؟

رمان ایرانی چطور می‌تواند جهانی شود؟ Nov 04, 2017

آیا ادبیات داستانی ایران می تواند راهی که سینمای آن طی کرد را در پیش بگیرد؟

روشنفکر ایرانی کیست؟ Oct 28, 2017

در معادله سنت و تجدد روشنفکر ایرانی کجا ایستاده؟ چرا در شماری از روشنفکران تازه ترین آراء و عقاید در کنار کهنه ترین منش ها و رفتارها همزیستی مسالمت آمیز دارند؟

خروج فعالان سیاسی از کشور Oct 21, 2017

خروج هرفعال سیاسی و مدنی از ایران او را از تاثیر گذاری برجنبش مدنی محروم نمی کند؟ آیا دستگاه های امنیتی جمهوری اسلامی بطورغیر مستقیم فعالان سیاسی و مدنی را تشویق به خروج از کشورنمی کنند؟

اروپا و اسلام هراسی Oct 14, 2017

در فرانسه برقع ممنوع می شود. در سویس ساخت مناره مساجد ممنوع می شود. خانم وزیر در هلند دیدارش با رهبران مسلمانان کشور را به دلیل امتناع آن ها از دست دادن با او لغو می کند. آیا اروپا دچار هراس از اسلام شده؟

چپ مارکسیستی ایران چه کارنامه‌یی دارد؟ Oct 07, 2017

چپ مارکسیستی ایران چه کارنامه یی دارد؟ اخلال در پیشرفت ایران یا کمک به اعتلای آن؟ ایران امروزی مرهون مبارزان چپ است یا آنچه که از تلاش چپ مارکسیستی بجا مانده ایران را مغبون کرده؟

فمینیسم اسلامی Sep 30, 2017

فمینیسم تازه به جوامع مسلمان قدم گذاشته هر چند دفاع از حقوق زنان در جوامع مسلمان احتمالا به قدمت تاریخ این جوامع است. در این صورت آیا به فمینیسم اسلامی نیازی هست؟

موانع دمکراسی در ایران Sep 23, 2017

موانع دمکراسی در ایران چیست؟ نظام های غیر دمکراتیک در ایران حیات خود را مدیون چه هستند؟

سکولاریسم چیست؟ Sep 16, 2017

سکولاریسم چیست؟ جدایی دین از سیاست یا از حکومت؟ آغاز زوال دین یا راه نجات دین؟

می‌توان به علم و تکنولوژی امیدوار بود؟ Sep 09, 2017

در عصری زندگی می‌کنیم که درگیر یک تناقض بزرگ است، هر روز خبرهای ناگوار از جنگ و زوال محیط زیست و بحران های دیگر می شنویم ولی هر روز خبری از حوزه‌ی علم و تکنولوژی به ما قوت قلب می‌دهد.

خداپرستان سوسیالیست Sep 02, 2017

تاریخ احزاب و گروه های سیاسی در ایران یک صد سال اخیر پدیده های نادری به خود دیده است. یکی از این جریان های نادر نهضت خداپرستان سوسیالیست است. مطالعه‌ی این نهضت و چهره های شاخص آن به ما چه می گوید؟

آیا ناسیونالیسم در حال اوج‌‌گیری ست؟ Aug 19, 2017

آیا در جهان امروز شاهد اوج‌گیری دور تازه ای از ناسیونالیسم هستیم؟ حرکت های ناسیونالیستی گاه مبارزات حق طلبانه بوده اند و گاه جان و مال مردمان بسیاری را پایمال کرده اند. اوج‌گیری ناسیونالیسم در جهان کنونی کدام کفه را سنگین می کند؟

آیا چیزی به اسم جامعه‌ی افسرده داریم؟ Aug 12, 2017

آمارهایی که در ایران از جانب نهادهای حکومتی صادر می شود از افزایش افسردگی حکایت می کند. ولی افسردگی را می توان با سنجه‌هایی که قابل اعتمادند اندازه گیری کرد و بر آن اساس حکم به افسرده بودن جامعه داد؟

آینده‌ی روحانیت شیعه Aug 05, 2017

'مرجع مردم، امروز الزاماً روحانیت نیست'. این گفته ی علی اکبر ناطق نوری از روحانیون شیعه در روزهای گذشته است. شاید اشاره ی او به درگیری بین یک جوان و یک روحانی در تهران در هفته های اخیر باشد که در نهایت به کشته شدن آن جوان توسط پلیس انجامید. آیا نشانه های ظهور آنچه که آیت الله خمینی نگرانش بود، اسلام منهای روحانیت، در حال آشکار شدن نیست؟

ترامپ برای ایران به چه معناست؟ Jul 29, 2017

وقتی دونالد ترامپ در کاخ سفید مستقر شد پیش بینی رفتارش با ایران بر حدس و گمان استوار بود. حالا با مشخص شدن تیم او و با آشکار شدن رویه های کاری و شخصی اش، می توان با اطمینان گفت ترامپ برای ایران به چه معناست؟

آینده‌ی جناح اقتدارگرای ایران Jul 22, 2017

جناحی که بیشترین قدرت را در جمهوری اسلامی در اختیار دارد با دو چالش روبروست، چالش ناشی از شکست های پیاپی در انتخابات و چالش جانشینی رهبر جمهوری اسلامی. آیا این جناح از پس این چالش ها برمی آید؟

وجدان چیست؟ Jul 15, 2017

وجدان یعنی چه؟ به این ندای اخلاقی می توان اطمینان کرد؟ آیا این مفهوم اخلاقی ازجنس عواطف است یا با قوه‌ی تعقل ما سروکار دارد؟ آیا وجدان یا معادل آن شرط ضروری هر فلسفه‌ی اخلاق عدالت طلبانه ست؟

گناه چیست؟ Jul 08, 2017

گناه چیست؟ در نگاه دینی گناه از چه ناشی می شود؟ آیا زندگی شاد و احساس گناه در یک اقلیم می گنجند؟

دو برداشت از آزادی Jul 01, 2017

در تاریخ اندیشه ی سیاسی مفهوم آزادی محل مناقشه بوده، بین آن ها که آزادی را عدم دخالت دیگران در امور فرد قلمداد کرده اند و آن ها که آزادی را مختار بودن فرد در امکان تعیین سرنوشت خود دانسته اند. کدام یک از این دو برداشت به فهم آزادی بهتر کمک می کند؟

مهاجرت Jun 24, 2017

از نو شروع کردن از سرناچاری، یک امتیازبزرگ است یا یک آسیب جدی ست؟ زندگی در هجرت چه زندگی یی ست؟ تجربه جوان های ایرانی چه می گوید؟؟ این برنامه پیش از این یک بار پخش شده است.

ازدواج، کارزار اعمال قدرت؟ Jun 17, 2017

آیا ازدواج خواه ناخواه به روابط قدرت نابرابر می انجامد؟ ولی با قدرت گرفتن زنان در دنیای امروز، شاهد ازدواج هایی نیستیم که روابط برابر در آن‌ها حاکم است؟ خانواده‌های مدرن نمی توانند ادعا کنند سلسله مراتب قدرت در آن‌ها جاری نیست؟

مدینه‌ی فاضله‌ی آیت الله خامنه‌ای Jun 10, 2017

آیت الله خامنه‌ای در سال های اخیر در مورد ریزترین مسائل حکومتی و غیر حکومتی نظر می دهد. بر اساس آنچه که رهبر جمهوری اسلامی می گوید می توان فهمید او چگونه ایرانی در سر دارد؟

همه‌پرسی، زیان‌ها و سودها Jun 03, 2017

رفراندم یا همه پرسی ملی برای تصمیم های سرنوشت ساز، در سال های اخیر به چنان چرخش های سیاسی جدی در کشورهای مختلف انجامیده که وقت آن رسیده در مبانی آن تعمق بیشتری شود. رفراندم بر چه فلسفه ی سیاسی استوار است و چه پیامدهایی دارد؟

انقلاب اکتبر May 27, 2017

صد سال پس از انقلاب اکتبر، انقلابی که مهر خود را بر سده ی بیستم زد و به رشته ای از انقلاب های سوسیالیستی الهام داد،حالا در مورد آن چه می توان گفت؟انقلاب اکتبر چه میراثی بجا گذاشت؟

تکرار روحانی، روزمرگی سیاست یا درایت؟ May 20, 2017

انتخاب مجدد حسن روحانی به ریاست جمهوری ایران را می توان حاصل عقل محتاط پنداشت. حتی می توان آن را عقل افسرده نامید.

فساد اقتصادی و اداری May 06, 2017

در جوامعی چون ایران و افغانستان فساد در ساخت سیاسی ریشه دارد یا فراتر از آن، در جامعه و فرهنگ عمومی، باید در جستجوی ریشه هایش بود؟ نزدیک به انتخابات، شعار مبارزه با فساد طنین انداز می شود. مبارزه ی موثر با فساد را از کجا باید شروع کرد؟

یهودی ستیزی چیست؟ Apr 29, 2017

یهودی ستیزی یعنی چه؟ مرز بین یهودی ستیزی و اسراییل ستیزی کجاست؟ اگر اسراییل خود را دولت یهودی می نامد آیا نقد یا محکومیت آن به یهودی ستیزی می انجامد؟

نسبت انتخابات با دمکراسی Apr 29, 2017

انتخابات در ایران تا چه حد نشان از مشارکت و تکثر دارد؟

رابطه اسلام و سیاست Apr 29, 2017

دیانت ما عین سیاست ماست و سیاست ما عین دیانت ما/آیا این گفته بیان درستی ست از رابطه اسلام و سیاست؟

انتخابات ریاست جمهوری سال ۹۶ Apr 29, 2017

آیا انتخابات ریاست جمهوری پیش رو در ایران به سمت تبدیل شدن به یک رفراندم می رود یا آنچه می بینیم سناریویی برای داغ کردن تنور انتخابات است؟

شاهنامه و تاریخ ایران باستان Apr 29, 2017

تاریخ ایران باستان در حافظه جمعی ساکنان این سرزمین با شاهنامه فردوسی ست که به روایت در آمده. اما روایت شاهنامه از تاریخ ایران تا چه حد موثق است؟

سینمای فرهنگی ایران Apr 29, 2017

آیا جوایزی که در جشنواره های جهانی به فیلم های ایرانی تعلق می گیرد سنجه خوبی برای پیشرفت سینمای ایران است؟ این جوایز باعث نشده سینمای فرهنگی ایران جشنواره یی شود؟

جهانشمولی حقوق بشر Apr 22, 2017

آیا "حقوق بشر" همگانی و جهانشمول است؟ می توان حقوق بشر نشات گرفته از یک بافت مشخص تاریخی را به جوامعی با پیشینه ی متفاوت تسری داد؟

فدرالیسم Mar 14, 2017

بهترین راه رسیدگی به حقوق اقلیت های قومی در ایران چیست؟ آیا فدرالیسم می تواند الگویی مناسب برای حل این مسئله باشد؟

خبرنگار و سیاست Mar 14, 2017

آیا می توان هم خبرنگار حرفه یی بود و هم فعال سیاسی؟ این دو در یک اقلیم می گنجند؟

فروغ فرخزاد Feb 18, 2017

پنجاه سال بعد از مرگ فروغ فرخزاد، نام او کماکان رزق روح شاعران است. چرا؟ فروغ چه تاثیری بر شعر فارسی پس از خود گذاشته؟

فروغ در یاد ابراهیم گلستان Feb 11, 2017

کم تر شاعری را می شود یافت که با جدیت فروغ فرخزاد در پی آن باشهد تا نقشه‌ی روان پیچیده‌ی خودش را بدون سانسور و ملاحظه کاری در شعرش ترسیم کند. اما از زندگی فروغ، بیرون از شعرهاش، چه می دانیم؟ کسی که در سال های آخر از همه به فروغ نزدیک تر بوده در این مورد به ما چه می تواند بگوید؟

سیاهکل Feb 04, 2017

برای کسانی که به تاریخ انقلابی ایران علاقه دارند بهمن ماه افزون بر انقلاب پنجاه و هفت یادآور واقعه‌ی سیاهکل نیز هست. سیاهکل را جوانانی آفریدند که به کارآمدی اسلحه در مقابله با حکومت وقت باور پیدا کردند. سیاهکل چه نتایجی بجا گذاشت؟

فاشیسم Jan 28, 2017

صد سال بعد از شروع جنبش فاشیسم نگرانی هایی در مورد احیای آن به گوش می رسد. فاشیسم چیست و آیا نگرانی در مورد جان گرفتن آن بی پایه ست؟

جنون چیست؟ Jan 21, 2017

چیست آن چیزی كه در افواه دیوانگی یا جنون خوانده می شود؟ آیا مرزی كه با عبور از آن فرد وارد حیطه ی جنون می شود قابل تشخیص است؟

روشنفکران غیردینی ودینی، چه تعاملی؟ Jan 14, 2017

روشنفکران غیردینی با دیندارانی که در تلاش برای پرداخت چهره‌ی متفاوتی از اسلام هستند چگونه تعاملی برقرار کرده اند؟

اصلاح دین یا فراتر از آن، بخش دوم Jan 07, 2017

نواندیشی دینی به کجا می رود؟

اصلاح دین یا فراتر از آن، بخش اول Dec 31, 2016

تلاش برای اصلاح یک دین از کجا به بعد ممکن است تبدیل به بازسازی دین و حتی برساختن یک دین جدید بشود؟ چه مرزی می تواند در تشخیص بین اصلاح دین و ساختن یک دین جدید به ما کمک کند؟

طب سنتی Dec 24, 2016

طب سنتی مجموعه ای از خرافات است یا آموزه‌هایی ست که تجارب نسل در پی نسل مردم صحت آن را ثابت کرده است؟ طب های جایگزین مثل هومیوپاتی چه؟ در حوزه‌ی طب مرز بین علم و شبه علم کجاست؟

علی مطهری Dec 17, 2016

علی مطهری در دوران روزمرگی سیاست در ایران بسیاری از مرزبندی ها و خطوط قرمز جمهوری اسلامی را به چالش کشیده است. مطهری کیست؟ آیا ما شاهد ظهور مطهری های دیگری در سیاست ایران هستیم؟

مناسبات سنی و شیعه و بهایی Dec 10, 2016

در تاریخ اسلام از جمله اسلام در ایران غالبا آنکه از جریان دینی اکثریت بیرون زده خطرناک تر از کسی قلمداد شده که از ابتدا خارج دین بوده. چرا؟ چرا رابطه ی جریان اصلی دینی با اقلیت چنین خشن بوده است؟

تراجنسی چیست؟ Dec 03, 2016

اگر شخصی به شما بگوید روانش و احساسش با جنسیت فیزیکی اش ناسازگار است، جواب شما به او چیست؟ اگر بگوید از نظر جنسیتی در یک بدن اشتباه به دنیا آمده، به او خواهید گفت باید با این بدن بسازد یا توصیه می کنید آن را تغییر دهد؟

آیت الله خمینی، هنوز سرمایه‌ی نظام؟ Nov 26, 2016

چرا همان‌طور که بازتاب افشای جزییات اعدام های ۶۷ نشان داد آیت الله خمینی خط قرمز معتقدان به نظام جمهوری اسلامی از هر دو جناح سیاسی ست؟ حیات جمهوری اسلامی تا چه حد با نام آیت الله خمینی پیوند خورده؟

وهابیت چیست؟ Nov 19, 2016

آیا وهابی‌گری می تواند توضیح دهنده‌ی سیاست های عربستان باشد؟ ساختار قدرت در عربستان را با نقش دلارهای نفتی می توان بهتر توضیح داد یا با آنچه که وهابی‌گری خوانده می شود؟

ترامپ و آمریکا Nov 12, 2016

انتخاب ترامپ در مورد آمریکا به ما چه می گوید؟ برای جوانان بااستعداد از سراسر دنیا آمریکا به این دلیل که ارزش های نو بشری را به نمایش می گذارد، الهام بخش است. ولی آیا چنین آمریکایی، دیگر نیست؟

آیا جهانی شدن ناگزیر است؟ Nov 05, 2016

آیا جهانی شدن مثل یک سونامی ست که از آن نمی توان گریخت؟ با جهانی شدن چطور باید مواجه شد؟ می شود در روند جهانی شدن بخشی از آن را محکوم کرد و بخشی را پذیرفت؟

سفر به ایران و خودسانسوری Nov 01, 2016

در میان ایرانی های خارج کشور افراد کمی هستند که سفر به ایران برایشان اهمیتی نداشته باشد. اما سفر به ایران یا داشتن امکان سفر به ایران چه تاثیری روی رفتار اجتماعی و سیاسی ایرانی های خارج می گذارد؟

معنویت چیست؟ بخش دوم Oct 25, 2016

آیا معنویت همان وجود معناست یا چیزی بیش از آن است؟ معنا را معنای زندگی خود را می آفرینی یا معنا و غایت زندگی را کشف می کنی؟ ولی آیا نیاز به معنویت یک نیاز کاذب نیست؟

معنوت چیست؟ بخش اول Oct 18, 2016

بهترین زیست معنوی چیست؟ چه نوع معنویتی نیازهای انسان معاصر را جواب می دهد؟ رابطه ی معنویت با خدا چیست؟ معنویت غیر دینی چیست؟ آیا چنین حیطه ای می تواند مامن انسان باشد؟ این برنامه یک بار دیگر پیش از این پخش شده است.

صنف وکالت در ایران Oct 04, 2016

وکالت صنفی حیاتی ست، صنفی که گاه جان و نان مردم در گرو آن است. اما چگونه است که در ایران درصد اندکی از کسانی که سر و کارشان به دستگاه قضایی می افتد برای دفاع از خود به وکیل متوسل می شوند؟

فرزندخواندگی Sep 27, 2016

آن ها که می خواهند فرزند داشته باشند کم تر به این فکر می افتند که کودکی که از دیگران به دنیا آمده را به فرزندی بپذیرند. چرا؟ موانع آنچه که در ایران فرزندخواندگی نامیده می شود چیست؟ آیا فلسفه ی اخلاق در مقایسه ی فرزند آوری با فرزندخواندگی چیزی به ما می گوید؟

المپیک و ملی گرایی Sep 20, 2016

المپیک ملت ها را به هم نزدیک می کند یا مایه ی دور شدن ملت ها از هم می شود؟ دامن زدن به ملی گرایی در المپیک با روح ورزش جهانی سارگار است؟

کلانشهر و اقتصاد و سیاست در آن Sep 13, 2016

رای لندن در رفراندم اخیر بریتانیا متفاوت با رای سراسری در کشور بود. اما لندن تنها کلانشهری نیست که در یک بزنگاه تاریخی از خود رای سیاسی متمایزی بروز می دهد. از تمایز رویکرد سیاسی کلانشهرها با مناطق دیگر چه می فهمیم؟

کارنامه‌ی سیاسی شاپور بختیار Sep 06, 2016

فهم حیات سیاسی شاپور بختیار راحت نیست. او که سال ها با استبداد سلطنتی جنگیده بود به آخرین نخست وزیر نظام سلطنتی تبدبل شد. چرا؟ کارنامه ی سیاسی شاپور بختیار چیست؟

آیا شرم بازدارنده است؟ Aug 30, 2016

شرم یک مفهوم اخلاقی کارآمد است. اما کارآمد برای چه؟ آیا در جوامعی چون ایران و افغانستان شرم مانع خطاکاری می شود یا مانع آشکار شدن جرم و خطا؟

شاعرانگی ایرانیان، مانع تفکر یا انگیزه‌ی تفکر Aug 23, 2016

آیا شعر در میان ایرانی ها مانع از تفکر، مانع از کلنجار اندیشگی و مفهومی نشده است؟ شاعرانگی ما ایرانیان تفکر ما را غنی تر کرده یا فقیرتر؟

اعتیاد به مواد مخدر، چاره چیست؟ Aug 16, 2016

بهترین راه مقابله با اعتیاد به مواد مخدر چیست؟ تجربه ی بیش از صد سال آزمون و خطا در قانونگذاری و اجرا یا عدم اجرای قانون در ایران در این مورد به ما چه می گوید؟

عکس در زندگی معاصر Aug 09, 2016

عکس و عکاسی با کمک تکنولوژی های جدید زندگی مردم را متحول کرده است. این تحول را چطور باید سنجید؟ عکس زندگی مردم را غنی تر کرده یا مایه‌ی بی بضاعتی معنوی شده است؟

آیا خشونت ذاتی انسان است؟ Aug 02, 2016

خشونت در انسان ناشی از رشد در فرهنگ و اجتماع خشن است یا مبنایی در بیولوژی انسان دارد؟ خشونت، ذاتی انسان است یا محیطی ست و اکتسابی؟

اسلامگرایی Jul 26, 2016

آیا می توان گفت همانطور که از "جنگ سرد" به عنوان یک دوره ی تاریخی نام می بریم در آینده هم از دوره ای به اسم اسلام گرایی نام خواهیم برد که چند دهه تقابلی جدی با ارزش های برآمده از غرب ایجاد کرد اما به زوال انجامید؟ می شود چنین مقایسه ای کرد؟

مشروعیت سیاسی چیست؟ Jul 19, 2016

مشروعیت یعنی چه؟ چرا هم رهبران نظام های سیاسی و هم مخالفان، روی این مفهوم تا این حد سرمایه گذاری می کنند؟

کمپین تحریم اسرائیل Jul 12, 2016

آیا کمپین تحریم اسراییل که توسط مدافعان حقوق فلسطینی ها در اروپا در سال های اخیر رشد کرده، از نظر سیاسی و اخلاقی قابل دفاع است؟ چنین تحریمی چقدر می تواند موثر باشد و به چه کسانی ممکن است آسیب برساند؟

چالش های پیش روی اتحادیه اروپا Jul 05, 2016

لفظ اروپا به قدمت یونان باستان است و ایده ی اروپای واحد از سه سده ی پیش، برای بسیاری از اهالی این قاره الهام بخش بوده است. ولی آیا اروپای واحد، ماندنی است؟

آینده‌ی اصولگرایان در ایران Jun 28, 2016

اصولگرایان ایران در انتخاباتی که گذشت شکستی خوردند که از جانب یکی از تحلیل گران خود آنان شکست فرهنگی و تمدنی تلقی شد. جناح اصولگرای جمهوری اسلامی حالا در چه وضعیتی ست؟ آیا این جناح می تواند خود را بازسازی کند؟

شهرزاد Jun 21, 2016

چرا سریال شهرزاد در ایران محبوب شد؟ بجز ملودرام ایرانی در حال و هوای سیاسی با چاشنی گانگستری، چه چیزهای دیگری در این سریال می توان دید؟ محبوبیت این سریال در مورد مخاطب ایرانی به ما چه می گوید؟

زن در ایران باستان Jun 14, 2016

در دو سلسله‌ی اصلی ايران باستان، يعنی هخامنشی و ساسانی، چه تصويری از زن ايرانی می توان ديد؟ زن در ايران پيش از اسلام چه جايگاهی داشته است؟

جامعه‌ ایرانی لس آنجلس Jun 07, 2016

وقتی از ايرانجلس، یعنی جامعه ای ایرانی لس آنجلس، حرف می زنیم از چه هویت و فرهنگی حرف می زنیم؟ نگاه جامعه ی ایرانی لس آنجلس یه خود به عنوان یک گروه اجتماعی و به ایران به عنوان کشور مبدا چگونه است؟

دو نوع مدیریت سیاسی، غنی و کرزی May 31, 2016

افغانستان به چه نوع مدیریت سیاسی نیاز دارد؟ مقایسه ی حکمرانی حامد کرزی و اشرف غنی که به نظر می رسد نمونه ی دو شیوه ی متفاوت از مدیریت سیاسی باشند در این مورد به ما چه می گوید؟

پرگار: دارایی ایران و قوه قضائیه آمریکا May 24, 2016

سازوکار حکومت در آمریکا تا چه حد استقلال قوای سه گانه را تضمین کرده است؟ در رای دیوان عالی آمریکا برای برداشت از پول های مصادره شده ی ایران استقلال قضایی می بینیم یا سیاسی کاری در امر قضایی؟

نظامیان و دمکراسی May 17, 2016

در گذار به دمکراسی چطور می توان بر مقاومت نظامیان فائق آمد یا حتی آن ها را تشویق کرد که به روند دمکراتیک بپیوندند؟ آیا می توان چنین آینده ای را برای سپاه پاسداران در ایران تصور کرد؟

قسمت دوم' قرآن، رویاهای پیامبر؟' May 10, 2016

تاريخ مسلمانان از تلاش بی وقفه برای فهم ماهيت قرآن حكايت مي كند. آيا سعی عبدالكريم سروش هم در موزه ی تاريخ مساعی مسلمانان برای فهم قرآن جای خواهد گرفت يا به دركی زنده و راهگشا از قرآن كمك خواهد كرد؟

قسمت اول' قرآن، رویاهای پیامبر؟' May 03, 2016

آیا قرآن حاصل رویاهای پیامبر اسلام است؟ می توان گفت پیامبر نه مخاطب بلکه ناظر و راوی آن چیزی ست که پیروانش وحی می خوانند؟

دونالد ترامپ Apr 26, 2016

رئیس‌ جمهور آمریکا فقط رئیس ‌جمهور مردم آمریکا نیست. سیاست های او بر زندگی همه ما تاثیر می گذارد، پس بهتر هست دونالد ترامپ که ممکن هست بر چنین مسندی بنشیند را بهتر بشناسیم.

بابک خرمدین Apr 19, 2016

بابک خرمدین کی بود؟ بابک با چه انگیزه ای قیام کرد؟ چه چیز باعث گسرتش قیام بابک و ماندگاری آن به مدت بیست سال شد؟

زیگموند فروید Apr 12, 2016

زیگموند فروید سوی ناخودگاه انسان و تمدن انسانی را به ما شناساند. با این گفته موافقید؟ آرای فروید را تا چه حد می شناسید؟

آرای کارل مارکس Apr 05, 2016

شاید هیچ اندیشمندی را نتوان یافت که در دنیای معاصر به اندازه کارل مارکس نقل قول شده باشد و مورد تایید یا مخالفت قرار گرفته باشد. چرا؟ مارکس چه گفته و چه تاثیری بجا گذاشته است؟

آرای نیچه Mar 29, 2016

فردریش نیچه فیلسوفی ست که کمر به نابودی ارزش های فراگیر و جهانی بسته بود. چرا؟ نیچه کیست و چه می گوید؟

مقایسه‌‌ی فقه شیعه و سنی Mar 15, 2016

مقایسه ی فقه شیعه و سنی به ما چه می آموزد؟ کدام یک ظرفیت بیشتری برای کنار آمدن با واقعیات جوامع امروزی دارد؟

تکثرگرایی فرهنگی Mar 08, 2016

تکثرگرایی فرهنگی یعنی چه؟ چرا با رشد هویت طلبی بخشی از مسلمان ها در غرب، سیاست تکثرگرایی فرهنگی دچار مشکل شده است؟

فرقه‌ی دموکرات آذربایجان Mar 01, 2016

هفتاد سال پیش در چنین روزهایی فرقه‌ی تازه تاسیس دمکرات بر آذربایجان ایران حکومت می کرد. فرقه‌ی دمکرات چگونه پدید آمد و چرا دولت تحت رهبری آن دوام نیاورد؟

امنیت ملی و حقوق شهروندی Feb 23, 2016

امنیت ملی یعنی چه؟ امنیت ملی چه رابطه ای با امنیت کوچه و بازار دارد؟ چه رابطه ای با حقوق شهروندی از جمله انتخابات آزاد دارد؟

تبار واژه افغان چیست؟ Feb 16, 2016

افغان یعنی چه؟ چرا این واژه در میان شماری از مردم افغانستان واکنش منفی می انگیزد؟ مگر تابعیت مملکت افغانستان خواه ناخواه شخص را به یک افغان تبدیل نمی کند؟

تاثیر مهاجرت بر هنرمند ایرانی Feb 09, 2016

هنرمند ایرانی با خروج از کشور امکان موفقیت بیشتری می یابد یا احتمال ناکامی اش بیشتر می شود؟ خروج از ایران زمینه ی رشد هنرمند را فراهم می آورد یا افول او را؟

نظریه‌ی بازی در سیاست Feb 02, 2016

نظریه ی بازی چه می گوید؟ آیا نظریه ی بازی ابزار خوبی برای تحلیل سیاست ایران از جمله انتخابات است و می تواند ما را به نتایج مفیدی برساند؟

جبر و اختیار Jan 26, 2016

انسان تا چه حد مختار است؟ وقتی از اختیار و اراده ی آزاد انسان حرف می زنیم منظورمان چیست؟ می توان اعتقاد به اراده ی آزاد انسانی را با تعین گرایی جمع کرد؟

خشونت ورزی و فرهنگ ایرانی Jan 19, 2016

آیا فرهنگ ایرانی بستر مناسبی برای خشونت ورزی ست؟ می توان گفت عدم حساسیت به خشونت در انظار عمومی، یا اعمال خشونت در کلام، از جمله نشانه های خشونت ورزی در فرهنگ ایرانی ست؟

همجنسگرایی، ژنتیک یا اکتسابی؟ Jan 12, 2016

همجنسگرایی ژنتیک است یا متاثر از عوامل محیطی؟ هویت جنسی فرد را چه چیز تعیین می کند؟

رضا شاه پهلوی Jan 05, 2016

هفتاد سال پس از خلع رضا شاه پهلوی از سلطنت، مخالفان و موافقان او در این رای اتفاق نظر دارند که ایران کنونی هنوز متاثر است از میراثی که او بجا گذاشته. اما این میراث چیست؟

چهره‌ی مردانه‌ی مجلس ایران Dec 29, 2015

چه فایده اگر تعداد زنان مجلس بیشتر شود ولی تلاشی برای بهبود حقوق زنان صورت نگیرد یا این تلاش با مانع روبرو شود؟

داعش Dec 22, 2015

داعش از هر سو بمباران می شود. کم تر زمانی در تاریخ یک نیروی سیاسی توانسته چنین مجموعه ی ناهمگونی از نیروهای متفاوت جهانی را علیه خود متحد کند. با این حال در داعش نشانه ای از زوال دیده نمی شود. بهترین راه مقابله با داعش چیست؟

کپی رایت یا حق مولف Dec 15, 2015

چرا حق مولف و آفریننده ی اثر در ایران ارج و قربی ندارد؟ برای حفظ کپی رایت یا حقوق آفرینندگان آثار هنری و فرهنگی چه باید کرد؟

هوش مصنوعی Dec 08, 2015

آیا هوش مصنوعی می تواند در آینده ی نزدیک به ابرهوش بینجامد و اگر چنین امکانی هست آیا آینده ای خطرناک پیش روی بشر نیست؟

گذشته‌ی جداشدگان از حکومت Dec 01, 2015

کسانی که زمانی در دستگاه جمهوری اسلامی دخیل بودند ولی حالا در جبهه مخالفان قرار دارند اغلب بر اساس گذشته ی خود مورد قضاوت قرار می گیرند تا وضعیت حال خود. چرا؟ آن ها که گذشته ی همراهان جمهوری اسلامی را می کاوند در پی چه هستند؟

بدحجابی: نافرمانی یا بدفرمانی؟ Nov 24, 2015

چندین دهه اجبار، بسیاری از زنان ایران را به نوعی رفتار اجتماعی کشانده که شاید بتوان بدفرمانی مدنی توصیفش کرد. مثالی از این رفتار را در آنچه که بدحجابی خوانده می شود می توان دید. بدفرمانی چیست و آیا مصداق های آن، از جمله بدحجابی، نوعی کنار آمدن با اجبار حکومتی ست یا مقاومت در مقابل آن؟

بحران پناهجویی Nov 17, 2015

بشر فاقد تابعیت چه حقوقی دارد؟

لابی‌گری در آمریکا Nov 10, 2015

لابی گری در آمریکا چه کارکردی دارد و چه تاثیری بر سیاست در آن کشور می گذارد؟

فعالین داخل و خارج، چه تعاملی؟ Nov 03, 2015

آیا اپوزیسیون خارج از ایران در بزنگاه هایی چون انتخابات باید خود را با فعالین سیاسی داخل کشور همگام کند؟ تعامل فعالین سیاسی خارج با آن ها که داخل کشورند چگونه باید باشد؟

سقط جنین Oct 27, 2015

آیا حق جنین برای زنده ماندن بر حق مادر برای تصمیم در مورد بدن خود ارجحیت دارد؟ آیا دولت ها و مذاهب حق دارند در این مورد برای زنان تصمیم بگیرند؟

خشونت پنهان علیه مردان چیست؟ Oct 20, 2015

دنیای مرد ایرانی چگونه دنیایی ست؟ آیا فشارهای روانی و خشونت کلامی و گاه حتی جسمی علیه مردان مورد اعتنا قرار می گیرد؟ آیا مرد ایرانی در دنیای خود احساس تنهایی نمی کند؟

انجمن حجتیه Oct 15, 2015

بسیاری از مقامات جمهوری اسلامی در مکتب آن پرورش یافتند اما نامش کمتر برده می‌شود. اهمیت انجمن حجتیه در چیست؟ این گروه چه تاثیری بر اوضاع ایران در چند دهه اخیر داشته است؟

زبان فارسی Oct 06, 2015

در جهان پرشتاب فن آوری‌ها و علوم جدید، تکلیف زبان فارسی چیست؟ آیا فارسی باید آغوش خود را به روی زبان‌های مدرن و مسلط جهانی بگشاید؟این برنامه یک بار دیگر پیش از این پخش شده است.

ازدواج سفید Sep 29, 2015

در سال های اخیر زندگی مشترک دور از چشم قانون و شرع، به اصطلاح ازدواج سفید، در شهرهای ایران گسترش یافته است. دلایل گسترش ازدواج سفید چیست؟ مزایا و مضرات آن چیست؟

لنین Sep 22, 2015

آیا آنچه در زمان استالین رخ داد حاصل ناگزیر نظامی نبود که ولادیمیر لنین برپا کرد؟

پوپولیسم Sep 15, 2015

در تاریخ سیاسی ایران و در شرایط حاضر مصداق های پوپولیسم را کجاها می توان یافت؟

آنارشیسم Sep 07, 2015

چرا در تاریخ سیاسی ایران به رغم شناخت کم از آنارشیسم، از آن به عنوان ناسزای سیاسی استفاده شده است؟

فمینیسم Sep 01, 2015

حاضر نیستند خود را فمینیست بنامند؟ چرا؟ در لفظ فمینیسم و در شیوه ی فمینیستی ایرادی نهفته ست یا ایراد در شناخت فمینیسم است؟

جوک‌های قومی Aug 25, 2015

بعد از آن، یک ندای اخلاقی به شما نمی گوید خطا کرده اید؟ ولی چرا باید با جوک جنگید؟ چرا باید به آن حساسیت نشان داد؟

جایگاه مجاهدین در افغانستان Aug 18, 2015

آیا مجاهدینی که شوروی را بیرون راندند اکنون جایگاهی در جامعه ی افغانستان دارند؟

مقایسه‌ی مدیریت دو بحران Aug 11, 2015

قطعنامه 598 در پایان جنگ و توافق وین در به ثمر رساندن مذاکره هسته ای به ما در مورد نحوه ی مدیریت خروج از این دو بحران چه می گویند؟

معادله ی چپ و داعش و آمریکا Aug 04, 2015

آیا در مقابله با داعش و دیگر نیروهای خشن مذهبی می توان همسنگر آمریکا و متحدانش شد؟

بخش دوم ساواک Jul 28, 2015

از ساواک در ماه ها و سالهای اول بعد از انقلاب چه باقی ماند؟

بخش اول ساواک Jul 21, 2015

در برخورد با مخالفان چه رفتاری داشت و تا چه حد در وظیفه ای که به آن محول شده بود کارآمد بود؟

حاصل کار و زندگی صادق هدایت Jul 14, 2015

یا به این دلیل که او یک نفس عاصی ست؟ چه چیزی مایه ی ماندگاری صادق هدایت شده است.

رستگاری Jul 07, 2015

تا چه حد هر یک از ادیان می توانند امکان رستگاری را به روی پیروان دیگر ادیان بگشایند؟ گوش سپردن به یک پیامبر است که مایه ی رستگاری می شود یا نیک بودن؟

هویت طلبی در آذربایجان ایران Jun 30, 2015

رفتار صحیح در برخورد با حرکت های قوم گرایانه و هویت طلبانه چیست؟

سمت و سوی جمهوری اسلامی بعد از توافق احتمالی هسته‌ ای Jun 23, 2015

آیا با این توافق، فصل جدیدی در حیات جمهوری اسلامی باز می شود و ساختار وسمت وسوی این نظام دستخوش تغییرات جدی می شود؟

پرگار: رابطه‌ی قانون و اخلاق Jun 16, 2015

مثلا آنچه در سنت اسلامی زنا نامیده می شود هم غیراخلاقی ست و هم غیرقانونی ولی در نظام های عرفی اروپا چنین چیزی اگر هم غیراخلاقی باشد، غیرقانونی نیست. از این تفاوت چه می فهمیم؟

پرگار: اخلاق پزشکی Jun 09, 2015

مضمون این حملات چیست؟ چرا گفته می شود اخلاق پزشکی و رابطه ی بیمار و پزشک تخریب شده؟

پرگار: براندازی Jun 05, 2015

جریان های سیاسی معتقد به این سیاست به حاشیه رانده شوند و حتی مرعوب شوند. ولی اگر کسی نظامی را نخواهد، نباید بی واهمه از براندازی آن سخن بگوید؟

پرگار May 26, 2015

چرا اسلامگرایی خشن و افراطی در مناطق پشتون نشین رواج یافت؟ آیا فقط عوامل خارجی را باید موثر دانست؟ تاریخ مردم پشتون در این مورد به ما چه می گوید؟

خط فارسی May 19, 2015

با خط فارسی چه باید کرد؟ آیا باید آن را اصلاح کرد؟ دست نخورده گذاشت؟ آن را باید با خط دیگری عوض کرد؟

زن و ادبیات داستانی ایرانی May 12, 2015

اگر در جستجوی تصویر زن در داستان و رمان ایرانی بگردیم چه می یابیم؟ دنیای زنانه در ادبیات داستانی ایران چگونه ترسیم شده است؟

میزان سازگاری سوسیالیسم با دمکراسی May 05, 2015

می توان مدلی از سوسیالیسم طرح انداخت که با دمکراسی سازگار باشد؟ سوسیالیست ها تا کجا با نظم دمکراتیک همراهند؟

فرخنده Apr 28, 2015

چه شد که شماری مرد خشمگین در کابل در حالی که گروهی دیگر از مردان تماشاچی بودند و پلیس ناتوان، زنی جوان را بر اساس یک شایعه آنقدر کوبیدند که جان داد، بعد از آن با ماشین از روی او عبور کردند و بعد از آن جسدش را سوزاندند و به رودخانه انداختند؟ در هر کوی وبرزن شهر، پلیس مستقر است. پلیسی که بیش از یک دهه است با کمک های جهانی برای استقرار قانون تقویت می شود. چه شد که با همه ی این ها چنین حادثه ای رخ داد؟ از این حادثه چه می توان در مورد افغانستان فهمید؟

کشتار ارامنه Apr 21, 2015

صد سال پیش فاجعه ای در امپراتوری عثمانی رخ داد که ارمنی ها آن را نسل کشی می خوانند ولی کم و کیف آن هنوز هم محل دعواست. در جنگ جهانی اول در امپراتوری عثمانی چه گذشت؟

تئاتر ایران Apr 14, 2015

تئاتر یا سرگرمی ست یا درگیری فکری. تئاتر ایران کدام یک از این هاست؟ تئاتر ایران چه سمت و سویی در پیش گرفته است؟

تصویرگری پیامبر اسلام Apr 07, 2015

از تاریخ تصویرگری پیامبر اسلام چه می توان آموخت؟ چرا در تاریخ اسلام گاه تصویر پیامبر اسلام منع شده و گاه مقبول بوده و حتی تشویق شده است؟

ساختار سیاسی اسراییل Mar 31, 2015

اسراییل تنها دمکراسی مستقردر منطقه خاورمیانه است، منطقه یی که مردمش سالهاست برای دمکراسی می جنگند. با این نظر مخالفید یا موافق؟ اين برنامه پيش از اين يك بار پخش شده است.

تمامیت ارضی چیست؟ Mar 24, 2015

حساسیت به نام خلیج فارس ناشی از چیست؟ تقدس مفهوم تمامیت ارضی از کجا می آید؟آنگاه که صفت فارس از خلیج فارس جدا می افتد، جمهوری اسلامی و مخالفان آن در بیان اعتراض از هم پیشی می گیرند. آنجا که جمهوری اسلامی قصد محکومیت مخالفان خود را دارد، نقض تمامیت ارضی ایران از جمله اتهامات سنگینی ست که متوجه آنان می شود. از قضا، نقض تمامیت ارضی بخصوص در ارتباط با دریای خزر، از اتهامات جدی بخشی از اپوزیسیون علیه دولتمردان جمهوری اسلامی ست.

عشق در شعر فارسی Mar 17, 2015

وقتی از عشق در شعر کلاسیک فارسی صحبت می شود منظور چیست؟ آیا تحول مفهوم عشق از فردوسی به مولوی و حافظ نادیده می ماند؟

آینده ی دمکراسی Mar 10, 2015

آیا جوامع دمکراتیک دچار بحران دمکراسی نشده اند به این معنا که کیفیت شاخص های دمکراسی در آن ها افول نکرده است؟ ولی چرا این موضوع برای کسانی که در جوامع غیر دمکراتیک زندگی می کنند باید مهم باشد؟

رفتار با حیوانات Mar 03, 2015

حیوان آزاری رایج در ایران ناشی از چیست؟ می توان حیوان را واجد حقوق اولیه ای چون حق حیات دانست و می توان حیوان دوستی را معیاری برای سلامت جوامع بشری نامید؟

اشغال افغانستان توسط شوروری Feb 24, 2015

سی و پنج سال پیش افغانستان توسط شوروی اشغال شد. این اشغال بود که افغانستان را وارد فصلی از جنگ و ویرانی کرد یا زمینه های جنگ پیش از آن چیده شده بود؟ افغانستان روزهای پیش از اشغال چگونه کشوری بود؟

فرهنگ عامه و روشنفکر Feb 17, 2015

نسبت روشنفکر با فرهنگ عامه چگونه است؟ چرا سلیقه و فرهنگ و هنر عامه گاه نازل نامیده می شود و گاه ارزشمند؟

فرهنگ یعنی چه؟ Feb 10, 2015

فرهنگ یعنی چه؟ فرهنگ در تکاپو برای دمکراسی چه جایی دارد؟ رویکرد فرهنگی به مسائل سیاسی تا چه حد مشکل گشاست؟

همزیستی و دمکراسی Feb 03, 2015

اگر بین دمکراسی و امکان همزیستی با دیگران ناسازگاری پیش آید چه باید کرد؟ از حوادث پاریس می توان درسی گرفت؟

رویا Jan 27, 2015

ویا و خواب ما به ما چه می گوید؟ آیا آنگونه که فروید می گوید رویاها معنی دارند و قابل تعبیرند یا مجموعه ی درهم و عجیبی هستند از تصاویر هنگام خواب که در بیداری مایلیم منطقی و معنایی در آن ها کشف کنیم؟

فلسفه ی قاره ای و تحلیلی، بخش دوم Jan 20, 2015

حدود صد سال از شروع جدال فیلسوفان تحلیلی و قاره ای، فلسفه ورزی امروزه در چه وضعیتی ست؟ این جدال چه رنگی به فلسفه در ایران زد؟

بحث فلسفه‌ی قاره ای و تحلیلی، بخش اول Jan 13, 2015

از صد سال پیش به این سو فیلسوف ها در جهان غرب دو دسته شدند. یک دسته، دیگری را به پرت و پلا گویی متهم کرد. دیگری گفت دسته ی اول دلمشغول مسائل بی اهیمت است. دوشاخه ی اصلی فلسفه در غرب چه می گویند؟

در جستجوی تجدد در تاریخ ایران Jan 06, 2015

حدود هزار سال پیش جوانه های تجدد ایرانی را در چهره هایی چون زکریای رازی، ابوریحان بیرونی و خیام و هم دوره هایشان نمی بینیم؟ ولی کجای دنیا با چند گل بهار آمده؟

نظریه توماس پیکتی Dec 30, 2014

هشتاد و پنج نفر از ثروتمندترین افراد روی زمین، مجموعا یک تریلیون دلار ثروت دارند، معادل ثروت سه و نیم میلیارد نفر از جمعیت فقیر دنیا. آیا چهره ی سرمایه داری که یک قرن مخفی مانده بود دوباره در حال آشکار شدن است؟

عمر خیام Dec 23, 2014

عمر خیام کی بود؟ آنکه در رباعیات خیام می بینیم چگونه بشری ست؟ خیام از چه عاصی ست؟

خلقیات ما ایرانیان Dec 16, 2014

می توان گفت ما ایرانی ها چنین و چنان هستیم؟ می توان از خلقیات قابل تعریف ایرانی ها حرف زد، خلقیاتی که ایرانی ها را از دیگران متمایز می کند؟

طول عمر بیشتر Dec 09, 2014

کسانی که همین امروز متولد می شوند به طور میانگین بیش از صد سال عمر خواهند کرد. اما این طول عمر در قیاس با امکانی که علم ژنتیک فراهم خواهد آورد چندان زیاد نیست. چنین وضعیتی تا چه حد خواستنی است؟

سلامت روانی Dec 02, 2014

سلامت روانی چیست و عوامل موثر در حفظ آن چه هستند؟ سلامت روانی شاخص های شناخته شدی جهانی دارد یا متاثر از محیط فرهنگی و اجتماعی ست؟

سلفی‌گری Nov 25, 2014

سلفی‌گری چیست؟ مبانی آن از کی و توسط چه کسانی تدوین شد؟ جریان سلفی امروزی یک تلاش سیاسی برای مقابله با غرب است یا یک حرکت ایدئولوژیک برای بازگشت به صدر اسلام؟

اصلاحات در افغانستان Nov 18, 2014

افغانستان در تاریخ خود اصلاح گر کم ندیده. اما هر بار که شاهی یا صدراعظمی قدم در راه اصلاح گذاشته، موانع پیش رو یا از ادامه ی راه منصرفش کرده یا زمینه ی سقوط او را فراهم آورده. شرایط و لوازم اصلاحات در افغانستان چیست؟

اسکندر مقدونی Nov 11, 2014

اسکندر مقدونی ویرانگر تخت جمشید و برانداز آخرین شاه هخامنشی بود. با این حال چندین اسکندرنامه در مدح او نوشته شده است. چرا؟ اسکندر کبیر کیست و برای دوگانگی چهره ی او در فرهنگ و ادب فارسی چه توضیحی می توان یافت؟

آداب مشارکت در شبکه های اجتماعی اینترنتی Nov 04, 2014

آیا آنچه در صفحات فیس بوک و دیگر شبکه های اجتماعی ایرانی ها می گذرد بیان خلق و خوی این ملت است؟ در این صورت آیا آداب جاری بیان عقیده در این شبکه ها نگران کننده نیست؟

جنسیت و بازنمایی قدرت Oct 28, 2014

آیا زنان که در عرصه ی اجتماع برای رسیدن به حقوق برابر پیشرفت های چشمگیر داشته اند، به همین منوال توانسته اند در به کارگیری زبان برای بیان نظرات خود در مجامع و رسانه ها موفق باشند؟ چرا به رغم این همه متخصص زن در حوزه های مخنلف دانش، در مقام مقایسه ما کم تر می بینیم زنان دیدگاه های خود را در مجامع و رسانه ها بیان کنند؟ در این برنامه به طور استثنایی داریوش کریمی نه مجری، بلکه مهمان است چون بسیاری از نقدها متوجه رسانه ها و از جمله برنامه ی پرگار است

ماندگاری مراسم و نمادهای شیعی Oct 21, 2014

چرا با اینکه نهادهای دینی در ایران در مجموع رو به ضعف می روند بزرگداشت محرم هر سال با شور بیشتری همراه است؟ راز ماندگاری مراسم و مناسک و نمادهای شیعی در چیست؟

دوگانگی دکارتی جسم و روح Oct 14, 2014

آیا شما به آنچه دوگانگی جسم و روح نامیده می شود اعتقاد دارید؟ آیا می توان گفت وجود ما متشکل از دو حیطه ی مرتبط اما متمایز است به نام نفس و بدن یا جسم و روح؟

' میانه ی دانشجویان با سیاست Oct 07, 2014

در دانشگاه های ایران چه خبر است؟ چرا جنب و جوشی از دانشجویان دیده نمی شود؟ دانشجو بودن در ایران امروز یعنی چه؟

معماری امروزی ایران Sep 30, 2014

معماری ایرانی دچار سرگشتگی نشده؟ در معماری امروزی ایران چیست که حرف اول را می زند؟ سنت؟ مدرنیته؟ کارفرما؟

تصوف و سیاست Sep 23, 2014

تصوف چه نقشی در سیاست ایرانی بازی کرده است؟ از عصر صفویه به این سو، عرفان و تصوف چه رد پایی در سیاست بجا گذاشته است؟

برهان شر، بخش دوم Sep 16, 2014

بخش دوم بحث برهان شر به موضوع جبر و اختیار اختصاص دارد.

برهان شر، بخش اول Sep 09, 2014

آیا دنیایی که در آن زندگی می کنیم شباهتی به دنیایی دارد که یک موجود قادر، عالم، و مهربان آفریده باشد؟ برهان شر در مورد خداوند به ما چه می گوید؟

اخلاق جنگ Sep 02, 2014

آیا آنچه اخلاق جنگ می نامیم متناسب است با واقعیات امروزی؟ مثلا تفکیک بین نظامی و غیرنظامی بر چه استوار است؟ این تفکیک باعث نشده مسئولیت غیرنظامیان در انتخاب های سیاسی شان کم رنگ شود؟

استوانه ی کورش Aug 26, 2014

منشور کورش چیست؟ می توان آن را اولین اعلامیه ی جهانی حقوق بشر نامید؟ آنچه از کورش می دانیم می تواند در خوانش استوانه ی کورش او ما را یاری دهد؟

نظام‌های مختلف قضایی Aug 19, 2014

از دو نوع نظام حقوقی رایج در دنیا، یکی نظام مبتنی بر رای هیئت منصفه و دیگری نظام قاضی محور، کدام به روح عدالت نزدیک‌تر است؟ کدام یک برای ایران مناسب‌تر است؟این برنامه پیش از این یک بار پخش شده است.

نامه نگاری به آیت الله خامنه ای Aug 12, 2014

آیا نامه نگاری به آیت الله خامنه ای فایده ای دارد؟ خطاب قراردادان رهبر جمهوری اسلامی در نامه ای سرگشاده بر چه ایده ای در مورد او و جایگاهش در ساختار جمهوری اسلامی استوار است؟

دموکراسی و نظام پادشاهی Aug 05, 2014

شماری از بر‌ترین اقتصادهای جهان که دمکرات‌ترین نظام‌های سیاسی را هم دارند پادشاهی‌اند. آیا این نظام‌ها، مثال‌هایی از سازگاری پادشاهی و دمکراسی نیستند؟ آیا می‌توان آینده یی دمکرات ولی پادشاهی برای ایران تصور کرد؟این برنامه پیش از این یک بار پخش شده است.

خشونت های پس از انقلاب Jul 29, 2014

خشونت های پس از انقلاب ایران از کی و چطور شروع شد؟ چه عواملی را می توان در این خشونت ها موثر شناخت و چه جریاناتی را مسئول؟

داستان مزدک Jul 22, 2014

مزدک یکی از چهره های اسرارآمیز تاریخ ایران پیش از اسلام است. از او چه می دانیم؟ مزدک شخصیتی واقعی بود یا محصول تخیلات ایرانی ها در مورد دوره ی ساسانی؟

'همه پرسی استقلال Jul 15, 2014

آیا بخشی از مردم یک کشور که به دلایل زبانی، نژادی یا قومی متمایز هستند حق جدا شدن از آن کشور را دارند؟ همه پرسی برای جدایی و اعلام استقلال چه شرایطی دارد؟

رابطه‌ی جنسی پیش از ازدواج Jul 08, 2014

رابطه ی جنسی پیش از ازدواج چه تاثیری روی زناشویی دارد؟ آیا سکس پیش از ازدواج باعث می شود فرد با چشم باز در مورد زوج خود تصمیم بگیرد یا او را در معرض آسیب های جدی قرار می دهد؟

؟ زن در اسلام و یهودیت Jul 01, 2014

از مقایسه ی جایگاه زن در دین یهود و اسلام چه می فهمیم؟ شباهت های این دو دین آنجا که در مورد زن حرف می زنند ناشی از چیست؟مهمانان برنامه: مهری نیکنام کارشناس الهیات یهودی، بهار داوری استاد تاریخ ادیان و رضا علیجانی پژوهشگر دینی.

منشا هستی Jun 24, 2014

منشا هستی چیست؟ آیا باید در جستجوی آفریننده ای برای هستی بود؟ علم در این مورد به ما چه می گوید؟ آیا کلام نهایی در این مورد را باید از علم سراغ گرفت؟

ورزش و سیاست Jun 17, 2014

جدایی ورزش از سیاست از جمله آمالی ست که بسیاری از ورزشکاران و ورزش دوستان را به هم پیوند می دهد. ولی این کار شدنی هست؟ می توان پای سیاست را از ورزش هایی چون فوتبال قطع کرد؟

'شکنجه گر کیست؟' Jun 10, 2014

شکنجه گر کیست؟ چه شرایط و چه خصائلی باید گرد بیایند تا شکنجه گر ساخته شود؟ نظام های سیاسی، شکنجه گر را کشف می کنند یا شکنجه گر را می سازند؟این برنامه بیش از این یک بار پخش شده است.

میراث روح الله خمینی چیست؟ Jun 03, 2014

چند دهه دیگر از ورای وقایع سیاسی حال حاضر، از آیت الله خمینی چطور یاد خواهد شد؟ میراث روح الله خمینی چیست؟مهمانان برنامه: اکبر گنجی ، محمود صدری، کوثر گوهری و امیرحسین نجفیاین برنامه بیش از این یک بار پخش شده است و به مناسبت بیست و پنجمین سالگرد مرگ آیت الله خمینی این هفته آن را بازپخش می کنیم

اقتصاد آزاد و دموکراسی May 27, 2014

آیا اقتصاد آزاد و رقابتی شرط لازم دمکراسی است؟ رابطه سرمایه داری و دمکراسی چیست؟ این برنامه بیش از این یک بار پخش شده است.

آشتی ملی May 20, 2014

آشتی ملی مفهومی ست که هر از چندی در فضای سیاسی ایران و خارج از کشور به انگیزه های متفاوت و از جانب نیروهای سیاسی متفاوت مطرح می شود ولی هیچگاه جدی گرفته نمی شود. چرا؟ شرایط آشتی ملی چیست؟

کرامت انسان May 13, 2014

آیا انسان اشرف مخلوقات است؟ آیا آنچه که کرامت ذاتی انسان خوانده می شود ناشی از اشرف بودن انسان بر مخلوقات دیگر است؟ نسبت کرامت انسانی با حقوق بشر چیست؟ ایده ی اشرفیت بر مخلوقات دیگر جایی برای فروتنی انسان نسبت به زیست بوم خود و نسبت به دیگر موجودات می گذارد؟

شاه امان الله خان May 06, 2014

کم نیستند امیران و شاهانی در تاریخ افغانستان که در پی اصلاح امور بوده اند اما تنها یکی از آنان را می توان بانی مدرنیته در کشور دانست، امان الله خان. اما چرا او ناکام ماند؟ امان الله خان چه میراثی بجا گذاشت؟

خوانش یک عکس از لحظه‌های قبل از اعدام Apr 29, 2014

در این عکس چه می بینید؟ کارآمدی مجازات مرگ؟ کراهت مجازات مرگ؟ در این عکس مهابت مرگ را می بینید که پیش پای آن تفاوت های زمینی ناچیز به نظرمی آیند؟

عرفان های نوظهور Apr 22, 2014

عرفان ها و آیین های جدیدی که در ایران رایج شده مایه تنوع در ایمان دینی ست یا نشانه ی سردرگمی و گمراهی؟ تنوع اشکال دینداری و معنویت در ایران ناشی از چیست؟

احمد کسروی Apr 14, 2014

تاثیر احمد کسروی در نقد دین و در تاریخ نگاری حدود هفتاد سال پس از قتل او همچنان مشهود است. اما کم تر کسی به وامداری خود از او اعتراف می کند. چرا؟ احمد کسروی کی بود و حاصلش چه بود؟

انتخابات و مناسبات ارباب و مشتری Apr 07, 2014

در افغانستان در مدتی کوتاه راه درازی طی شده. رای اهمیت یافته. اما در مملکتی که زورمندان مدام در پی آن هستند که فرد صاحب رای را با تهدید یا تزویر مشتری خود کنند رای می تواند به اعمال اراده ی مردمی تبدیل شود؟

ماکیاولی Mar 31, 2014

کم تر کسی توانسته با نام خود صفتی رایج کند که در سراسر دنیا در سیاست و حتی مکالمات روزمره مرتب به کار می رود. ماکیاولی چه می گفت؟ بین آنچه که ماکیاولیستی خواند می شود و نیکولو ماکیاولی چه مناسبتی وجود دارد؟

شعر فارسی Mar 24, 2014

شعر فارسی طی سده‌های متمادی اصلی ترین ظرف بیان اندیشه ایرانی بوده است. آیا شعر در چند دهه اخیر، توانسته این جایگاه را حفظ کند؟ این برنامه بیش از این یک بار پخش شده است

ایران در آستانه هجوم اعراب Mar 18, 2014

ایران در آستانه هجوم اعراب مسلمان در چه شرایطی بود؟ این تصور رایج که زوال ساسانیان، ایرانی خسته و درمانده بجا گذاشته بود تا چه حد با شواهد تاریخی سازگار است؟ این برنامه بیش از این یک بار پخش شده است

جایگاه بریتانیا در جهان کنونی Mar 11, 2014

نقش بریتانیا در دنیای امروز چیست؟ آیا کماکان می توان گفت "کار، کار انگلیسی هاست"؟ آیا بریتانیا توانسته جایگاه خود به عنوان کشوری بانفوذ و قدرتمند را حفظ کند؟

جریان ملی مذهبی Mar 04, 2014

جریان ملی مذهبی در ایران به چه چیزی اطلاق می شود؟ کارنامه ی فکری و سیاسی آن ها که خود را ملی مذهبی می خوانند چیست؟

زندگی خصوصی سیاستمدار Feb 25, 2014

پرده برداشتن از حریم خصوصی سیاستمدارتا چه حد قابل قبول است؟ ولی آیا قرار گرفتن درجایگاه عمومی خواه ناخواه باعث نمی شود زندگی خصوصی سیاستمدار در معرض دیدگان و قضاوت قرار گیرد؟

تقیه Feb 18, 2014

گفته می شود تقیه از عوامل ماندگاری تشیع در طول تاریخ است. ولی این اصل مایه ی ترویج چه نوع اخلاقی در جامعه ی شیعی ست؟

بیم ها و امیدهای افغانستان Feb 11, 2014

می توان به اوضاع افغانستان خوش بین بود؟ آیا آنچه در بیش از یک دهه ی اخیر به دست آمده ماندنی ست یا با خروج نیروهای خارجی بر باد خواهد رفت؟

مقایسه ی رضا شاه و آتاتورک Feb 04, 2014

از مقایسه ی رضا شاه پهلوی و مصطفی کمال آتاتورک چه می فهمیم؟ این دو برای ایران و ترکیه آینده ی مشابهی در سر داشتند ولی دو کشور متفاوت از دل تلاش های آنان پدید آمد. چرا؟

نفت و دموکراسی Jan 28, 2014

درکارزار دموکراسی با استبداد، نفت کجا واقع شده؟ آیا درآمدهای نفتی مانع دموکراسی در ایران است؟این بحث تکرار برنامه ای ست که پیش از این نیز یک بار پخش شده است

تشکیل دولت اسراییل Jan 20, 2014

آیا اسراییل یک کشور جعلی ست؟ چه عواملی دست به دست هم دادند و منجر به تشکیل دولت اسراییل شدند؟

داماغ به سبک ایرانی Jan 13, 2014

شیوع جراحی بینی و عمل های مشابه در ایران نشان چیست؟ نشان اعمال اراده ی فرد برای به دست گرفتن سرنوشت خود است یا ناشی از خودباختگی؟

خانواده در ایران Jan 06, 2014

چه نوع خانواده هایی در ایران در حال شکل گیری ست؟ خانواده در ایران مامن است یا محل اضطراب؟ آیا مردم ایران شاهد رشد خانواده ی فرزند سالارند؟

استقلال Dec 30, 2013

استقلال یعنی چه؟ کره جنوبی که به ده‌ها هزار آمریکایی پایگاه نظامی داده مستقل‌تر است یا ایران؟ این بحث تکرار برنامه ای ست که پیش از این نیز یک بار پخش شده است.

ترجمه Dec 24, 2013

ترجمه چه تاثیری بر حیات فرهنگی در ایران گذاشته است؟ آیا موج سهمگین ترجمه که بیش از یک سده ی پیش آغاز شد از عوامل تهیدستی ما در حوزه ی تولید و تالیف فرهنگی نیست؟

آیا متلک گویی یک اتفاق ساده است؟ Dec 17, 2013

آیا آزار جنسی زنان بخشی از تجربه بزرگ شدن مردان در ایران است؟ تجربه ای که بدون آن مرد ایرانی مرد نمی شود؟ آیا متلک گویی یک اتفاق ساده هست؟این بحث تکرار برنامه ای ست که پیش از این نیز یک بار پخش شده است.

؟ رابطه شعر و موسیقی ایرانی Dec 10, 2013

می توان شعر حافظ و سعدی و مولانا را برای همراهی با موسیقی مثله کرد؟ آیا شعر کلاسیک فارسی مایه ی رکود موسیقی سنتی شده؟

دو حکایت متفاوت از یک رویداد Dec 03, 2013

ریشه ی اختلاف شیعه و سنی به رویداد غدیر برمی گردد. از مقایسه ی دو روایت شیعه و سنی ازاین رویداد چه می شود فهمید؟

سیاست شیعی و سنی Nov 26, 2013

مناقشات وتبعیض هایی که می بینید یا از آن ها باخبر می شوید تا چه حد ریشه در اختلاف شیعه و سنی دارد؟ تبدیل شدن نزاع شیعی و سنی به چیزی فراتر ازیک اختلاف دینی ناشی از چیست؟

عدالت Nov 18, 2013

عدالت چیست؟ منشا عدالت را در کجا باید جست؟ چه چیز می تواند بهترین انگیزه ی عدالت جویی در میان آدمیان باشد؟

زبان های مادری در ایران Nov 11, 2013

چرا در ایران زبان های مادری غیر فارسی قرب چندانی ندارند؟ چرا از کودک خواسته می شود زبان مادری خود را اگر فارسی نیست در مدرسه فراموش کند؟

میراث شوروی در تاجیکستان Nov 04, 2013

میراث شوروی در تاجیکستان چیست؟ چه بخشی از میراث شوروی را مردم تاجیک باید پاس بدارند؟ و چه بخشی از آن یادآور رنج و ستم است؟

ایران و روسیه Oct 28, 2013

در دویست سالگی عهدنامه ی گلستان که بر اساس آن بخش هایی از ایران به روسیه واگذار شد در مورد همجواری ایران و روسیه چه می توان گفت؟

غرایز و رفتار جنسی Oct 21, 2013

آیا می توان غرایز جنسی را سرکوب کرد؟ می توان قاعده ای در منع آمیزش جنسی گذاشت و بر اجرای آن اطمینان داشت؟ رابطه ی غرایز و رفتار جنسی با روان انسانی چیست؟

رفتار انتخاباتی مردم ایران Oct 14, 2013

آیا رفتارانتخاباتی مردم ایران غیرقابل پیش بینی ست؟

جدال سنت و تجدد درساختار سیاسی افغانستان Oct 08, 2013

در افغانستان نهادهای سنتی مفید ترند یا نهادهای مدرن؟ لویه جرگه ی ملی باید در مورد آینده ی کشور تصمیم بگیرد یا پارلمان؟ در جدال سنت و تجدد چه باید کرد آنگاه که به نظر می رسد مردم به نهادهای سنتی بیشتر اعتماد دارند؟

پرسش های ناگزیر جنبش زنان ایران Oct 01, 2013

مخاطب اصلی جنبش زنان ایران کیست؟ سازمان های سیاسی و حقوق بشری؟ دولتمردانی چون حسن روحانی؟ زنان مراکز شهری؟ زنان نقاط دورافتاده و محروم؟

رابطه تاجیکستان با ازبکستان Sep 24, 2013

کنار آمدن با ازبکستان برای مردم و دولت تاجیکستان تنها یک مسئله سیاسی نیست. هویت تاجیکان و مشکلات مربوط به منابع انرژی رابطه با ازبکستان را به پرسشی تبدیل کرده که نمی توان نادیده اش گرفت. با ازبکستان چگونه باید کنار آمد؟

مرگ اندیشی، بخش دوم Sep 17, 2013

آیا می توان در عین ناباوری به خدا مرگ را آرام بخش پنداشت؟ رابطه مرگ اندیشی و معنویت چیست؟

مرگ اندیشی، بخش اول Sep 10, 2013

آیا انسان باید مرگ اندیش باشد؟ مرگ اندیشی دینی که حیات پس از مرگ را وعده می دهد مرگ را از جدیت آن تهی نمی کند؟ ولی بی اعتقادی به خدا باعث نمی شود مرگ به یک پوزخند هراسناک تبدیل شود؟

دخالت بشر دوستانه Sep 03, 2013

آیا دخالت بشردوستانه که از فاجعه ی رواندا به این سو به بحثی مهم در سیاست جهانی تبدیل شده نشانه ای از توجه بیشتر به نقض حقوق بشر در کشورهای گرفتار جنگ داخلی ست؟ آیا دخالت بشردوستانه تمهیدی ست که قدرت های غربی با توسل به آن در کشور های غیر هم پیمان دخالت می کنند و رژیم های مخالف را از سر راه بر می دارند؟

فلسفه ی مارتین هایدگر Aug 27, 2013

مارتین هایدگر را بزرگ ترین فیلسوف سده ی بیستم نامیده اند. چرا؟ راز جاذبه ی هایدگر برای قطب های فکری متضاد درچیست؟

اسلام گرایی در تاجیکستان Aug 21, 2013

اسلام در تاجیکستان می تواند جایی در سیاست بیابد؟ آیا شرایط تاجیکستان نوید آینده ی روشنی برای اسلام سیاسی می دهد؟ ممکن است تاجیک ها تجربه ی ایران را تکرار کنند؟

کودتای 28 مرداد Aug 13, 2013

کودتای 28 مرداد تا چه حد حاصل طراحی و سازماندهی دستگاه های جاسوسی آمریکا و انگلیس بود و تا چه حد نتیجه ی عوامل داخلی؟ آیا خارجی ها را عامل اصلی کودتا می دانیم تا نقش عوامل داخلی را نادیده بگیریم؟

کارنامه ی داوود خان Aug 07, 2013

شاید کسی را نتوان یافت که به اندازه ی محمد داوود خان بر سرنوشت و وضعیت کنونی افغانستان تاثیر گذار بوده باشد. داوود خان که بود و حاصلش برای افغانستان چه بود؟

مصر Jul 30, 2013

آیا آنچه در مصر شاهدش هستیم رو آوردن به شیوه های غیردمکراتیک از ترس اسلام گرایی است؟ در این صورت می توان اسلام گرایان را متهم کرد به در پیش گرفتن رویه های استبدادی؟

خط در تاجیکستان Jul 23, 2013

Tue 23 July 2013

نسل سوخته Jul 16, 2013

Tue, 16 July 2013

نگاهی تاریخی به جنبش بابی Jul 09, 2013

Tue 9 July 13

انقلاب مشروطه Jul 02, 2013

Tue, 02 July 13

رقابتهای منطقه ای در تاجیکستان Jun 25, 2013

Tue, 25 June 13

انتخابات ریاست جمهوری Jun 18, 2013

Tue, 18 June 13

اسلام و انتخابات Jun 11, 2013

11 June 2013

تحلیل طبقاتی Jun 04, 2013

Tue,4June 13

تاریخ ایران و استبدادزدگی، بخش دوم May 28, 2013

لازم به ذکر است این برنامه تکرار بحثی است که قبلا یک بار پخش شده است.

تاریخ ایران و استبدادزدگی، بخش اول May 21, 2013

لازم به ذکر است این برنامه تکرار بحثی است که قبلا هم یک بار پخش شده است

فراماسونری May 14, 2013

Tue,14 May 13

مدرنیته May 07, 2013

Tue,7 May13

پرگار :هنر و دین Apr 30, 2013

Tue 30 Apr 13

سوسیال دموکراسی Apr 24, 2013

Wed, 24 Apr 13

ارتش افغانستان Apr 17, 2013

Wed,17 Apr 13

پناهندگی Apr 10, 2013

Wed,10 April 13

زندگی در اسرائیل Apr 03, 2013

Wed, 03 Apr 2013

وطن پرستی Mar 13, 2013

Wed,13 Mar 13

حقوق بشر و منافع ملی Mar 06, 2013

Wed, 06 March 13

مقایسه ایران و مصر Feb 27, 2013

Wed, 27 Feb 13

خط مرزی دیورند Feb 20, 2013

Wed, 20 Feb 13

رسانه های خارج از کشور Feb 13, 2013

Wed 13 Feb 13

روحانیت و انقلاب ایران Feb 06, 2013

پرگار: روحانیت و انقلاب ایران

سینمای پیش از انقلاب ایران Jan 30, 2013

Wed, 30 Jan 13

اخلاق چیست؟ Jan 23, 2013

Wed, 23 Jan 13

طبقه ی متوسط ایران Jan 17, 2013

thu,17 Jan 13

عرب های ایران Jan 08, 2013

PARGAR, Wednesday 8th January 2013

حافظ کیست؟ Jan 02, 2013

wed,2 Jan 13

آینده ی مرجعیت شیعه Dec 26, 2012

tue 25 Dec 12

گذار به دموکراسی Dec 11, 2012

10-12-12

اتانازی Dec 03, 2012

03.12.12

فروغی Nov 27, 2012

26.11.12

اعترافات اجباری Nov 21, 2012

Wed, 21 Nov 12

زنان، بیولوژی و نقش های اجتماعی Nov 15, 2012

Thursday, 15 Nov 12

US Democracy Oct 29, 2012

29/10/12

Dari vs Farsi Oct 23, 2012

22-10-12

Sanctions Oct 16, 2012

15.10.12

Religious intellectualism Part 2 Oct 09, 2012

08/10/12

Religious intellectualism Part 1 Oct 02, 2012

01-10-2012

Hejab Sep 25, 2012

24.09.12

The clash of civilizations Sep 18, 2012

17.09.12

Private Security Firms Sep 11, 2012

10.09.12

Bazargan Sep 04, 2012

03.09.12

Achaemenids Aug 28, 2012

27.08.12

Iranian diaspora Aug 21, 2012

20.08.12

Political Islam _ Afghanistan Aug 13, 2012

13.08.12

Back to Reform Aug 07, 2012

06.08.12

Intelligence Aug 03, 2012

30-07-2012

Civil Society in Afghanistan Aug 02, 2012

09/07/12

Football Aug 02, 2012

16-07-12

Internet Aug 02, 2012

25.06.12

Ali Shariati Aug 02, 2012

18.06.12

Economy Afghanistan Aug 01, 2012

11.06.12

Politics and Morality Aug 01, 2012

04.06.12

Aryans Aug 01, 2012

28.05.12

Spirituality Part 2 Aug 01, 2012

14/05/2012

Spirituality Part 1 Aug 01, 2012

07.05.2012

Women in Iranian Cinema Jul 28, 2012

02.07.12

23 May 2012 May 23, 2012

Pargar: 23 May 2012

Armed Groups May 01, 2012

Round Table Discussion

24 April 2012 Apr 24, 2012

Pargar: 24 April 2012

17 Apr 2012 Apr 17, 2012

Pargar: 17 Apr 2012

10 Apr 2012 Apr 10, 2012

Round Table Discussion

Iranians & Other Cultures Apr 03, 2012

Round Table Discussion

Molana Mar 28, 2012

Round Table Discussion

Holocaust Mar 13, 2012

Round Table Discussion

'Intels vs Clerics' Mar 06, 2012

Round Table Discussion

Iran's Election Mar 01, 2012

Round Table Discussion

Anjoman Hojatie Feb 21, 2012

Round Table Discussion

Persian Language Feb 17, 2012

Round Table Discussion

Our TOPPODCAST Picks

Follow Us

Stay Connected

Related Podcasts

Links

Stay Connected